11. Hukuk Dairesi 2016/9030 E. , 2018/2444 K.

[İctihat]

11. Hukuk Dairesi 2016/9030 E. , 2018/2444 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada .... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 10/03/2016 tarih ve 2013/128-2016/321 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 03.04.2018 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davacı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalılarca yüksek oranda faiz getirisi verileceği ve yatırılan paranın istenildiği an geri verileceği garantisi ile ... Gıda San. Tic. A.Ş. Hisse Senedi Devir ve Kabul Sözleşmesi başlıklı 2 adet belge ile ve ... .... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş. Hisse Senedi Devir Kabul Sözleşmesi başlıklı belge ile müvekkilinden 97.222.16 Euro (190.150,00 DEM) tahsil edildiğini, bu hususun TBMM, MASAK ve SPK tarafından hazırlanan raporlarla defalarca ortaya konulduğunu, müvekkilinin defalarca istemesine rağmen parasını geri alamadığını, davalıların paranın iadesinden birlikte sorumlu olduklarını, davalılarca Borçlar Kanunu, TTK ve SPK mevzuatının ihlal edildiğini ileri sürerek, müvekkili ile davalı şirketler arasında geçerli bir ortaklık ilişkisi olmadığının tespitine, müvekkilinden tahsil edilen 97.222,16 Euro (190.150,00 DEM) (229.298,46 TL)'nun tahsil tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanun’un 4/A maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davacının ... Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin ortaklar pay defterinde kayıtlı olup bu şirkette başlangıçta 390 hissesi varken 102 hissesini devrettiğini, halen nominal bedeli 1,00 TL olan 288 hisseye sahip olduğunu, yine davacının ... ... İht. Mad. Paz. A.Ş’nin ortaklar pay defterinde kayıtlı olup bu şirkette başlangıçta 463 hissesi varken 113 hissesini devrettiğini, halen nominal bedeli 1,00 TL olan 350 hisseye sahip olduğunu, davacının ... Holding AŞ’de ortaklığı bulunmadığından davanın husumetten reddi gerektiğini, davacının ... Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş’deki hisseleri ise bu şirketin önceki ortaklarından devir suretiyle iktisap ettiğini, bu hisseleri devralmak için bedelini müvekkiline değil devraldığı kişilere ödediğini, davacının ... ... İht. Mad. Paz. A.Ş’de sahip olduğu hisseler için ödediği bedelin ise ödeme tarihindeki kur üzerinden TL’ye
çevrilerek şirket kayıtlarında muhasebeleştirildiğini, TTK'nın 329. ve 405. maddeleri gereğince anonim şirket ortaklarının sermaye olarak şirkete verdiklerini geri isteyemeyeceklerini, zamanaşımı süresinin dolduğunu savunarak, davanın husumetten, zamanaşımından ve esastan reddini istemiştir. ./...
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, davacının davalı ... ... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş'ye hissedar olmak için verdiği bedelin primli bedel ile hisse senedi nominal bedel arasındaki farkı alabileceği, davacının davalı şirketten almış olduğu hisse senetleri karşılığında fazladan bir bedel ödediği, bunun iadesinin gerektiği, bilirkişi raporunda belirtildiği üzere 47.837,54 TL'nin faizi ile birlikte davacıya verilmesi gerektiği, davacının dava dilekçesinde Euro üzerinden alacağının tahsilini talep ettiği, bu nedenle dava tarihindeki kur üzerinden Euro'ya çevrildiğinde 20.443 Euro alacağının olduğu anlaşıldığından ve sebepsiz zenginleşmenin paranın tahsil edildiği 02/06/2000 tarihinde gerçekleştiğinden sebepsiz zenginleşme tarihinden itibaren faiz talep edebileceği, davacının davalı ... Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve diğer davalı ... ... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama Ticaret A.Ş'ye ortak olduğu ve ortaklık sıfatını kazandığı, A.Ş'ye ortak olan davacının sermaye olarak vermiş olduğu bedeli iade alamayacağı, davacının ... Gıda Ticaret ve Sanayi A.Ş'den fazladan iade edilmesi gereken bir alacağı olmadığından bu şirkete yönelik davasının sübut bulmadığından reddi gerektiği, SPK raporlarında ikincil kayıtlardan bahsedildiği ancak şahıs bazında ve somut olarak herhangi bir tespitin yapılmadığı, herhangi bir isme yer verilmediği tespit edildiğinden davacının davalı şirkette geçerli bir ortaklığının olduğu ve TTK hükümlerine göre payını şirketten talep edemeyeceği, davacının davalı şirkete usulünce hissedar yapılmadığı düşünülse dahi bu kez eylem haksız fiil niteliğinde olup, davacının hisse devir ve kabul sözleşmesine göre davalı şirkete 18/05/2000 tarihinde hissedar olduğu, davalılar vekilinin cevap dilekçesinde süresinde zamanaşımı ilk itirazında bulunduğu, davalılar hakkında hile ve desise teşkil edecek dolandırıcılık eyleminden dolayı yürürülen bir ceza soruşturması ve kovuşturmasının olmadığı, davalılara isnat edilen dolandırıcılık eyleminin davacı tarafından yasal delille ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davacının davalı ...Ş'de herhangi bir hisse ortaklığının olmadığı, bu şirkete de yatırdığı herhangi bir bedel de olmadığından ... Holding A.Ş'ye yönelik açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, davacının davalı ... Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş'ye yönelik açtığı davasının ispatlayamadığından reddine, davacının davalı ... ve davalı ... ... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş'ye yönelik açtığı davanın kısmen kabulü ile 20.443 Euro alacağın 02/06/2000 tahsil tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanun'un 4/a maddesi uyarınca faizi ile birlikte davalı ... ve davalı ... ... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş'den müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacının fazlaya ilişkin alacağının reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalılar vekilinin aşağıdaki (3) nolu bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Dava, geçerli şekilde ortaklık ilişkisi kurulmadığının tespiti, hukuka aykırı şekilde kurulan yatırım ilişkisinin hükümsüzlüğü ve davalılar tarafından tahsil edilen paranın istirdadı istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davalılarca yüksek oranda faiz getirisi verileceği ve yatırılan paranın istenildiği an geri verileceği garantisi ile ... Gıda San. Tic. A.Ş. “Hisse Senedi Devir ve Kabul Sözleşmesi” başlıklı 2 adet belge ile ve ... ... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş. “Hisse Senedi Devir Kabul Sözleşmesi” başlıklı belge ile müvekkilinden 97.222.16 Euro (190.150,00 DEM) tahsil edildiğini, müvekkili ile davalı şirketler arasında geçerli bir ortaklık ilişkisi kurulmadığını ileri sürmüştür.
