10. Hukuk Dairesi 2016/14208 E. , 2019/250 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2016/14208 E. , 2019/250 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, ödeme emri iptali istemine ilişkindir.
Mahkeme, davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava dosyası incelendiğinde, 2001/1, 2 ve 3 aylarına ilişkin prim borcu nedeniyle davacıya gönderilen ödeme emirlerinin tebliğ tarihinin, 25.07.2014 olduğu, davacının 31.07.2014 tarihinde davalı kuruma itirazda bulunduğu, itirazın reddine ilişkin kararın davacıya tebliğ edildiğine dair herhangi bir evrakın dosya kapsamında bulunmadığı, davacının işbu davayı 01.09.2014 tarihinde açtığı ve mahkemece, davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 6183 sayılı Kanun'un 58. maddesinde, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahıs, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında, tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde itirazda bulunabileceği belirtilmiştir. Anılan madde ile, Kurum alacakları için 6183 sayılı Kanunun 55. maddesi hükmü uyarınca düzenlenip tebliğ edilen ödeme emirlerine karşı 7 gün içerisinde dava açabilme olanağı bulunmaktadır.
Öte yandan, 11.09.2014 tarihli Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 64'üncü maddesi ile 5521 sayılı Kanunun 7'inci maddesinin üçüncü fıkra olarak “31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi zorunludur. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan müracaata altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır. Kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şarttır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz.” hükmü eklenmiştir.
01.10.2008 tarihinden sonra tahakkuk eden prim borçları nedeniyle davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun “primlerin ödenmesi” başlığını taşıyan 88’inci maddesidir. İlgili maddenin birinci fıkrasına göre, yasanın 4.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalıları çalıştıran işveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalının primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını, ücretlerinden keserek ve kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar kuruma öder. İş bu davada ki ödeme emrine konu borç da, 5510 sayılı Yasa’nın 88. maddesinin birinci fıkrası kapsamında prim borcu olup, borcun tahakkuku ve kesinleşmesi anılan kanun kapsamında gerçekleşmiştir. Anılan Yasa maddesinin 16.fıkrasında ise, süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Yasanın 51'nci, 102'nci ve 106'ncı maddeleri hariç, diğer maddelerin uygulanacağı belirtilmiştir.
Kaldı ki, 5502 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 34.maddesinde kurum gelirleri tek tek belirtilmiş, maddenin “a” bendinde “Sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası prim gelirleri” kurum gelirleri arasında sayılmıştır. Aynı kanunun 37.maddesinin üçüncü fıkrasında ise, süresi içinde ödenmeyen sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idarî para cezaları, gecikme zamları, katılım payları Kurum alacağına dönüşeceği ve bu alacakların tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddelerin uygulanacağı belirtilmiştir. Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın 88. maddesi ve 5502 sayılı Yasanın 34 ve 37.maddeleri nazara alındığında, tahakkuk eden ve kesinleşen dava konusu prim borcu, bir Kurum alacağına dönüştüğünden, ilgili prim borcunun tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun, yukarıda belirtilen maddeleri haricinde, diğer maddeleri uygulama alanı bulacaktır.
Önemle vurgulanmalıdır ki, 6183 sayılı Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, kamu alacağının ödenmesi, süresinde ödenmeyen alacaklara uygulanacak mali müeyyideler, süresinde ödenmeyen alacakların zor alım yoluyla tahsili, kamu alacağının tahsil güvenliğini sağlamak için alınacak tedbirler, kamu alacağının tahsil zamanaşımı ve terkini hükümlerini düzenlemekte olup, tahakkuk etmiş ve kesinleşmiş Kurum alacaklarının nasıl tahsil edileceğini düzenleyen bir usul kanunudur.
Yukarıdaki bilgiler ışığında, ödeme emrine konu uyuşmazlık, 6552 sayılı Yasa ile 5521 sayılı Yasanın 7. maddesine ekli 3.fıkra içeriğine uygun olarak gerçekleşmiş bir uyuşmazlık olup, yasada, dava açılmadan önce anılan madde kapsamında Kuruma başvuru yapılarak, başvurunun reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açılabileceği, keza başvuruda geçirilecek sürenin zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesabında dikkate alınmayacağının belirtilmiş olması karşısında, 31.07.2014 günlü başvurunun kurumca reddi kararının davacıya tebliği araştırılmadan, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.