13. Hukuk Dairesi 2015/42880 E. , 2018/4271 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2015/42880 E. , 2018/4271 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalının 45.000 TL borç para istediğini, davalıya kredi çekip kendisine verebileceğini belirttiğini, kredi taksitlerinin tümümün davalı tarafından ödeneceğinin kararlaştırılmasına rağmen davalının 6.000,00.TL ödemede bulunduğu 15/04/2009 tarihinden sonra kredi ödemelerin kendisi tarafından yapıldığını, bakiye 39.000,00.-TL ve tahakkuk eden 16.896,75.-TL işlemiş faizin toplamı olan 55.896,75.-TL'nin davalıdan tahsili için başlatılan icra takibinin davalının itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek davalının itirazının iptali ile alacağın %20'sinden az olmamak üzere davalıdan icra inkar tazminatının tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı, davacı yanca paranın bağış olarak gönderildiğini, davacıdan borç para almadığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davacının davalıya bağış yapmasının haklı ve somut nedeninin bulunmadığı, taraflar arasında ki para ilişkisi incelendiğinde paranın borç olarak gönderildiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafça temyiz edilmiştir.
1-Dava, karz akdine dayanan alacağın tahsili talebine ilişkindir. Davacı kredi çekerek davalıya para gönderdiğini ileri sürmüş, davalı ise davacı yanca paranın bağış olarak gönderildiğini savunarak gerekçeli inkarda bulunmuştur. Böylece davalı, davaya konu paraların kendilerine gönderildiğini (maddi vakıayı) ikrar etmiş, ancak, bunların davacı tarafından ileri sürülen nedenle değil, başka bir nedenle (bağış amacıyla) gönderildiklerini savunmak suretiyle, vakıanın hukuksal niteliğinin ileri sürülenden farklı olduğunu bildirmiştir. O halde, somut olayda davalının savunması, vasıflı ikrar (gerekçeli inkâr) niteliğindedir ve bu ikrar bölünemez. Çünkü, vasıflı ikrarda kanıtlama yükümlülüğü, ikrar eden tarafa (davalıya) değil, vakıayı ileri süren tarafa (davacıya) aittir.
Bu durumda, davacı taraf, davaya konu paraların borç olarak gönderildiği yolundaki iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür; buna bağlı olarak, davalı savunmasını ispat ile yükümlü olmayacaktır. Öte yandan, Borçlar Kanunu’nun 457 vd. (TBK.nun 555 vd) maddelerinde düzenlenmiş olan havale, hukuksal nitelikçe (tıpkı onun özel biçimlerinden biri niteliğindeki çek gibi), bir ödeme vasıtasıdır. Eş söyleyişle, havalenin, mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla yapıldığı yolunda yasal karine mevcuttur. Bu yasal karinenin tersini (havalenin borcun ödenmesinden başka bir amaçla yapıldığını) ileri süren havaleci (muhil), bu iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür.
Somut olayda, davacı bu yasal karine karşısında, davalı tarafa yapılan dava konusu havalenin borç olarak gönderildiğini, kanıtlama yükümlülüğü altındadır.
Başka bir ifadeyle, havale kavramından hareketle yapılacak değerlendirmeye göre de, somut olayda kanıtlama yükümlülüğü yine davacı tarafa aittir.
Bu durumda, mahkemece; ispat yükünün davacıda olduğu gözetilerek, taraf delilleri de dikkate alınarak sonucuna uygun bir kararın verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirmeyle karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.