Davalılar vekili ise davacının ... Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin ortaklar pay defterinde kayıtlı olup bu şirkette başlangıçta 390 hissesi varken 102 hissesini devrettiğini, halen nominal bedeli 1,00 TL olan 288 hisseye sahip olduğunu, yine davacının ... ... İht. Mad. Paz. A.Ş’nin ortaklar pay defterinde kayıtlı olup bu şirkette başlangıçta 463 hissesi varken 113 hissesini devrettiğini, halen nominal bedeli 1,00 TL olan 350 hisseye sahip olduğunu, davacının ... Holding A.Ş’de ortaklığı bulunmadığını, davacının ... Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş’deki hisseleri bu şirketin önceki ortaklarından devir suretiyle
iktisap ettiğini, bu hisseleri devralmak için bedelini müvekkiline değil devraldığı kişilere ödediğini, davacının ... ... İht. Mad. Paz. A.Ş’de sahip olduğu hisseler için ödediği bedelin ise şirket kayıtlarında muhasebeleştirildiğini, TTK'nın 329. ve 405. maddeleri gereğince anonim şirket ortaklarının sermaye olarak şirkete verdiklerini geri isteyemeyeceklerini savunmuştur.
Mahkemece, yazılı gerekçe ile ... Holding A.Ş'ye yönelik davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş'ye yönelik davanın ispatlanamadığından reddine, davalı ... ve davalı ... ... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş'ye yönelik davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Ancak Dairemizden geçen diğer emsal dosyalardan da anlaşılacağı üzere ... Grubu şirketlerinin fiili ve hukuki irtibat halinde oldukları, birlikte hareket ederek para toplama amacıyla yukarıda belirtilen belgeler gibi belgeler karşılığında para tahsil ettikleri, ortağın sermaye olarak verdiğini isteyemeyeceğine dair yasal düzenlemeyi kulllanarak para yatıran kişileri grup şirketlerden herhangi birinde veya birkaçında düşük nominal bedellerle şeklen ortak gibi gösterdikleri, tahsil ettikleri parayı ise muhasebe kayıtlarına yansıtmayarak para iade taleplerini reddettikleri böylelikle haksız fiilde bulundukları anlaşılmaktadır. Bu itibarla mahkemece, tüm davalıların hukuki durumunun bu esaslara göre değerlendirilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Yine mahkemece “...davacının davalı şirkete usulünce hissedar yapılmadığı, ortaklığının geçerli olmadığı düşünülse dahi bu kez eylem haksız fiil niteliğinde olup; haksız fiil sorumluluğunun düşünülebileceği ancak davacının hisse devir ve kabul sözleşmesine göre davalı şirkete 18/05/2000 tarihinde hissedar olduğu, haksız fiil tarihinin de bu tarih olacağı ve davalılar vekilinin de cevap dilekçesinde süresinde zamanaşımı ilk itirazında bulunduğu....” gerekçesine yer verildikten sonra davacının davalı ... ... İhtiyaç Maddeleri Pazarlama ve Ticaret A.Ş'ye hissedar olmak için verdiği bedelin primli bedel ile hisse senedi nominal bedel arasındaki farkı alabileceği şeklindeki kabulü de kararı kendi içinde çelişkili hale getirmektedir.
Ayrıca mahkemenin zamanaşımı konusundaki kabulü Dairemizin emsal (15.05.2017 Tarih 2016/8035 E. 2017/2870 K. sayılı kararı) içtihatlarına da “.... davalı taraf davada bir yandan davacının davalı Şirket'in ortağı olduğunu bildirirken, diğer yandan yatırılan paranın istendiği an geri alınabileceğine inandırılıp, güven telkin edilen ve yurt dışında yatırdığı parasını alamayacağının anlaşılması üzerine işbu davayı açtığı ileri sürülen davacıya karşı, paranın yatırılış tarihine göre zamanaşımı süresinin dolduğunu savunmasının, bu şekilde zamanaşımı def'inin ileri sürülmesinin dürüstlük kuralı ile bağdaşır bir tutum olmadığı...” aykırıdır. Bu itibarla davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
3- Davalılar vekilince, davacının sahibi olduğu hisselerin bir kısmını üçüncü kişilere devrederek bedelini almış olduğunu savunmuş olmasına rağmen mahkemece bu hususta herhangi bir değerlendirme yapılmamış olması da doğru olmamış, hükmün bu nedenle davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalılar yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.630,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 05/04/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.