22. Hukuk Dairesi 2017/21714 E. , 2019/9179 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/21714 E. , 2019/9179 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davacının davalı asıl işveren ...’na bağlı ...Lisesi Komutanlığında yemekhane ve mutfak işinde Milli Savunma Bakanlığının taşeronu olan firmalardan ... A.Ş.’de işçi olarak 11/05/2012 tarihinde işe başladığını ve iş sözleşmesinin sona erdirildiği 10/05/2015 tarihine kadar aralıksız ve kesintisiz gıda mühendisi olarak en son aylık net 1.750,00 TL ücret ile çalıştığını, davacının iş sözleşmesine alt işveren ve asıl işveren davalı tarafından sebepsiz ve haksız olarak son verildiğini, yazılı fesih bildirimi verilmediğini,davacının haftanın altı günü 08:00-17:30,14:00-23:30-23:00-08:30 saatleri arasında üç vardiya halinde çalıştığını ve bu vardiya saati dışında haftada 3-4 gün 2-3 saat fazla mesai yaptığını,genel ve resmi tatillerde de sürekli çalıştığını, dini bayramların sadece 1.günleri izin kullandığını, tüm çalışma süresince yıllık izinlerinin tamamını kullanmadığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, belirsiz alacak davası açılamayacağını, bir işin bütünüyle devri durumunda veya anahtar teslimi ve ihale ile bütünüyle verilmesi durumunda işi devredenin işverenlik sıfatının kalkacağını, ihale makamının sorumlu olmayacağını, davalı idarenin asıl işveren konumunda olmadığını, idare ile yüklenici şirketler arasında Borçlar Hukuku anlamında bir istisna akdi kurulduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, toplanan delillere göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında temyiz aşamasında sunulan ödeme belgelerinin dikkate alınıp alınamayacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Kural olarak, yargılama aşamasında dayanılıp sunulmayan deliller, temyiz veya karar düzeltme aşamasında sunulamazlar; sunulmuş olsalar bile, bu aşamalardaki incelemeler sırasında dikkate alınamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delillin, o davaya konu borcu söndüren bir nitelik taşıması; örneğin, davaya konu borcun ödenmiş olduğunu gösteren makbuz, ibraname gibi bir belge olmasıdır.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/h maddesinde, “davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması” dava şartları arasında sayılmıştır. Ödenmiş alacak hakkında davacının dava açmakta hukuki yararı yoktur. Bu halde, 6100 sayılı Kanun’un 115. maddesi gereğince, dava şartının varlığı ya da yokluğunun incelenmesi, doğrudan mahkemeye verilmiş ödevlerden olması karşısında, önceden ileri sürülmemiş olsa bile temyiz aşamasında dava şartının var olup olmadığını kendiliğinden gözetilmesinde bir usuli engel bulunmamaktadır.Davanın hukuksal niteliği ve somut olayın özelliği gereği davalı, temyiz aşamasında dava konusu borcu söndüren nitelikte bir belge vermişse, bu belge üzerinde gerekli inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla, yargılama aşaması henüz tamamlanmamış ise böyle durumda, borcu itfa eden belge değerlendirmeye alınmalıdır. Gerçekten de, yargılamada davayı inkâr eden davalının savunması, borcun bulunmadığı savunmasını da kapsar. O nedenle, davalının borcun ne sebeple bulunmadığını açıklama ve iddianın aksine delillerini ikame etme hakkının ortadan kalktığından söz edilemez. Belirtilen nedenlerle, temyiz aşamasında sunulan ve borcu söndüren bir belgenin varlığı karşısında savunmanın genişletilmesi yasağından söz edilemeyeceğinin kabulü de zorunludur. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 24.02.2016 Tarih, 2014/22-735 Esas,2016/166 Karar) Somut uyuşmazlıkta, ihbar olunan şirket tarafından temyiz aşamasında, fesih bildirimi, imzalı ücret bordroları, idari kadro başlıklı imzalı giriş çıkış kayıtlarının bulunduğu listeler sunulduğu görülmüştür. Sözü edilen belgeler ilk kez temyiz aşamasında sunulmuş ise de; ödeme belgesi ve borcu söndüren nitelikte belge mahiyetinde kabul edilmelidir. Ödeme belgesinin hakkı ortadan kaldıran özelliği nedeni ile yargılamanın her aşamasında dikkate alınması gereklidir. Bu sebeple davalı tarafa, ibraz ettiği belgelerin asıllarını sunması için süre verildikten sonra davacı işçiden, davalının savunmasına ve sunulan belgelere karşı diyecekleri sorulmalı, dosya kapsamındaki tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacı tarafa iadesine, 18/04/2019 gününde oybirliği ile karar verildi.