9. Hukuk Dairesi 2019/2991 E. , 2019/19192 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2019/2991 E. , 2019/19192 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 32. HUKUK DAİRESİ
MAHKEMESİ : İSTANBUL 6. İŞ MAHKEMESİ

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davalı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi davalı avukatının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi'nin kararı süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 02/02/2016 tarihinde çalışmaya başladığını, Beşiktaş 19. Noterliği'nin 08.09.2016 tarihli ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile İş Kanunu’nun 17. maddesi gereğince iş sözleşmesinin feshedildiğini, söz konusu fesih bildiriminin davacı işçi tarafından 09.09.2016 tarihinde tebliğ edildiğini, davalı şirketin iddia ettiği işletme nedeninin gerçek olmadığını, işletme nedeninin biran için var olduğu düşünülse dahi feshin son çare ilkesine uyulmadığını, aynı dönemde çok yüksek maliyetli bir danışman ve ona destek olması için yine yüksek maliyetli bir çalışanın işe alındığını, davacı işçinin işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisinin bulunmadığını, davacı işçinin unvanın Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olduğunu ve stajyeri bile işe alma yetkisinin olmadığını, görevinin satış ve pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi olduğunu, davalı şirkette çalıştığı süre boyunca herhangi bir imza yetkisi veya vekil sıfatının olmadığını, işyerinin bütününün sevk ve idaresine katılmadığını iddia ederek, davacının işe iadesine, çalıştırılmadığı süreler için 4 aylık brüt ücretinin ve diğer tüm haklarının ödenmesine, işe başlatılmaması halinde 8 aylık brüt ücreti tutarında işe başlatmama tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının 02.02.2016 tarihinde işe başladığını, davalı şirketin Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı-CCO yetkilisi olduğunu, davacı işçinin görev sıfatıyla doğrudan ... (CEO) bağlı ve yardımcısı olduğunu, davalı şirketin İstanbul’daki 3 işyeriyle birlikte başka illerdeki tüm Satış ve Pazarlama Bölümlerinin de doğrudan davacı işçiye bağlı olmasının davacı işçinin Satış ve Pazarlama Bölümünün başında Genel Müdür Yardımcısı sıfatını taşıdığını ispatladığını, davacı işçinin işyerindeki pozisyonunun iş sözleşmesinin devam ettiği tarihsel dönemde işyeri organizasyon şemasında görüldüğünü, işletmesel karar kapsamında üst yönetici kadrosunda bulunan Genel Müdür Yardımcısı olarak çalışanlardan da iş sözleşmesine son verilmesi gereğinin hasıl olduğunu, tasarrufun sadece işçi sayısı bazında olmadığını İkitelli’deki 4 katlı kiralık işyerinin 2 katını tahliye edildiğini, işyeri metrekare alanında ve kira bedeli mesuliyetinde de küçülmeye gidildiğini, Maslak Oto Sanayi’de kiralık olarak işletilen yerlerin kira sözleşmelerinin feshine karar verildiğini, tüm bu alınan kararlar davalı şirketin durumunu iyileştirme amaçlı tasarruf tedbirleri olduğunu, davalı şirketin faaliyet yapısı gerekse işçi sayısında gözle görülür bir azalmaya küçülmeye gitmek zorunda kaldığını ve halen bu sürecin devam ettiğini, davacı işçinin bölümünün lağvedilmesi ve farklı görevde çalışmasına devam edip edemeyeceği hususunun sorulduğunu, bu konuda yazılı belgeler de arz edildiğini ancak düşük profil bir görevde davacı işçinin çalışma iradesinin olmadığını, değişikliğe ilişkin tebliğ ve bildirimleri de imzalamadığını, bu konuda davacı işçi ile doğrudan görüşme yapan ... tarafından tutanak düzenlendiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesi'nce yapılan yargılama neticesinde; 'davacı işçinin işletmenin bütününü yönetmediği, kendisine temsil ve ilzam yetkisi verilmediği, görev tanımı ve konumu itibariyle satış ve pazarlamaya yönelik bir kısım işleri yaptığı, davalı şirkette “Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı” unvanı ile çalıştığı anlaşılan davacı işçinin yaptığı iş, işyerinde pozisyonu ve yetkileri yönünden işveren vekili sayılmayacağı ve iş güvence kapsamında bulunduğu kanaatine varıldığı, davalı şirketin genel müdürlüğünden Eylül 2016 ayında ... ve ... isimli kişilerin işten ayrıldığı ancak ... ve ... isimli kişilerin işe alındığı, davalı şirket tarafından davacı işçinin unvanının değiştirilmesi ve ücretinin düşürülmesi dışında herhangi bir organizasyon değişikliğine gidildiğinin ortaya konulamadığı, davalı şirketin fesihten 2 ay sonra aldığı YK kararının ise feshe dayanak olmasının söz konusu olamayacağı, davalı şirketin iş hacmindeki küçülme iddiasına rağmen Aralık 2015 ayında 42 kişinin çalıştığı Genel Müdürlük işyerinde Eylül 2016 ayında 49 kişinin istihdam edildiği, davacı işçinin işyerinde pozisyonunun Satış ve Pazarlama Direktörü, ücretinin ise net 10.000,00.-TL olarak değiştirildiğinin İş Kanununun 22.maddesi gereği ihbar edildiği, söz konusu bildirimin davacı işçinin unvanı, pozisyonu ve ücreti itibariyle çalışma şartlarını esaslı nitelik değiştirdiği, davacı işçiden ücretinde tenkisat anlamına gelen söz konusu değişikliği kabul etmesinin beklenemeyeceği, davacı işçinin unvanı değiştirilmek suretiyle çalıştırılmak istenmesinin iş gücüne ihtiyacın devam ettiğinin göstergesi olduğu, davacı işçinin ücretinde yapılmak istenen yaklaşık 3.500,00.-TL tutarındaki tenkisatı kabul etmemesi karşısında fesih yoluna gidilmesinin ölçülü olmadığı, davacı işçinin unvanına ve ücretine münhasır olarak yapılmak istenen değişikliğin geçerli bir nedene dayandığının davalı işveren tarafından ispat edilemediği, kaldı ki davacı işçinin yürüttüğü işe olan ihtiyacın ortadan kalkmadığı, Satış ve Pazarlama Direktörü veya Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı tarafından yürütülen işin mahiyetinin aynı olduğu, feshin ölçülü ve geçerli olmadığı ' gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) İstinaf:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
E) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından,'...davalı şirketin işletme düzeyinde bir işverenlik olduğu, davalı şirketin sunduğu Satış ve Pazarlama (CCO) Genel Müdür Yardımcısı pozisyonuna ait görev tanımında, davacı işçinin Genel Müdüre ve İcra Komitesine (Yönetim Kurulu) doğrudan bağlı olduğunun belirtildiği, davalı şirketin organizasyon şemasında; davacı işçinin Satış ve Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı olarak ve Mali İşler Genel Müdür Yardımcısının, Operasyon Genel Müdür Yardımcısının, İnsan Kaynakları Direktörünün ve Ar & Ge Direktörünün genel müdüre bağlı olarak çalıştıkları, davalı şirketin imza sirkülerine göre davacı işçinin ve genel müdür yardımcısı unvanı verilen diğer kişilerin temsil ve ilzam yetkisinin bulunmadığının anlaşıldığı, yaptığı iş, işyerinde pozisyonu ve yetkileri ile işyerinde genel müdür veya genel müdür yardımcısı unvanının kullanılması tek başına iş güvencesi kapsamı dışında bulunma sonucunu doğurmayacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde; İlk Derece Mahkemesi'nin davacının işveren vekili sayılmayacağı ve iş güvence kapsamında bulunduğu yönündeki kabulünde usul ve yasaya aykırı yön bulunmadığı' ve davalı işverenin feshin geçerli nedene dayandığını ispatlayamadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
F) Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesi kararını davalı vekili temyiz etmiştir.
G) Gerekçe:
Taraflar arasında davacının iş güvencesinden yararlanmayan işveren vekili veya yardımcısı olup olmadığı noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanabilmesi işçinin işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları veya işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekili konumunda bulunmaması gerekir.
İş güvencesinden yararlanamayacak işveren vekilleri herşeyden önce, işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekilleri ile yardımcıları olduğuna göre, işletmenin tümünü yöneten genel müdürler ile yardımcıları iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacaktır. Ancak belirtelim ki, işyerinde genel müdür veya genel müdür yardımcısı unvanının kullanılması tek başına iş güvencesi kapsamı dışında bulunma sonucunu doğurmaz. Önemli olan, kendisine temsil yetkisi verilip verilmediği ve işletmenin bütününü yönetip yönetmediğidir; bu hususta görev tanımı ve konumuna bakmak gerekir.
İş güvencesinden yararlanamayacak işveren vekillerinin ikinci grubunu, işletmenin değil de işyerinin bütününü yöneten ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleridir. Buna göre, işletmenin bütününü sevk ve idare edenler, başka bir şart aranmaksızın işveren vekili sayılırken; işletmenin değil de işyerinin bütününü sevk ve idare edenlerin 18’nci madde anlamında işveren vekili sayılabilmesi için ilave olarak, işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisini haiz olması şartı aranır. İşyerinin tümünü sevk ve idare ile işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi katlanmış olarak, birlikte aranır. Bu işyeri işletmeye bağlı bir işyeri de olabilir. Dolayısıyla bir banka şubesi müdürü ile fabrika müdürü, işyerini sevk ve idare etmekle beraber, özgür iradesi ile işçi alma ve işten çıkarma yetkisi yoksa İş Kanunu’nun 18’nci maddesi anlamında işveren vekili sayılmaz. İş güvencesinden yararlanır. Aynı şekilde, işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan insan kaynakları müdürü ile personel müdürü, işyerinin tümünü yönetmediğinden iş güvencesi hükümlerinden yararlanabilecektir. Ancak işletmeye bağlı bir işyerinde, bu işyerinin tümünü sevk ve idare eden, ayrıca işe alma ve işten çıkarma yetkisi olan işçi, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz. Dairemizin uygulaması da bu yöndedir. (26.05.2008 gün ve 2007/35929 Esas, 2008/12484 Karar sayılı ilamımız).
Somut uyuşmazlıkta; davalı şirketin dosyadaki organizasyon şemasına göre, davacı işletme düzeyinde işyerinin bütününü sevk ve idare eden genel müdüre bağlı genel müdür yardımcısı pozisyonunda olup, işletme düzeyinde işveren vekili olduğundan işe alma ve işten çıkarma yetkisinin bulunmasına gerek yoktur. İşletmeyi sevk ve idare eden işveren vekilinin yardımcısı durumunda “genel müdür yardımcısı ” olan davacının iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacağı açıktır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca, Dairemizce davanın reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Hüküm: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1.Bölge Adliye Mahkemesi’nin temyiz edilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davacı işveren vekili yardımcısı olup iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacağından, DAVANIN REDDİNE,
3-)Alınması gereken 44,40 TL karar-ilam harcından davacının yatırdığı 29,20 TL peşin mahsubu ile bakiye 15,20 TL karar-ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-)Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı tebligat, müzekkere, bilirkişi ve dosya masrafı olarak 1.102,70 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 2.725,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-)Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, kesin olarak 05.11.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.