9. Hukuk Dairesi 2016/29091 E. , 2020/12869 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/29091 E. , 2020/12869 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin davalıya ait iş yerinde 25.11.2005- 07.06.2012 tarihleri arasında ancak taşeron şirketlerin işverenliğinde hizmet akdiyle çalıştığını, taşeron şirketler ile davalı arasındaki hukuki ilişkinin muvazaalı olduğuna dair müfettiş raporu bulunduğunu raporun iptali için açılan davanın red ile sonuçlandığını bu nedenle baştan beri davalı şirketin işçisi sayılması gerektiğini bu nedenle 6772 sayılı kanunun kamu işçilerine tanıdığı ilave tediye alma hakları bulunduğunu iddia ederek davalarının kabulü ile ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle davacının taşeron şirket çalışanı olduğunu, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini ve taleplerin zamanaşımına uğradığını beyanla davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının ilave tediye ücretinin miktarı hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde, dava dışı alt işverenler ile davalı asıl işveren arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, kendisinin ücretinin davalı şirketin bünyesinde kadrolu olarak çalışan emsal işi yapanların ücretlerinden daha düşük olduğu için emsal ve gerçek ücret belirlenerek hesaplama yapılması gerektiğini ifade etmiş olup dosyaya davacı tarafça davalı ...Ş’nın işçileri olduğunu bildirdiği kişilere ilişkin ücret bordrolarının örneklerini sunulmuştur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacıya emsal olduğu kabul edilen ... Elektrik Dağıtım A.Ş’nın kadrolu işçilerinin bordroları dikkate alınmak ve bordro bulunmayan dönemler bakımından da bu kişilerin o dönemki ücretlerinin yasal asgari ücrete oranlanması suretiyle tespit edilen ücret üzerinden ilave tediye ücreti alacağı hesaplanmıştır. Ancak bahse konu işçilerin bordrolarının incelenmesinden, sendika aidatına ilişkin kesintilerin yapıldığı görülmektedir.
Her ne kadar davalı işveren ile dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaaya dayandığı anlaşılmakta ise de, toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmek için işçinin sendika üyesi olması yahut dayanışma aidatı ödemiş olması gerekir. Öncelikle davacı işçinin sendika üyesi olup olmadığı, dayanışma aidatı dilekçesi verip vermediği tespit edilmeli davacı sendika üyesi ise sendikaya üyeliğin işverene bildirildiği tarih öncesinde toplu iş sözleşmesinden yararlanma imkanı bulunmadığından, üyeliğin işverene bildirildiği belirlendiği takdirde ilave tediye ücreti hesabında toplu iş sözleşmesi hükümleri yararlanma tarihi sonrası için uygulanmalıdır. Öte yandan, davacının işyerinde yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasının üyesi olduğu belirlendiği takdirde, ilave tediye ödemesi ile ilgili yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinde düzenleme olup olmadığı belirlenmeli ve özelleştirme sonrasında toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ilave tediye ücretine hak kazanacağı kabul edilerek hesaplama yapılmalıdır.
Davacının sendika üyesi olmadığının belirlenmesi halinde, ilave tediye ücreti yalnızca özelleştirme tarihi olan 28.05.2013 tarihine kadar hesaplanmalı bu durumda ilave tediye ücreti hessabında varsa aynı işyerinde çalışan ve sendika üyesi olmayan emsali işçinin ücreti esas alınarak belirlenmeli, bu şekilde emsal işçi yoksa fiilen almakta olduğu ücreti üzerinden hesap yapılmalıdır. Eksik inceleme ile yazılı şekilde ücret tespiti esas alınarak hüküm kurulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 21.10.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.