10. Hukuk Dairesi 2019/6031 E. , 2019/9646 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2019/6031 E. , 2019/9646 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi : Zonguldak 1. İş Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalılardan ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılardan ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı Kurum vekili dosyaya sunduğu dava dilekçesinde özetle; kurum sigortalılarından ...'ın ... Madencilik'in taşeronu ... Madencilik Şirketine ait işyerinde çalışırken 04/04/2014 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu vefat ettiğini, kazada vefat eden sigortalının hak sahiplerine müvekkili kurumca 141.172,32 TL peşin değerli gelir bağlandığını, 415,00 TL cenaze masrafı yapıldığını, meydana gelen iş kazasında davalıların kusurunun bulunduğunu belirterek kurumdan isteyebileceği alacak miktarının tespiti ile kurum zararından fazlaya ait hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5,00 TL ilk peşin sermaye değerli alacağın onay tarihinden itibaren. 5,00 TL cenaze masrafının ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. vekili duruşmalarda da içeriğini tekrar ettiği cevap dilekçesinde özetle, kazazede işçinin diğer davalı şirketin işçisi olduğunu, olayın meydana gelmesinde müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, her türlü önlemleri aldığını iddia ederek açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... vekili duruşmalarda da içeriğini tekrar ettiği cevap dilekçesinde özetle, iş kazasında müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, her türlü önlemleri aldığını iddia ederek açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... duruşmalardaki beyanında da içeriğini tekrar ettiği beyan dilekçesinde özetle; hakkında açılan Zonguldak 5. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/850 Esas sayılı dosyasında beraatine karar verildiğini, açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
HÜKÜM:
Yukarıdaki açıklamalara göre;
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile,
a-)Davacının davalılardan ...'a karşı açtığı davanın reddine,
b-)Davacının diğer davalılar ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti. aleyhine açtığı davanın kabulü ile,
Davalılar ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti.'nin %100 kusurlu olduğu anlaşılmakla, davacının davalılardan bağlanan gelirden kaynaklı isteyebileceği alacağının 141.172,32 TL ve cenaze masraflardan kaynaklı isteyebileceği alacağının 415,00 TL olduğu anlaşılmakla birlikte taleple bağlı kalınarak;
Hak sahiplerine bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinden kaynaklı alacak olarak 5,00 TL'nin gelirin onay tarihinden itibaren,
Kurum tarafından yapılan masraflardan kaynaklı alacak olarak 5,00 TL'nin sarf tarihlerinden itibaren yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,” dair hüküm kurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
İlk Derece Mahkemesi hükmüne karşı davalılar ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından tarafından ilk derece mahkemesince verilen kararın usul ve kanuna aykırı olması nedeni ile istinaf incelemesi talep etmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davalılar ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti.'nin Zonguldak 1. İş Mahkemesine ait 06.12.2016 gün 2015/325 E - 2016/390 K sayılı kararına yönelik istinaf istemlerinin HMK 356 ve 359 maddeleri uyarınca esastan reddine, dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından kararın yerinde olmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı Kurum, 04.04.2014 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu sigortalıya bağlanan gelirler ile yapılan harcama ve ödemelerden oluşan sosyal sigorta yardımlarının 5510 sayılı Kanun’un 21. maddesi uyarınca davalıdan rücuan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Bu kapsamda; 6331 sayılı Kanunun 37’nci maddesi uyarınca yürürlükten kaldırılan ancak zararlandırıcı sigorta olayının meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77’nci maddesi uyarınca, işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumluluktan konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Anılan madde ile, işverenlere, işçi sağlığı ve iş güvenliği kavramından kapsamlı olarak, her türlü önlemi almak yanında, bir anlamda objektif özen yükümlülüğü de öngörülmektedir. Bu itibarla işverenin, mevzuatın kendisine yüklediği tedbirleri, işçinin tecrübeli oluşu veya dikkatli çalıştığı takdirde gerekmeyeceği gibi bir düşünce ile almaktan sarfınazar etmesi kabul edilemez.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ile Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) ortak Komisyonunda işçi sağlığının esasları: Bütün işkollarında işçinin fiziksel, ruhsal ve sosyo-ekonomik bakımdan sağlığını en üst düzeye çıkarmak ve bunun devamını sağlamak; çalışma şartları ve kullanılan zararlı maddeler nedeni ile işçi sağlığının bozulmasını engellemek; her işçiyi kendi fiziksel ve ruhsal yapısına uygun işte çalıştırmak; özet olarak işin işçiye ve işçinin işe uyumunu sağlamak olarak tanımlanmaktadır. Belirlenen amaçlara ulaşmak, dolayısıyla iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek temel sorumluluktur. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 08.11.2006 gün ve E: 2006/10-696, K: 2006/704 sayılı kararı).
