11. Hukuk Dairesi 2020/153 E. , 2020/4117 K.

[İctihat]

11. Hukuk Dairesi 2020/153 E. , 2020/4117 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nce verilen 23.02.2017 tarih ve 2014/258 E- 2017/36 K. sayılı kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine-kısmen kabul-kısmen reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 22.11.2019 tarih ve 2017/3170 E- 2019/2581 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun'un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalının müvekkili adına tescil edilen 2001/00381 sayılı endüstriyel tasarım, 2001/981 sayılı faydalı model belgesi ile koruma altına alınan 'boru kelepçesi aparatı' ve 2003/00737 sayılı çoklu endüstriyel tasarım tescil belgesi ile tescil edilen 'küçük askı aparatı' üzerindeki sınai mülkiyet haklarına karşı tecavüz ve haksız rekabette bulunduğunun İstanbul 3 Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2006/673 Esas, 2013/220 Karar sayılı kesinleşmiş kararı ile tespit edildiğini, müvekkilinin endüstriyel tasarım ve faydalı model belgeleri ile koruma altına alınan ürünlerinin davalı şirket tarafından taklit edilmesi sebebiyle müvekkilinin zarara uğradığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000.-TL maddi ve 50.000.-TL manevi tazminatın 09.08.2006 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının davasını tecavüzün vuku bulduğu tarihten itibaren 1 yıllık hak düşürücü ve zamanaşımı süresi içinde açmadığını, dava konusu endüstriyel tasarım ve faydalı model belgesine konu ürünlerin ayırt edici ve yenilik unsurunu taşımadığını, müvekkilinin davacı aleyhine haksız rekabet oluşturan herhangi bir faaliyetinin bulunmadığını savunarak, öncelikle hak düşürücü süre zamanaşımı dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince, iddia, savunma, toplanan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; devam eden eylem ve daha önceden haksız rekabete ilişkin şikayet söz konusu olduğundan dava tarihi itibariyle söz konusu 8 yıllık ceza zamanaşımı süresi dolmadığından yerinde olmayan zamanaşımı itirazının reddine, mevcut kayıtlara göre 554 sayılı KHK'nın 52/a maddesine göre hesap yapılmasının mümkün olmadığı, davacı tarafın ürününün niteliği, davalı tarafın kullanımı, kullanımın çok uzun süre devam ettiği ve bir kısım faydalı model ve endüstriyel tasarımın sahibi adına geçerliliğini kaybettiği, ürünlerin tam kodu ve ne kadar olduğunun tespit edilemediği, ürün içinde yer alan aparatların ürüne ne kadar katkı yaptığının tam belli olmadığı gerekçesiyle; Türk Borçlar Kanunu ve hakkaniyet gereğince 8 yıllık ceza zamanaşımı süresi de nazara alınarak davanın kısmen kabul ve kısmen reddi ile, her yıl için 1.142,85 TL olmak üzere toplam 8.000.-TL maddi tazminatın ilk başlangıç tarihi 09.08.2008 olmak üzere ve son olarak 09.08.2014 tarihi itibariyle her yıl aynı tarihten itibaren işleyecek değişen oranlarıdaki ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, 7.500.- TL manevi tazminatın 09.08.2008 tarihinden itibaren yasal faizi ile davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi'nce tüm dosya kapsamına göre yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davaya konu haksız eylemin, dava dilekçesinde faizin başlangıç tarihi olarak belirlenen 09.08.2006 tarihinden 11.12.2014 dava tarihine kadarki süreci kapsadığı, 554 sayılı KHK'da suç olarak tanımlanan tasarım hakkına tecavüz eyleminin Anayasa Mahkemesi tarafından verilen 05.02.2009 tarih ve 2005/57 Esas- 2009/19 Karar sayılı iptal kararı ile suç olmaktan çıkarıldığı, iptal kararının yürürlüğe girdiği 10.06.2010 tarihinden itibaren eylemin suç olarak tanımlandığı yasal bir düzenleme yapılmadığı, bu nedenle dava tarihinden önce iki yıl içinde (11.12.2012-11.12.2014 tarihleri arasında) tasarıma ve faydalı modele tecavüz fiilinin işlenmiş olduğunun ispatlanması halinde, zamanaşımının gerçekleşmeyeceği, önceki fiillerin ise zamanaşımına uğradığı, davacının 2001/00981 başvuru numaralı faydalı model belgesinin koruma süresinin dolduğu, 2003/00737 başvuru numaralı tasarım tescil belgesinin 5 yıllık süresinin dolduğu ve yenilemesi yapılmadığından geçerliliğini kaybettiği, dava tarihi de dikkate alındığında son geçerlilik tarihinden dava tarihine kadar bu belgelere dayalı olarak maddi ve manevi tazminat taleplerinin zamanaşımına uğramış olduğu, dava tarihinde davacı adına tescilli 2001/00381 tescil numaralı 'boru kelepçesi aparatı' endüstriyel tasarımının geçerliliğini koruduğu, davalının tasarıma tecavüzü nedeniyle satışlarının düşmesinin yoksun kalınan kar kapsamında değerlendirileceği, yoksun kalınan kar talebi yönünden taraf defterlerinden zarar miktarının tespit edilemediği, ihlal süresi ve ürün satış miktarları ile banyo köşe setinin bir parçasını oluşturan tasarımın birim fiyatları gözönüne alınarak TBK 50/2 maddesi gereğince hükmedilen maddi ve manevi tazminat miktarlarının yüksek olduğu davacı vekilinin ürünün tek başına maddi bir değerinin olmadığı, setin tamamı üzerinden hesaplama yapılması gerektiğine yönelik istinaf başvurusunun yerinde olmadığı gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin zamanaşımına ve maddi tazminat miktarına yönelik istinaf başvurusunun ise kısmen kabul ve kısmen reddi ile, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak ve yeniden hüküm kurularak, davanın kısmen kabul ve kısmen reddine, 2.000.-TL maddi tazminatın 11.12.2012 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, 7.500,00 TL manevi tazminatın 11.12.2012 tarihinden itibaren yasal faizi ile davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi'nce verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK'nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi HMK'nın 369/1. ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 10,00 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 14.10.2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.