10. Hukuk Dairesi 2016/15685 E. , 2019/10247 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2016/15685 E. , 2019/10247 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamda belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu dosyada; Davacı 07.11.2007-14.06.2014 tarihleri arasında ... İlköğretim Okulunda hizetli olarak çalıştığının tespitini talep etmiş, talep gibi kabule karar verilmiştir. Dosyada bulunan bilgi ve belgelerden Okul Aile Birliği tarafından 01.12.2007-2014/6 döneminde kesintili olarak davacı adına Kuruma bildirim yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanun'un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun'un 86. kaddeleridir. 506 sayılı Kanun'un 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıca 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 50. maddesinde, medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın, davada taraf ehliyetine de sahip olduğu açıklanmış, 114. maddesinde, taraf ehliyetine sahip olma dava koşulları arasında sayılmış, 115. maddesinde, dava koşullarının var olup olmadığının mahkemece davanın her aşamasında kendiliğinden araştırılacağı belirtilmiştir. Taraf ehliyeti, davada taraf olabilme yeteneği olup medeni (maddi) hukuktaki medeni haklardan yararlanma (hak) ehliyetinin medeni usûl hukukunda büründüğü şekildir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 48. maddesi gereğince tüzel kişiler hak ehliyetine sahiptirler ve dolayısıyla davada taraf olabilme ehliyeti de ancak tüzel kişiliği bulunan yapılanmalar için geçerlidir. Şu durumda 506 veya 5510 sayılı Kanun hükümleri kapsamında sigortalıyı çalıştıranlar herhangi bir ayrıma tabi tutulmaksızın Kurumca işveren olarak tescil edilebilmekte ise de hizmet akdine tabi olarak geçen zorunlu sigortalılık sürelerinin saptanmasına yönelik bu tür davalarda taraf ehliyetine ve dolayısıyla tüzel kişiliğe sahip olanlara işverenlik sıfatıyla husumet yöneltilmesi gerekmektedir.
Yukarıdaki yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde, kendisine husumet yöneltilen Okul Aile Birliği’nin tüzel kişiliği bulunmadığından (topluluk/birlik olarak) taraf ehliyetine de sahip olmadığı belirgin olup Okul Aile Birliği hakkında hüküm kurulması hatalıdır.
Bu itibarla; davacı okulda hizmetli olarak çalıştığını iddia ettiğinden Milli Eğitim Bakanlığı'na HMK’nın 124. Maddesi gereğince husumet yönetilerek davaya dahil edilmeli,göstereceği bütün deliller toplandıktan sonra değerlendirme yapılarak varılacak sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, temyiz yoluna başvuran davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle sair yönler incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ...'ne iadesine, 24.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.