Borçlar Kanununun 53. maddesi (6098 sayılı Kanunun 74. maddesi) hükmü gereğince, hukuk hakimi kesinleşen ceza mahkemesi kararındaki maddi olgu ile bağlı ise de, kusur raporu ve oranları ile bağlı değildir. Ceza mahkemesi kendine has usuli olanakları nedeniyle hükme esas aldığı maddi olayların varlığını saptamada daha geniş yetkilere sahiptir. Bu nedenle ceza mahkemesinde saptanacak maddi olayın yargısal bir kararla saptanmış olması gerçeğinin hukuk hakimini de bağlaması gerekir. Bu hal; Kamunun yargıya olan güveninin korunmasının bir gereği olduğu gibi, söz konusu Borçlar Kanununun 53. maddesinde öngörülen kuralın da doğal bir sonucudur.
Nitekim bu husus, Yargıtay'ın yerleşmiş ve kökleşmiş görüşleri ile de kabul edilmiş bulunmaktadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 01.02.2012 gün 2011/19-639 Esas, 2012/30 Kararı; Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 03.02.2009 gün ve 2009/4-13 Esas, 2009/12 Karar; Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 06.04.2010 gün ve 2010/2-76 Esas, 2010/77 Karar sayılı kararlarında da belirtildiği üzere düşme, takipsizlik, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararlar kesinleşmiş mahkûmiyet kararları olarak kabul edilemeyecektir.
Dosyanın incelenmesinde, sigortalı- işçi ...’'ın geçirdiği iş kazası ile ilgili hükme esas alınan kusur raporunda; üç kişilik A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı tarafından hazırlanan raporda davalıların % 100 oranında vefat eden kazazede işçinin % 0 oranında kusurlu olduğunun rapor edildiği, hak sahiplerinin açmış olduğu Zonguldak 3.İş mahkemesinin 2015/102 Esas sayılı dosyasında davalıların % 100 kazalı sigortalının % 0 oranında kusurlu olduğu, davalılar hakkında Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/850 esasına kayden kamu davası açıldığı ve kesinleştiği, mahkemece aldırılan kusur raporunda; kazanın meydana geliş şekli ve işverenin aldığı ve alması gerektiği önlemler dikkate alındığında somut olayın özelliği ile uyumlu olmadığı, sigortalının geçmişinde (sara-Epilepsi) sağlık propleminin olup olmadığı, sigortalının mekanik asfeksi sonucu öldüğü Adli Tıp Kurumunun Raporu ile sabit olduğu, 28.12.2015 tarihli kusur raporunda davalılara % 100 kusur atfedilerek hükme esas alınan raporun yerinde olmadığı, tarafların kusur ve aidiyet oranlarının belirlenmesi ve mevcut raporlar arasındaki çelişkiyi giderici rapor aldırılarak olayın oluşuna uygun yeniden kusur raporu alınmalı ve sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Mad. Pet. Ürn. İnş. Lim. Gemi Yat Yap. Turz. Nak. San. ve Tic. A.Ş. ve ... Madencilik Or. Ür. San. Gıda Unlu Mam. Tek. Ür. Nak. Tic. Ltd. Şti.'ne iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.