10. Hukuk Dairesi 2016/17082 E. , 2019/2827 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2016/17082 E. , 2019/2827 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılardan ... Beton San. Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 15.10.2007 tarihli iş kazası sonucu %10,20 oranında sürekli iş göremez duruma giren sigortalı ... bağlanan peşin sermaye değerli gelir ile ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin ve yapılan tedavi masraflarının davalılardan teselsülen tahsili istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunu'nun 26. maddesidir.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmünde tanımlandığı üzere taşeron; bir işte ya da bir işin bölüm veya eklentilerinde asıl işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenlerde asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş yada işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya kapsamında Mahkemece kusur raporu alınmaksızın, 15.10.2007 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu yaralanan diğer Kurum sigortalısı olan kazalı Mustafa Su tarafından davalı ... San. Tic. A.Ş. ile ... San. Tic. Ltd. Şti.'ne karşı açılan tazminat dosyasında alınan kusur raporunun hükme esas alınmak suretiyle karar verildiği anlaşılmıştır. Hükme esas alınan iş bu kusur raporunda davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. alt işveren olarak kabul edilmek suretiyle %40 kusurlu, davalı ... San.Tic. A.Ş. asıl işveren olarak kabul edilmek suretiyle % 40 kusurlu, kazalı ... %20 kusurlu olduğunun kabul edildiği ve fakat davalılar arasında asıl - alt işveren ilişkisinin irdelenmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, açıklanan hususlar çerçevesinde öncelikle davalı ... San. Tic. A.Ş. ile ... San. Tic. Ltd. Şti. arasındaki 09.04.2007 tarihli sözleşme de göz önünde tutularak ve ilgili sözleşmenin dosyaya celbi de sağlanarak davalılar arasındaki hukuki ilişki ve asıl işverenlik-alt işverenlik sıfatları irdelenip, belirlenmeli, yine dava dışı ... , ... , ... , ... , ... sanık olarak yargılandıkları ceza davasının kesinleşmesi beklenilerek, ceza yargılamasında alınan kusur raporu ile iş bu davanın kazalısı olan sigortalı ... tarafından davalılar ... Çimento A.Ş., ... Beton San.Tic. A.Ş., ... San. Tic. Ltd. Şti. ve ... Ltd. Şti.'ne karşı açılan tazminat dosyasının kesinleşmesi beklenilerek tazminat yargılamasında alınan kusur raporu da gözetilmek suretiyle, ceza ve tazminat dosyalarında alınan raporlar ile çelişkiler giderilerek olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden bu çerçevede yeniden uygun bir kusur raporu alınmalı, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum vekili ile davalı ... San.Tic. A.Ş. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... San.Tic. A.Ş.'ne iadesine, 27/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.