17. Hukuk Dairesi 2017/58 E. , 2019/12186 K.

[İctihat]

17. Hukuk Dairesi 2017/58 E. , 2019/12186 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davacılar vekilleri tarafından talep edilmiş, davacı ... vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 17.12.2019 Salı günü davalı ... vekili Av. ... geldi. Davacılar ile diğer davalı tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davalı ... vekili dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili; 02.01.2010 günü ... plakalı araç ile Muris ...'ın Korkuteli istikametinden Küçükköy istikametine seyir halinde iken karşı yönden gelen ...'ın sevk ve idaresindeki ... plakalı araç çarpıştığı, davalı sürücünün tam kusurlu olduğu murisler ...'ın ve ...'in aynı gün, ...'ün ise 1 gün sonra 03.01.2010 tarihinde vefat ettiklerini, fazlaya ilişkin haklar saklı olmak üzere muris ... açısından bakiye hak ve alacaklarının saklı kalmak kaydı ile mirasçıları ..., ..., ..., ... ve ... için ayrı ayrı 20.000,00 TL ile toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın, ölen ... açısından eşi ... için 20.000,00 TL maddi tazminatın, muris ... 'in eşi olan ... ve murisin kardeşleri olan ..., ..., ... ve ... için ayrı ayrı 30.000,00 TL ile toplam 150.000,00 TL manevi tazminat ile babası ... için 10.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, muris ... 'in babası ... için 30.000,00 TL manevi tazminatın ve teyzeleri olan ..., ..., ... ve dayısı olan ... için ayrı ayrı 30.000,00 TL ile 150.000,00 TL manevi tazmimatın davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, kazanın meydana gelişinde davacının kusuru bulunduğunu ve manevi tazminat talebinin yüksek olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre; davacıların maddi tazminat taleplerinin reddine, davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile muris ... 'ın ölümü nedeni ile davacılar ..., ..., ... ve ... için 5.000,00'er TL, davacı ... için 3.000,00 TL olmak üzere toplam 23.000,00 TL manevi tazminatın karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, Muris ... 'in ölümü nedeni ile davacı ... için 5.000,00 TL, diğer davacılar ..., ..., ... ve ... için 3.000,00'er TL olmak üzere toplam 17.000,00 TL manevi tazminatın karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, muris ... 'in ölümü nedeni ile davacı ... için 5.000,00 TL, diğer davacılar ..., ..., ... ve ... için 2.000,00'er TL olmak üzere toplam 13.000,00 TL manevi tazminatın karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine dair karar davacılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, ölümlü trafik kazası nedeniyle, ölenin yakınlarının, destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davacı ...'in ölen eşi ve kızının desteğinden yoksun kaldığı iddiası ile açtığı davada, bedel artırımıyla birlikte 20.05.2015 tarihinde 138.594,00 TL maddi tazminat isteminde bulunmuş ancak mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiştir.
Somut olayda, dava 18/01/2000 tarihinde açılmış olup, davalı ... şirketince 05.03.2010 tarihinde davacı ...'e eşi ... 'in vefatı için 30.545,00 TL, kızı ... 'in vefatı için 1.445,00 TL olmak üzere toplam 31.990,00 TL ödeme yapılmıştır. Mahkemece, hükme esas alınan hesap bilirkişisi raporunda yapılan bu ödeme hesaplanan yasal faizi ödeme tutarına eklenip ödeme güncellenerek tazminattan mahsup edilmiştir. Oysa, davadan sonra yargılama devam ederken yapılan ödeme tutarının yasal faiz eklenmeksizin hesaplanan tazminattan indirilmesi gerekir. Bu durumda hesap bilirkişisi raporunda davadan sonra yapılan ödemenin güncellenmeden mahsup edilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
3-Müteselsil sorumluluğa ilişkin hukuki sonuçlar BK'nun 61, 62, 106, 155, 162, 163, 166, 168. maddelerinde düzenlenmiştir. Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca müteselsil sorumluluğun bazı hukuki sonuçları vardır.
