11. Hukuk Dairesi 2020/2397 E. , 2020/3631 K.

[İctihat]

11. Hukuk Dairesi 2020/2397 E. , 2020/3631 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Samsun 1. Tüketici Mahkemesi'nce verilen 04.04.2018 tarih ve 2018/189 E- 2018/169 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nce verilen 08.06.2018 tarih ve 2018/1012 E- 2018/907 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, 27.04.2017 tanzim 02.03.2018 vade tarihli 1.000.0000.- TL bedelli senedin davacı tarafından davalı bankaya finansman bonosu olarak verildiğini, davacının, davalı bankadan kullandığı herhangi bir kredi olmadığı halde, davalının, Samsun 9. İcra Müdürlüğü’nün 2018/27096 esas sayılı dosyasıyla davacı aleyhine icra takibi başlattığını belirterek, bononun düzenlendiği tarih aralığında, davacının, davalı bankadan kredi kullanmadığının ve söz konusu takip nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespiti ile davalı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya dava dilekçesi tebliğ edilmeden dosya üzerinden karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesince, davacı borçlu hakkında, davalı banka tarafından 1.000.000.-TL bedelli 02.03.2018 vade tarihli bonoya istinaden icra takibi başlatıldığı, takibin dayanağı, kıymetli evrak niteliğinde olan bono olduğundan davaya bakmakla görevli mahkemenin Samsun Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu gerekçesiyle, dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine ve mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davanın, kambiyo senedine dayalı takip nedeniyle menfi tespit istemine ilişkin olduğu, ilk derece mahkemesince verilen görevsizlik kararının usul ve yasaya uygun bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekilince temyiz yoluna başvurulmuştur.
H.M.K.’nun 353/1-a-3 maddesi gereğince, “Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması veya mahkemenin görevli ya da yetkili olmamasına rağmen davaya bakmış bulunması…” hallerinde Bölge Adliye Mahkemesi esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresi içinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir.
H.M.K.’nun 362/1-c maddesi gereğince, Bölge Adliye Mahkemeleri’nin “Yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek için verilen kararlar ile merci tayinine ilişkin kararlar.” hakkında temyiz yoluna başvurulamaz.
H.M.K. sisteminde, yukarıda belirtilen maddelerle; ilk derece mahkemesinin görevli veya yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermesi veya görevli veya yetkili olmadığı halde işin esasına girmesi halleri ile birinci mahkemenin görevsizlik veya yetkisizlik kararının istinaf edilmeden kesinleşmesi ancak ikinci mahkemece verilen görevsizlik veya yetkisizlik kararının istinaf edilmesi halinde bu başvuru sonucu verilen veya her iki mahkemenin de görevsizlik veya yetkisizlik kararlarının istinaf edilmeden kesinleşmiş olması halinde merci tayini için verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının kesin olduğu ve temyiz edilemeyeceği düzenlenmiştir.
Ancak yargılama süreçlerinde görev ve yetki çekişmelerinde ihtimaller bunlardan ibaret değildir.
İlk derece mahkemesince verilen görevsizlik veya yetkisizlik kararının Bölge Adliye Mahkemesi’nce benimsenerek bu karara karşı başvurulan istinaf talebinin reddedilmesi halinde veya ilk derece mahkemesince verilen görevsizlik veya yetkisizlik kararına karşı başvurulan istinaf talebinin Bölge Adliye Mahkemesi’nce kabul edilerek ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılıp ilk derece mahkemesi kararında belirtilen mahkemeden başka bir mahkemenin görevli veya başka bir yer mahkemesinin yetkili olduğuna karar verilmesi halinde; Bölge Adliye Mahkemesi’nin bu tür kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulup başvurulamayacağı diğer bir değişle bu kararların kesin olup olmadığı hususunda H.M.K.’da bir düzenleme bulunmamaktadır.
Bu durumda ilk bakışta, lafzi bir engel bulunmadığı için bu kararlara karşı temyiz yolunun açık olduğu düşünülebilir ise de, bu kabul H.M.K.’nun sistematiğine ve mantığına aykırı olacaktır. Zira bu sistemin mantığına göre görev ve yetki ihtilafları istinaf aşamasında kesinleşmelidir.
Nitekim Dairemizin yukarıda belirtilen gerekçesine uygun olarak 28 Temmuz 2020 günü yürürlüğe giren 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 39. maddesi ile HMK'nın 362/1-c maddesinde yapılan değişiklikle 'Yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemelerinin görev ve yetkisi hakkında verilen kararlar ile yargı yeri belirlenmesine ilişkin kararlar' hükmüne yer verilmiştir. Böylece Bölge Adliye Mahkemesi'nin ilk derece mahkemelerinin görev ve yetkisi hakkında verdiği tüm kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulamayacağı, kararların kesin olduğu açıkça hüküm altına alınmıştır.
Bu itibarla Dairemizce bu kararların ve somut olayda temyize konu Bölge Adliye Mahkemesi kararının kesin olduğu kanaatine varılmakla temyiz talebinin bu nedenle reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin REDDİNE, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 29.09.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.