11. Hukuk Dairesi 2020/5933 E. , 2020/6025 K.

[İctihat]

11. Hukuk Dairesi 2020/5933 E. , 2020/6025 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 13.10.2016 tarih ve 2014/178 E- 2016/561 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair istanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 04.10.2018 tarih ve 2017/936 E- 2018/2045 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi duruşmalı olarak davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline gönderilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderildiği anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 30.06.2020 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı ile davacı arasında faktoring sözleşmesi imzalandığını, dava dışı Tri-Wire Ltd. şirketine 16.12.2011 tarihli gümrük beyannamesi ve 24.12.2011 tarihli konişmento ile elektrolitik bakır tel satışı yapıldığını, bu satış ile ilgili olarak faktoring sözleşmesi kapsamında yapılması gereken 253.365,34 GBP alacağın, davalı tarafından, garanti kapsamında olan ve ödenmesi gereken alacağın, 19.12.2011 tarihinde davacıya limit iptal bildirimi yapıldığı ve davacı tarafından faturaların ibraz edilmediğinden bahisle ödemediğini, söz konusu iptal bildiriminden önce yüklemesi tamamlanan ve vadesi gelmemiş faturaların davalıya ibraz edildiğini, malların yükleme tarihinin 16.12.2011 tarihi olduğunu, yüklemenin limit iptal bildirim tarihinden önce olması sebebiyle faktoring sözleşmesi kapsamında fatura bedelinin ödenmesi gerektiğini ileri sürerek, 751.456,27 TL (253.365,34 GBP) alacağın 24.12.2011 tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının taraflar arasında imzalanan faktoring sözleşmesine istinaden sözleşme dışı Tri-Wire Ltd. şirketine ihracat yaptığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmede Uluslararası Faktoring Kurallarına (GRIF) atıf yapıldığını, bu kuralların taraflar arasında bağlayıcı olduğunun hüküm altına alındığını, Uluslararası Faktoring Kuralları gereğince ihracat işlemlerinde, ithalatçı ve ihracatçının ülkesindeki ikili faktör sistemi uygulandığından davacının talebi üzerine muhabir faktör olan Eurofactor AG'den garanti limiti talebinde bulunulduğunu, muhabir faktör garantisinin davacıya yansıtıldığını, ikili faktör sistemi uyarınca muhabir faktör tarafından davacıya faktör garantisi altında ödemelerin yapılmaya devam ettiğini, muhabir faktör tarafından, alıcı Tri-Wire Ltd. Şirketinin garanti limitinin 19.12.2011 tarihli bildirimi ile iptal edildiğinin davacıya aynı tarihte bildirildiğini, taraflar arasındaki uyuşmazlığın davacının 15.12.2011 tarih ve 6720 sayılı 253.365,34 GBP tutarında fatura kapsamında ihracat konusu malların limit iptal bildirimi tarihi olan 19.12.2011 tarihinde yüklenip yüklenmediğinden kaynaklandığını, konişmento ve diğer yükleme belgelerinde, yüklemenin 24.12.2011 tarihinde yapıldığının sabit olduğunu, Uluslararası Faktoring Kuralları gereğince limit iptalinden önceki yüklemelerin faktoring kapsamında kaldığını, limit iptalinden sonraki yüklemelerin faktoring garantisi kapsamında olmadığını, fatura konusu malların 'DDF Leeds' kaydı ile yapılması ve malların mülkiyetinin alıcıya ancak teslimle geçmesi nedeniyle davacının iptal bildiriminden haftalar sonra da bu malları teslim etmeme ve başka alıcılara satma hakkı bulunduğunu, davacının yüklemenin yapıldığını kanıtlayan 24.12.2011 tarihli konşimentoyu davalıya 11.04.2012 tarihli e-posta ekinde gönderdiğini, konşimentonun zamanında teslim edilmemesi nedeniyle de faktoring garantisinin geçmişe etkili olarak ortadan kalktığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, yapılan yargılama, toplanan deliller ve mahkemece benimsenen bilirkişi raporuna göre, taraflar arasında imzalanan 01.04.2010 tarihli genel faktoring sözleşmesindeki atıf nedeniyle taraflar arasındaki uyuşmazlıkta Uluslararası Faktoring Genel Kurallarının (GRIF) uygulanacağı, Gümrük Bakanlığı Dilovası Gümrük Müdürlüğünün müzekkere cevabında, dava konusu alacağın mukabili mallara ilişkin gümrük beyannamesinin 16.12.2011 tarihinde düzenlendiği, dolaşım belgesinin 15.12.2011 tarihinde alındığı, ancak yüklemenin 24.12.2011 tarihinde yapıldığının belirtildiği, yüklemenin limit iptalinin tebliğ edildiği tarih olan 19.11.2011 tarihinden