Müteselsil borçlulardan her biri, alacaklıya karşı borcun tamamından sorumludur.(BK 162/1). Borç tamamen ifa edilinceye kadar alacaklıya karşı bütün borçluların sorumluluğu devam eder.(BK 163/2).
Alacaklı, borçluların birinden, bir kısmından veya hepsinden alacağını talep etme ve dava açma hakkına sahiptir.(BK163/1).
Borçlulardan birinin yaptığı ödeme kadar, müteselsil sorumluların alacaklıya karşı sorumlu oldukları toplam miktar eksilmiş olur (BK 166/1). Borcun tamamı borçlulardan biri tarafından ödenirse, diğer borçlular da alacaklıya karşı borçtan kurtulur.
Alacaklının borçlulardan biriyle yaptığı ibra anlaşması, diğer borçluları da ibra edilen borçlunun borca katılma payı oranında borçtan kurtarır.(BK 166/3). Müteselsil borçlu, alacaklıyı tatmin ettiği oranda diğer müteselsil borçlulara karşı alacaklının halefi olur.(BK 168/1) ve alacaklının hakları ona geçer. Borçlu yalnızca kendi payına düşen kısmı ödemişse, diğer müteselsil borçluya rücu edemez.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “işletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur”, aynı Yasa'nın 85/1. maddesinde, “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yararlanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı”, aynı Yasa'nın 85/son maddesinde ise, “işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A-1. maddesinde de, “sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder” şeklinde ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan 2918 sayılı KTK madde hükümlerinden, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere davalı sigortalının aracının işletilmesi sırasında doğacak 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu trafik sigortacısı karşılamak durumunda olduğundan, somut olayda; davacı ... 05.03.2010 tarihli ibranameler ile 31.990,00 TL ödeme karşılığında davalı ... şirketini ibra ederek vekilince de 07.05.2010 tarihli celsede sigorta şirketi aleyhine açtığı davayı takip etmediklerini beyan etmiştir.Dosyada alınacak bilirkişi raporu ile sigorta şirketinin ibra karşılığı davacıya yaptığı 31.990,00 TL ödemenin zararı tamamen karşılamaması halinde davalı sigortalı; poliçe limitini aşan miktarda zarar varsa limiti aşan kısımdan sorumlu olacaktır. (aradaki poliçe ilişkisi nedeniyle) Eğer limitin altında bir zarar varsa davalı sigortalı ibra nedeni ile bu oranda sorumluluktan kurtulmuş olacaktır.
Bu durumda mahkemece, öncelikle bilirkişi raporundaki hesaplama yöntemindeki yanlışlığın giderilmesi için ek rapor alınması ortaya çıkacak tazminat miktarında yapılan ödeme ve ibraname dikkate alınmak suretiyle, davacılar tarafından verilen 05.03.2010 tarihli ibranamenin davalı sigortalıya etkisi ile sirayet edip etmeyeceğinin değerlendirilmesi yapılırken, davacının gerçek zararları, davacının 17.05.2013 tarihli duruşma beyanı, davalı ... şirketi tarafından kaza tarihindeki teminat limitinin altında bir ödeme yapıldığı, kaza tarihi itibari ile trafik sigortası teminat limitinin 150.000,00 TL olduğunun ve yargılama sırasında düzenlenen ibranamenin sirayetinde davalı sigortalının hukuki durumu gözönüne alınarak teminat limiti kadar sirayet edip etmeyeceğinin tartışılarak, sulh-ibra sözleşmesi karşısında takdir edilmesi gerekirken, gerekçede yazılı olduğu üzere yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
4-Manevi tazminatın değerlendirilmesinde tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli, olayın tarihi, davalının sorumluluğunun niteliği, tarafların kusur oranları, meydana gelen trafik kazası sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla olay tarihindeki paranın alım gücüne uygun düşen tutarlara hükmedilmesi gerekmektedir.
Bu bakımdan somut olayda davacılar için hükmedilen manevi tazminatın bir miktar az olduğu anlaşılmakla, hak ve nasafet kuralları çerçevesinde daha yüksek manevi tazminata karar verilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan miktarda manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekillerinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2), (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, duruşmada vekille temsil olunmayan davacı ... yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ..., ..., ... ve ...'ya geri verilmesine 18/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.