10. Hukuk Dairesi 2019/6773 E. , 2020/492 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2019/6773 E. , 2020/492 K.


'İçtihat Metni'

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, feri müdahil Kurum vekili ve Davalı apartman yönetimi vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, feri müdahil Kurum vekili ve Davalı apartman yönetimi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının, davalıya ait olan işyerinde kapıcı olarak 03/03/2012-05/01/2015 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını, ancak sigorta bildiriminin ilk olarak 01/11/2014 tarihinde yapıldığını, bu nedenle 03/03/2012-01/11/2014 tarihleri arasında kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II- CEVAP:
Davalı Apartman Yönetimi vekili Cevap dilekçesinde; davacının müvekkil apartman yönetimindeki çalışmaları kadar sigortasının yapıldığını, sigortasız çalışmasının mümkün olmadığını, davacının kapıcı dairesinde kiracı olarak kalmadığı şeklinde beyanlarının kira sözleşmesinin varlığı nedeniyle kabul edilemez olduğunu, kapıcı dairesinde ikamet etmenin kiracı olmaya engel olmayacağını, davacının kira bedellerini ödemeyince apartman işleriyle ücret karşı ilgilenmesi ve böylece kirayı ödeyebileceği teklifinde bulunulduğunu, teklifi kabul etmesine rağmen apartman işleriyle ilgilenmeyip başka işlere gidince oturduğu daireyi tahliye ve kira için icra işlemlerine başlanıldığını, açılan davanın hukuka aykırı olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri Müdahil Kurum vekili savunmasında özetle, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davacının davalı apartman yönetimi işyerinde 10/03/2012-01/11/2014 tarihleri arasında hizmet akdine tabi kapıcı olarak kesintisiz ve sürekli çalıştığının tespitine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
B- BAM KARARI
Davalı ve fer'i müdahil Kurumun istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinin 1'inci alt bendi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine,
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı apartman yönetimi Temyiz dilekçesinde; Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin dikkate alınmadığını, davacının kiracı olarak apartmanda oturduğunu ve kira parasını ödeyebilmesi için 2 ay deneme süreli kapıcı olarak işe alındığını, yetirli olmayan tanık ifadelerine itibar edildiğini, bilirkişi raporunun eksik ve çelişkili olduğunu ve hükme esas alınamayacağını, karunun usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir;
Feri Müdahil Kurum vekili: Usul ve yasaya aykırı kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı, davalı işverene ait işyerinde kapıcı olarak kapıcı olarak 03/03/2012-05/01/2015 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını, ancak sigorta bildiriminin ilk olarak 01/11/2014 tarihinde yapıldığını, bu nedenle 03/03/2012-01/11/2014 tarihleri arasında kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
506 sayılı Yasa'nın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasa'nın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasa'nın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasa'nın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında incelemeye konu dava değerlendirildiğinde, Mahkemece resen araştırma ilkesi doğrultusunda, davalı apartman yönetimine ait dava konusu dönemle ilgili gelir-gider ve karar defteri, ödeme belgeleri gibi kayıtlar getirtilmeli, bu kayıtlar üzerinde davacının işe alınması, işten çıkarılması, varsa davacıya yapılan ödemeler, yapılan işin niteliği ve süreleri vb. konularda inceleme yapılmalı, ayrıca tanıkların beyanlarına konu çalışma ilişkisinin başlangıcı ve süreleri ayrıca sorulup belirlenerek ve resen toplanacak delillerle mevcut deliller birlikte değerlendirilerek çalışma olgusunun varlığı, süresi ve sürekliliği hususlarının, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde toplanan kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, feri müdahil Kurum vekili ve davalı Apartman yönetimi vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Antalyal Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... Çalışgan Apartman Yönetimine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,23/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.