14. Hukuk Dairesi 2018/3044 E. , 2019/96 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2018/3044 E. , 2019/96 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24.06.2008 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29.03.2018 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... vekili ve ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, tapu iptali ve eski hale ihya sureti ile Hazine adına tescil isteğine ilişkindir.
Davacı Hazine vekili; çekişmeli yerin, öncesinde devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu halde, ... Büyükşehir Belediyesi adına ihdas suretiyle tescil edilerek adı geçen Belediyece yapılan imar uygulaması sonucunda da tamamının kamuda kullanılmak üzere terkin edildiğini, bilahare anılan imar uygulamasının idari yargı yerinde iptal edilmiş olup, böylece imar parsellerinin sicil kayıtlarının yolsuz tescil durumuna düştüklerini ileri sürerek tapu iptal ve Hazine adına tescil ile kayıtların eski hale iadesini talep etmiştir.
Davalı belediyeler vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, ... Belediyesi hakkında karar verilmesi yer olmadığına ve diğer davalılar hakkında açılan davanın kabulüne dair hükmün davacı vekili, davalı ... Belediyesi vekili ve davalı ... Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin, 05.03.2015 tarihli, 2014/10085 Esas - 2015/2460 Karar sayılı ilamı ile; çekişme konusu kısmın ihdas öncesi niteliği irdelenip değerlendirilmediği ve 775 sayılı Yasa'nın 3/2. Maddesi gereği belediyeye devri gereken yerlerden olup olmadığı hususu açıklığa kavuşturulmadığı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ... Belediyesi hakkında karar verilmesi yer olmadığına ve diğer davalılar hakkında açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili ve ... vekili temyiz etmişlerdir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalılar ... vekili, ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalılar ... vekili, ... vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Tapu sicilinin tutulması prensiplerinden biri tescil, diğeri sicilin aleniliği (güvenilirliği), bir diğeri Hazinenin kusursuz sorumluluğu, sonuncusu ise geçerli bir hukuki sebebinin bulunması, yani kaydın illetten mücerret olmamasıdır. İmar parselinin dayanağı olan idari işlemin iptal edilmesi ile sicilin dayanaksız kalacağı ve TMK'nin 1025. maddesi hükmü uyarınca yolsuz tescil durumuna düşeceği; bu durumda; dayanaksız kalan tapu kaydının iptal edilerek kadastral parselin geometrik ve hukuki durumunun ihyasına karar verilmesi gerekeceği tartışmasızdır.
Somut olaya gelince; hükme esas alınan 08.01.2018 tarihli fen bilirkişi raporunda dava konusu yerin kadastro çalışmaları sırasında tescil harici dere, dağ ve taşlık alanda kaldığının belirtildiği anlaşıldığından kadastro sırasında dere olarak belirlenen yerlerin 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16/C maddesi hükmü uyarınca özel mülkiyete konu olmayan yerlerden olup, hakkında sicil oluşturularak özel mülkiyete konu edilemeyeceği gözetildiğinde, çekişmeli alanın dere vasfında olan kısmının kadastro harici bırakılmasına karar verilmesi gerektiğinden mahkemece, kadastro çalışmaları sırasında çekişmeli alanın ne kadarlık kısmının derede kaldığı teknik bilirkişi tarafından krokide gösterilmek suretiyle belirtildikten sonra bu kısmın kadastro harici bırakılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere Hazine adına tesciline karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... vekili, ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... vekili, ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.01.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.