10. Hukuk Dairesi 2015/22913 E. , 2018/7 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2015/22913 E. , 2018/7 K.


'İçtihat Metni'

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde; asıl davanın...Turz. Tic. San. Ltd. Şti. yönünden kabulüne, Senbol İnş. Turz. Yat. İşl. San. Tic. A.Ş. yönünden husumet yokluğundan reddine, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılardan...Turz. Tic. San. Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 02.07.2004 tarihli iş kazası sonucu sürekli iş göremez hale gelen sigortalıya bağlanan sürekli iş göremezlik geliri, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ve yapılan hastane masraflarının tahsili istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunu'nun 26. maddesidir.
1-506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmünde tanımlandığı üzere taşeron; bir işte ya da bir işin bölüm veya eklentilerinde asıl işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenlerde asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş yada işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişi tarafından 31.07.2007 tarihli düzenlenen raporla; Antalya Bölge Müdürlüğünde 101334.07 sicil nosu ile kayıtlı ... Turizm İşletmeleri San ve Tic. A.Ş -...Tur. Tic. San. Ltd. Şti. Sirene ... inşaatı işçilik taşeronluğu ünvanlı işyerinde denetim yapıldığı, bu işyeri ile ilgili işyeri bildirgesinin 15.02.2005 tarihinde Kuruma verildiği, bu bildirgeye göre işyerinin kanun kapsam tarihinin 11.01.2005 tarihi olarak belirtildiği, kazalı sigortalının geçirdiği iş kazası ile ilgili bildirim yapılmadığı, işyerinin 04.12.2003 tarihinde faaliyete geçtiği tespitlerinin yapıldığı anlaşılmaktadır.
Kurum müfettişi tarafından...Tur. Tic. San. Ltd. Şti.'nin işvereni olduğu 1055189-07 sicil nolu Sirene ... işyerinde teftiş yapıldığı ve bu işyerinden, kazalı sigortalının 30.06.2004 tarihinde bildirimlerinin yapılmaya başlandığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamından; yukarıda belirtilen farklı iki rapor değerlendirilerek, kaza ile bu işyerlerinin bağlantısı ve raporlar kapsamında, ... Turizm İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. -...Tur. Tic. San. Ltd. Şti. arasında asıl - alt işveren ilişkisinin irdelenmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, öncelikle dosyaya sunulan tüm sözleşmeler ve ilgili belgelerle birlikte tarafların sunacağı deliller ve yukarıda belirtilen denetim raporları birlikte değerlendirilerek, ... Turizm İşletmeleri San. ve Tic A.Ş. -...Tur. Tic. San. Ltd. Şti. ve ... A.Ş. arasındaki hukuki ilişki, bir başka ifade ile, asıl işveren-taşeron ilişkisi olup olmadığı belirlenmelidir.
Kabule göre de...Tur. Tic. San. Ltd. Şti. dışındaki davalılar hakkındaki davalar reddedildiğine göre...Tur. Tic. San. Ltd. Şti.’nin kusuru yeniden belirlenmeden diğer davalıların kusurundan da sorumlu tutulması yerinde olmamıştır.
Yukarıda belirtilen hususlar değerlendirilerek, davaya konu iş kazasının meydana gelmesinde oluşa uygun sorumluluğun tartışıldığı, konusunda ve işçi sağlığı iş güvenliği alanında uzman bilirkişi kurulundan kusur raporu alınmalı, mevcut raporlar arasında çelişki oluşması halinde giderilmeli, böylelikle kusur oran ve aidiyetleri usulünce belirlenmeli ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum ve davalılardan...Tur. Tic. San. Ltd. Şti. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan...Tur. Tic. San. Ltd. Şti.'ne iadesine, 15/01/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.