13. Hukuk Dairesi 2017/9333 E. , 2018/11452 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2017/9333 E. , 2018/11452 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, ... İlçesi, ... Mahallesi 31244 ada 10 sayılı parseldeki gecekonduyu dava dışı ... Kurucan'dan 27.05.1985 tarihinde satın aldığını, 18.02.1986 tarihinde imar affından yararlanmak için davalı belediyeye başvurduğunu, 16.05.1986 tarihinde tapu tahsis belgesi düzenlendiğini, tüm tahsis borçlarını düzenli ödediğini ve tapu tahsisin de 22.01.1992 tarihinde tapuya dönüştürülerek 31244 ada 10 parselin 260 m2 hisse olarak verildiğini, bilahare aynı parseldeki komşu taşınmazın belediyece ihaleye çıkarıldığını, bu ihaleyi kazanarak komşu parsel olan 206 m2'lik hissesiyi de 62.079,60 TL'ye satın aldığını, ancak idarece ilk gecekonduyu satan ...'nin komşu 3 parselde bir gecekondusunun daha bulunduğu, ...'nin 2981 sayılı Yasa gereğine ancak bir adet gecekondudan ötürü hak sahibi olabileceği, ikinci gecekondudan dolayı hak sahibi olamayacağı ve bu hakkını da devretmiş olsa bile devrettiği kişinin de hak sahibi olamayacağından, tapu tahsisten tapuya dönüşen tapu ile ihale sonucu aldığı yerin tapusunun iptal edildiğini, idari yargıda açtıkları davanın da red ile sonuçlandığını ileri sürerek, 260 m2'lik hisse için ödenmiş bedelden rayiç değerine karşılık şimdilik 10.000,00 TL, (asıl alacak+munzam zarar), 206 m2'lik alınan hisse bedeli için 62.079,60 TL’nın ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte, faiz ile karşılanamayan munzam zararları için 1.000,00 TL (206 m2 arsa için ödemenin faizi ile dava tarihindeki rayiç değer arasındaki fark olarak), gecekondu ruhsatlı ... olduğundan ... bedeli olarak da şimdilik 1.000 TL'nin yasal faizleri ile birlikte davalıdan tahsilini istemiş, ıslah ile 1.000,00 TL’lik ... bedeli alacağını 25.025,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 230.90,00 TL gecekondu yer bedeli, 61.800,00 TL 206 m2’lik arsa değeri, 25.025,00 TL gecekondu asgari levazım bedeli olmak üzere toplam 87.055, 90 TL'nın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacının denkleştirici adalet hesaplaması yönünden yaptığı temyiz itirazlarının incelenmesinde; Davacı, davalı belediyenin iptal işlemi nedeniyle zarara uğradığını iddia ederek zararlarının tazminini istemiştir. Mahkemece, davacının 260 m2’lik tapu tashihli yer için ödediği bedel yönünden alınan bilirkişi raporu doğrultusunda talebin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; denkleştirici adalet ilkesine göre tazminat hesabı yapılırken sadece altın, usd, tüfe, asgari ücret değerleri esas alınmıştır. Davacı yan süresinde yaptığı rapora itirazında denkleştirici adalete göre zarar hesaplanırken, enflasyon, döviz kurlarındaki artış, maaş artışları, taşınmazın ulaştığı değer vs. gibi hususlarında dikkate alınması gerektiği itirazında bulunmuştur. Bu itiraz bilirkişilerce red edilmiştir. Oysa, raporda esas alınan kriterlerin dışında paranın güncel değerini, enflasyon, döviz kurlarındaki artış, maaş artışları vs. gibi ekonomik etmenlerde etkilemektedir. Bu itibarla bilirkişi heyeti rapor, eksik incelemeye dayalı ve denetime ve hüküm kurmaya elverişli değildir. O halde, mahkemece, dosya kapsamın uygun ve mali konuda uzman heyetten davacı itirazlarınıda nitelikte karşılar ve denetime uygun mahiyette yeni bir rapor alınarak hasıl olacak sonuca uygun karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik incelemeye dayalı bilirkişi rapor, doğrultusunda hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
3-Davacının ihale bedeli yönünden yaptığı temyiz itirazlarının incelenmesinde; Davacı, davalı belediyenin yapmış olduğu ihaleyi kazanarak ihale bedeli olan 61.800,00 TL’yi ödemiş, ardından belediyece işlemin iptaline karar verilmiştir. Davacı yapılan işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesi ile idare mahkemesinde işlemin iptaline yönelik dava açsa da dava red ile sonuçlanarak kesinleşmiştir. Bu durumda davacının ödediği bedel sebepsiz hale gelmiş ve davalıda sebepsiz zenginleşmiştir. Sebepsiz zenginleşme halinde borcun muaccel hale gelmesi için ihtara gerek yoktur. Sebepsiz zenginleşme gerçekleştiği anda borç kendiliğinden muaccel hale gelir. O halde, mahkemece, iptal edilen ihale bedeli olan 61.800,00 TL yönünden ödeme tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci ve üçüncü bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 4.460,09 TL. kalan harcın temyiz edenden alınmasına, peşin alınan harcın davacıya iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.