10. Hukuk Dairesi 2020/6983 E. , 2020/7190 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2020/6983 E. , 2020/7190 K.


'İçtihat Metni'


Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca; 'Hakim tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.' Aynı Kanunun 294-301 maddelerinde ise mahkeme kararlarının nasıl olması gerektiği belirlenmiştir. Bu düzenlemelere göre Mahkeme, usule veya esasa ilişkin bir nihai kararla davayı sona erdirir. Yargılama sonunda uyuşmazlığın esası hakkında verilen nihai karar, hükümdür. Yine aynı Kanunun 297. maddesinin (2). fıkrasına göre hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, mümkünse sıra numarası altında açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir. Zira tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi nedenle haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtay’ın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş; hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün ve buna uyumlu hüküm fıkralarının bulunması, zorunludur.
Bunun yanında 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 2. maddesinde 'Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir.', 15. Maddesinde 'Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev'i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır.', 16/4. maddesinde 'Noksan tespit edilen değerler hakkında 30'uncu madde hükmü uygulanır.', 21. maddesinde 'Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır', 28. maddesinde 'Karar ve ilam harçlarının dörtte biri peşin, geri kalanı kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. Şu kadar ki, ölüm ve cismani zarar sebebiyle açılan maddi ve manevi tazminat davalarında peşin alınan harcın oranı yirmide bir olarak uygulanır.', 30. maddesinde 'Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.', 32. Maddesinde 'Yargı işlemlerinden alınacak harclar ödenmedikçe mütaakıp işlemler yapılmaz. Ancak ilgilisi tarafından ödenmiyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır. 'hükümleri, 6100 sayılı HMK‘nın 120/1. Maddesinde ise' (1) Davacı, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır... hükmü yeralmaktadır.
Yine, 6100 sayılı HMK’nın 76/1 maddesinde 'Avukat, açtığı veya takip ettiği dava ve işlerde, noter tarafından onaylanan ya da düzenlenen vekâletname aslını veya avukat tarafından onaylanmış aslına uygun örneğini, dava yahut takip dosyasına konulmak üzere ibraz etmek zorundadır.', 77/1. maddesinde ise, vekâletnamesinin aslını veya onaylı örneğini vermeyen avukat, dava açamaz ve yargılamayla ilgili hiçbir işlem yapamaz. Şu kadar ki, gecikmesinde zarar doğabilecek hâllerde mahkeme, vereceği kesin süre içinde vekâletnamesini getirmek koşuluyla avukatın dava açmasına veya usul işlemlerini yapmasına izin verebilir. Bu süre içinde vekâletname verilmez veya asıl taraf yapılan işlemleri kabul ettiğini dilekçeyle mahkemeye bildirmez ise dava açılmamış veya gerçekleştirilen işlemler yapılmamış sayılır.“ hükümleri düzenlenmiştir.
Yapılan bu açıklamalar sonucunda somut olaya bakıldığında, davacılar vekilinin davacı ... yönünden vekaletnamesinin dosya kapsamında bulunmadığı gözden kaçırılarak anılan eksiklik giderilmeksizin hüküm verilmesi isabetsizdir. Ayrıca temyiz incelemesine konu eldeki dava iş kazasından kaynaklı maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkin olup, nispi karar ve ilam harcına tabidir. Davacılar vekilinin dava açarken alınması gereken peşin karar ve ilam harcını 256,20 TL olarak yatırdığı, aşamalarda verdiği ıslah dilekçesi ile birlikte maddi tazminatın arttırılan kısmı yönünden harç yatırmadığı, mahkemece bu eksiklik gözden kaçırılarak ıslah edilen maddi tazminat tutarları üzerinden hüküm kurulduğu, eksikliğin gerekçeli kararın yazım aşamasında farkedildiği ve gerekçede bu duruma işaret edildiği anlaşıldığına göre mahkemece gerekçe ile hüküm arasında çelişki oluşturacak şekilde ıslah edilen maddi tazminat tutarlarının hüküm altına alınması da hatalıdır.
Yapılacak iş, davacı ... yönünden vekaletname eksikliğinin giderilmesi, ıslah edilen maddi tazminat istemleri yönünden 532,06 TL tutarındaki harç eksikliğinin giderilmesi, noksan harç yatırılmaz ise 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 30. maddesinin son cümlesi ve 6100 sayılı HMK'nın 150. maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılması ve yasal süresi içinde noksan harç ödenip, davanın yenilenmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinden ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ... Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Sigorta A.Ş.'ye iadesine, 15/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.