13. Hukuk Dairesi 2016/9860 E. , 2018/11543 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2016/9860 E. , 2018/11543 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR

Davacı, Özel ... Tıp Merkezinin işletmecisi olduklarını, davalı ile aralarındaki sözleşme uyarınca acil sağlık hizmeti sunduklarını, davalı Kurum tarafından Haziran 2014 dönemine ait faturalarından 48.892,00 TL, Temmuz 2014 dönemine ait faturalarından 47.414,26 TL, Ağustos 2014 faturalarından 67.732,35 TL kesinti yapıldığını, kesinti gerekçesi olarak sunulan hizmetin acil sağlık hizmeti olmadığı halde acil sağlık hizmeti olarak fatura edilmesinin gösterildiğini, ancak yapılan kesintiler hakkında herhangi bir teftiş raporu veya inceleme bulunmadığını, yapılan kesintilerin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek davalı kurumun Haziran, Temmuz, Ağustos dönemini kapsayan faturalardan yapılan kesinti işleminin hukuka aykırı olduğunun tespitini istemiştir.
Davalı, Kurum işleminin hukuka uygun olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne, davacının davalı aleyhine yapmış olduğu işlemin iptaline, çekişmenin bu şekilde önlenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı eldeki dava ile davalı Kurum tarafından Haziran, Temmuz ve Ağustos 2014 dönemlerine ilişkin faturalardan yapılan kesinti işleminin hukuka aykırı olduğunun tespitini istemiş, mahkemece, davanın kabulüne, davacının davalı aleyhine yapmış olduğu işlemin iptaline, çekişmenin bu şekilde önlenmesine karar verilmiştir. Açılmış bir davanın esasının incelenebilmesi bazı şartların gerçekleşmesine bağlı olup bunlara dava şartları denmektedir. Dava şartlarından bir kısmı olumlu ( varlığı mutlaka gerekli), bir kısmı da olumsuz (yokluğu mutlaka gerekli) niteliktedir. Hakim, önüne gelen bir davada, dava şartlarının mevcut olup olmadığını re'sen gözetecektir. Olumlu dava şartlarından biri de 6100 sayılı HMK m.114 1/h bendinde ifade edildiği üzere davacının o davayı açmakta hukuki yararının bulunmasıdır. Öte yandan 6100 sayılı HMK.nun 106/2. maddesi “Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır” düzenlemesini içermektedir. Buna göre, bir davada “hukuki yararın varlığı”, davanın konusuna ilişkin dava şartlarından biridir. Davacının, dava hakkına sahip olması dava açabilmesi için yeterli olmayıp ayrıca, dava açmakta hukuki yararının da bulunması gereklidir. Dava ile erişilmek istenen amaç, aynı güvenle fakat daha basit bir yol ile gerçekleşebilecekse o konuda dava açılmasında hukuki yarar yoktur. Aynı şekilde eda davası açılabilecek hallerde tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunmamaktadır. Bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında; davacının davalı tarafından hakkında tesis edilen kesinti işleminin iptali yönünde eda davası açabilecekken tespit davası açmakta hukuki yararının olmadığının kabulü gerekir. Hal böyle olunca; mahkemece, davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-Bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte yazılı nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan 29,20 TL harcın davacıya iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.