21. Hukuk Dairesi 2016/16301 E. , 2018/4260 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2016/16301 E. , 2018/4260 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : ......... Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 16.06.2010 - 31.05.2012 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ve davalılardan ............ vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı ............ vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, davalıya ait işyerinde 16.06.2010 – 31.05.2012 tarihleri arasında çalıştığını, ancak bir kısım hizmetlerinin başka işyerlerinden davalı ............'a bildirildiğini, söz konusu işyerlerindeki çalışmaların davalı ............ tarafından iptal edilmesi sonucu yaşlılık aylığının da iptal edildiğini beyanla davalıya ait işyerinde 16.06.2010 – 31.05.2012 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davacının, davalıya ait işyerinde 01.10.2010 – 31.12.2011 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle 450 gün çalıştığının, 296 günlük çalışmasının davalı ............'a bildirildiğinin, 154 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalıya ait işyerinde ütü katlama ve ......... olarak çalıştığını beyan eden davacı adına davalı işveren tarafından 16.01.2011 – 10.11.2011 tarihleri arasında hizmet bildirildiği, bu tarihler dışında kalan ve 16.06.2010 – 31.05.2012 tarihleri arasındaki dava dışı işyerlerinden bildirilen çalışmaların ise davalı ............ tarafından iptal edildiği, davalı işyerinin 05.10.2010 – 31.12.2011 tarihleri arasında 5510 sayılı Yasa kapsamında olduğu ve davalı işverenin 01.10.2010 – 31.12.2011 tarihleri arasında ...... kaydı bulunduğu, mahkemece davalı işverenin ...... kaydının bulunduğu dönemlerdeki sürenin kabul edildiği, ancak; ...... işyeri tanıkları tarafından davacının talep ettiği tüm dönemde çalıştığının beyan edildiği, ayrıca; her ne kadar ...... tanıklarının kayıtlı çalışmaları davalı işyerinin Yasa kapsamına alındığı tarihten itibaren başlamakta ise de tanıklar tarafından bildirilen süreden daha önce çalışmaya başladıklarının beyan edildiği anlaşılmaktadır.
Bu tür hizmet tespitine yönelik davaların Kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Yasal dayanağı dava tarihinde yürürlükte olan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. maddesi ile halen 5510 sayılı Yasa'nın 86. maddesi olan bu tür davalarda; öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin, işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin o dönemde gerçekten var olup olmadığı, Kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilirse de çalışmanın konusu, niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli ve dinlenilen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde çalışan işyerinde kayıtlı ...... tanıkları ya da ...... ve yakın işyerlerinde çalışan kayıtlı tanıklar olması sağlanarak çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirlenmelidir. Bu yön Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.09.1999 gün 1999/21-510-527, 30.06.1999 gün 1999/21-549-555, 05.02.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 03.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578 ve 01.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Somut olayda ise; ...... işyeri tanıkları tarafından davacının, davalıya işyerinin Yasa kapsamında olduğu ve davalı işverenin ...... kaydının bulunduğu süreden önce çalışmasının bulunduğu beyan edildiği halde, bu husus açıklığa kavuşturulmadan sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; davalıya ait işyerinin bulunduğu mülkün malikini araştırmak, davalıdan başkası ise davalı ile aralarındaki hukuki ilişkiyi belirlemek, varsa kira sözleşmesinin başlangıcını tespit etmek, mülk sahibinin beyanlarını almak, davalıya ait işyerinin bir iş hanında bulunduğu anlaşıldığından; iş hanının yönetiminden davalıya ait işyerinin hangi tarihten itibaren faaliyette bulunduğunu sormak, yine; davalıya ait işyerinin.........vb aboneliklerini araştırmak ve böylece davalıya ait işyerinin 5510 sayılı Yasa kapsamına alınmadan önce ve davalının ...... kaydının başlangıcından önce de faaliyette bulunup bulunmadığını tereddüte mahal bırakmayacak derecede belirleyerek varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece söz konusu fiili ve hukuki gerçekler dikkate alınmadan, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 25.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.