16. Hukuk Dairesi 2016/9516 E. , 2019/3870 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/9516 E. , 2019/3870 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacılar, ... İlçesi ... Mahallesi ... Mevkii çalışma alanında bulunan ve kadastro çalışmaları sırasında boşluk olarak tespit harici bırakılan çekişmeli taşınmaz hakkında, miras yoluyla gelen hakka ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yargılama sonunda davanın kabulü ile fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (B) ve (C) harfleriyle gösterilen kısımlar dışında kalan ve (A) harfiyle gösterilen 44.722,64 metrekare taşınmazın davacılar adına eşit paylarla tapuya tesciline, ekli krokide (B) ve (C) harfi ile gösterilen kısımlara yönelik talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece davacılar yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de varılan sonuç dosya kapsamına ve yasal düzenlemelere uygun değildir. Dava tescil davası olarak açılmış ise de; 29.05.2015 tarihinde yapılan keşif sonucunda fen bilirkişisince düzenlenen raporda, ekli krokide (A), (B) ve (C) harfleri ile gösterilmiş olan taşınmazların, öncesi tescil harici iken 2009 yılında yapılan mera çalışmaları sırasında 1159 sayılı mera parseli içinde kaldığı beyan edilmiştir. Bu nedenle davacıların tescil isteminin 1159 parsel sayılı sicil kaydının iptalini de içereceği göz önüne alındığında davanın niteliği itibariyle mera sicilinin iptali ve tescil istemine yönelik bulunduğunun kabulü gerekir.
Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için taşınmazların bulunduğu yerde mera tahsis kararı, tutanakları, ekleri ve haritaları ile çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin onaylı tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler getirtilip, dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları ve tüm tespit bilirkişileri huzuruyla keşif icra edilmeli, varsa mera tahsis kararı ve haritaları uygulanıp kapsamları belirlenmeli, mera tahsisi yoksa, çekişmeli taşınmazların bölümleri ile kalan kısmın öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmazlar ile mera parseli arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı araştırılmalı,
mahkemece yapılacak gözlem tutanağa geçirilmeli, taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazların öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise, ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği, zaman sınırlarında mera yönünden genişleme olup olmadığı hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaktaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, ziraat mühendislerinden oluşan 3 kişilik bilirkişi kurulundan komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazların toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden mera parselinden nasıl ayrıldığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, jeodezi veya harita mühendisi aracılığıyla eski tarihli uydu ve hava fotoğrafları bilimsel yöntemlerle incelenerek niteliği ve kullanım durumu belirlenmeli, fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, çekişmeli taşınmazlar mera parselinin konumlarını yan kesit krokisi ile gösteren rapor ve harita düzenlettirilmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.