10. Hukuk Dairesi 2019/5680 E. , 2019/8200 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2019/5680 E. , 2019/8200 K.


'İçtihat Metni'


Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan ... Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 19.05.2008 tarihli iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin sermaye değerli gelirlerin tahsili istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunu'nun 26. maddesidir.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmünde tanımlandığı üzere taşeron; bir işte ya da bir işin bölüm veya eklentilerinde asıl işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenlerde asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş yada işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya kapsamında alınan kusur raporunda davalı ... Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin asıl işveren olarak kabulü ile % 5 kusurlu, davalı... San. İnş. Müt. Dem. Hır. Tic. Ltd. Şti.'nin alt işveren olarak kabulü ile % 54 kusurlu, davalı ...'ın %1 kusurlu ve kazalı sigortalının % 40 kusurlu olduğunun kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, öncelikle dosyaya sunulan 01.10.2007 tarihli IV. Çimento Değirmeni Ünitesi imalat, Tedarik ve Montaj işine ait sözleşme içeriği de dikkate alınmak suretiyle, ... Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile... San İnş. Müt Dem. Hır. Tic. Ltd. Şti. arasındaki hukuki ilişki, bir başka ifade ile, asıl işveren-taşeron ilişkisi olup olmadığı belirlenmeli; aksi halde ... Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin 3. Kişi (ihale makamı) olarak kusurlu olup olmadığını irdeleyen olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden yeniden bir kusur raporu alınmalı, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ... Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ne iadesine, 06/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.