sonra yapıldığı, genel faktoring sözleşmesi ve Uluslararası Faktoring Genel Kurallarına göre dava konusu malların yüklemesi limit iptali bildiriminden sonra yapıldığı için garanti kapsamında olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı ve davalı şirket arasında 21.07.2009 tarihli faktoring sözleşmesi ile 01.04.2010 tarihli ek sözleşme yapıldığı ve ek sözleşmenin X.5 maddesinde 'iş bu sözleşmede yer almayan hususlarda ve bu sözleşme hükümleriyle bağdaştığı ölçüde uluslararası faktoring genel kuralları (GRIF) hükümleri uygulanacaktır' hükmünün yer aldığı konusunda ihtilaf bulunmadığı, dava dosyası içeriğinden tüm aşamalarda davacının iptal bildiriminin kendisine ulaştığını kabul ettiği, dava aşamasında bildirimin şekle uygun yapılmadığından dolayı geçersiz olduğunu ileri sürmesinin TMK’nın 2. maddesine aykırı olduğu, mülga 6762 sayılı TTK’nın 20/3. maddesinde düzenlenen noter aracılığıyla bildirim yapılması şartının ispat şartı olduğu, daha sonra yürürlüğe giren TTK’nın 18/3. maddesinde de bu hususun ispat şartı olarak düzenlendiği, ayrıca ek sözleşme X.5 maddesinde uluslararası faktoring kurallarının uygulanacağının kabul edildiği, uluslararası faktoring kurallarının 18/2. maddesinde bildirimin 'yazılı veya telefonla (yazılı olarak teyit edilmek kaydıyla) yapılacağının, iptal veya indirim bildirimini aldıktan sonra ihracat faktorünün hemen tedarikçiyi bilgilendireceğini ve söz konusu iptal veya indirim bildirimini almasından sonraki yüklenen yüklemeler ve tamamlanan hizmetler için geçerli olacağını' düzenlediği göz önüne alındığında iptal bildiriminin e-posta ile yazılı olarak yapılmasının geçerli olduğu, dosya kapsamında bulunan konişmentoda yükleme tarihinin 24.12.2011 olarak yazıldığı, mülga 6762 sayılı TTK’nın 1110/2. maddesi gereğince konişmentonun malların teslim alındığına dair karine oluşturduğu, davacı vekili yüklemeyi yapan gümrük komisyoncusu ile davacı şirket ihracat sorumlusu arasında geçen 14.12.2011 tarihli e-postasına, ithalatçı Tri-Wire Ltd. Şti'ne çekilen faks mesajına, Asya Sigorta tarafından düzenlenen deniz kargo poliçesine dayanarak
yüklemenin 15.12.2011 tarihinde yapıldığını iddia ettiği, davacı vekilinin 09.09.2014 tarihli delil listesi ekinde sunmuş olduğu gümrük komisyoncusu MSC Acentası yetkilisiyle davacı şirket ihracat sorumlusu arasında geçen yazışmada, emtianın taşındığı Darwin isimli gemi için, ardiyesiz ilk giriş tarihinin 16.12.2011, son evrak teslim tarihinin 19.12.2011, Yılport limanına geliş tarihinin 21.12.2011 kalkış tarihinin 22.12.2011 tarihi olarak beyan edildiği, yine davacı tarafından sunulan Meryem Kaya isimli ihracat operasyon müdürünün e-postasında malın gümrüğe giriş tarihinin 15.12.2011, konteynırın gemiye yükleniş tarihinin 21-22.12.2011, geminin kalkış tarihinin 24.12.2011, faktoring firmasının limit iptal tarihinin 19.12.2011 tarihli olduğunu beyan ettiği, konişmentoda da yükleme tarihinin 24.12.2011 tarihi olarak kaydedildiği, Gümrük Bakanlığı'nın mahkemeye gönderdiği yazı cevabında da yükleme işleminin 24.12.2011 tarihinde yapıldığı bildirildiğinden davacının yüklemenin 15.12.2011 tarihinde yapıldığına yönelik iddiasını ispatlayamadığı, limit iptalinin ithalat faktörü Eurofactor - AG tarafından ithalatçının finansallarının kötüleşmesi nedeniyle yapıldığının beyan edildiği, bilirkişi heyeti tarafından iptal bildiriminde gösterilen sebebin haklı olduğunun tespit edildiği, ayrıca ihracat faktörü olan davalı şirketin, ithalat faktörünün iptal bildirimini derhal ihracatçı davacı şirkete bildirmekle yükümlü olduğu, davada taraf olmayan ithalat faktörünün bildiriminin haklı olup olmadığının bu davada tartışılamayacağı, davalının davranış ve eylemlerinin güven sorumluluğuna aykırı olduğu iddiasının, TTK’nın 18. maddesinde her tacirin ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gerektiği düzenlendiği, basiretli bir tacir olarak davacının, davalı tarafın limit arayışı içinde olduklarını beyan etmesi nedeniyle farklı beklentiye girdiğini ileri sürmesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı yararına takdir edilen 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 18,50 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 24.12.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.