10. Hukuk Dairesi 2017/6603 E. , 2019/7413 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2017/6603 E. , 2019/7413 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2017/1515-2017/1589
Mahkemesi : Ankara 25. İş Mahkemesi
No : 2016/1115-2017/10

Dava, 3201 sayılı Kanun kapsamında ödenen primlerin belli sürelere maledilmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, aksi kurum işleminin iptali ile yurtdışı borçlanması sonucu elde edilen sigortalı hizmetlerin ilgili geçmiş dönemine mal edilmesi gerektiğinin tespitini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum, Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu, iptale konu bir hususun bulunmadığını beyanla davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Ankara 25. İş Mahkemesince, “... Davanın KABULÜNE,
-Davacının boşanmak suretiyle devredilen bağ-kur kapsamında ödediği 2309 prim gününün sigortalılık başlangıç tarihi olan 13/10/1990 tarihinden itibaren 2309 gün olacak şekilde intibakının yapılarak değerlendirilmesi ve bu borçlanmanın 13/10/1990-12/03/1997 tarihleri arasına mal edilmesinin tespitine,
Davacının 3201 SY ya göre 5510 SY nın 4/1-a bendi kapsamında borçlandığı 1814 günlük sürenin 13/03/1997 tarihinden itibaren 1814 gün olarak değerlendirilmesi ve 13/03/1997-27/03/2002 tarihleri arasına mal edilmesi gerektiğinin tespitine, ...” kararı verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“...Bu durumda davalı Kurum tarafından davacı vekilinin talebi doğrultusunda işlem yapılması ve sırasıyla borçlanılan sürenin 13/10/1990 tarihinden itibaren değerlendirilmesi gerektiği, 2309 günlük borçlandığı sürenin 13/10/1990-12/03/1997 tarihleri 1814 günlük borçlandığı sürenin 13/03/1997-27/03/2002 tarihleri arasına mal edilmesi gerekmekle mahkeme kararı hukuka uygun görüldüğünden istinaf talebinin esastan reddine karar vermek gerekmiştir.”gerekçesi ile,
“Davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,...” kararı verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili tarafından, Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olup iptale konu bir hususun bulunmadığından talebin kabulü mümkün değildir.” gerekçe ile temyiz edildi.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
Davanın yasal dayanağı; Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki 3201 sayılı Kanun'un “Amaç ve kapsam” başlığını taşıyan 1’inci maddesinde; 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin, Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri hâlinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirileceğini hüküm altına almıştır. 3201 sayılı Yasa'nın, 17/04/2008 tarih ve 5754 sayılı Yasa'nın 79. maddesi ile değişik “Süre tespiti ve sigortalılığın başlangıcı” başlıklı 5. maddesi ise “Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir…” hükmünü içermekte olup; yasanın anılan açık hükmü karşısında, 3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan yurtdışı hizmet borçlanmalarında esas alınan yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin, yasanın 5.madde hükmü uyarınca, ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere belirlenmesi; giderek, belirlenen ve borçlanılan bu süreler üzerinden yaşlılık aylığı bağlanması gerekecektir.
Yukarıda belirtilen açıklamalar ve benimsenen ilkeler kapsamında, uyuşmazlık konusu husus yeniden usulünce incelenip, yapılacak değerlendirme sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bam'a, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.