1. Hukuk Dairesi 2016/16935 E. , 2020/1597 K.

[İctihat]

1. Hukuk Dairesi 2016/16935 E. , 2020/1597 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVALILAR : ... V.D.
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar taraf vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü

-KARAR-

Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan ...’ın maliki olduğu 156 ada 28 ve 154 ada 21 parsel sayılı taşınmazlarını davalı çocuklarına satış sureti ile devrettiğini, temliklerin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, satış işlemlerinin gerçek olduğunu, iddiaların yersiz olduğunu, belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, muvazaa olgusunun sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden mirasbırakan ...’ın maliki olduğu 156 ada 16 parsel sayılı taşınmazını 06.08.1985 tarihinde davalı oğlu İmdat’a satış suretiyle devrettiği, 14.02.2011 tarihli imar işlemi sonucu yeni 156 ada 28 parsel sayılı taşınmazın 2187/2400 payının davalı ... adına tescil ediliği, 154 ada 21 parsel sayılı taşınmazın ise dava dışı ... adına kayıtlı iken 15.08.1973 tarihli satış işlemi sonucu 1/2’şer payla mirasbırakan ... ile davalı kızı ... adına tescil edildiği, mirasbırakan ...’in anılan taşınmazdaki 1/2 payını 15.03.1976 tarihinde davalı ...’a, ...’ın 07.11.1983 tarihinde tekrar mirasbırakan Kamil’e, mirasbırakan Kamil’in de 14.02.1988 tarihinde davalı kızı Senan’a satış suretiyle temlik ettiği, 1911 doğumlu mirasbırakan Kamil’in 29.09.199 tarihinde öldüğü, geride mirasçı olarak davacı kızı ..., davalı çocukları ..., ... ve ... ile dava dışı çocukları ..., ... ve ...’in kaldıkları anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide 'muris muvazaası' olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
./..






Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237. (Borçlar Kanunu'nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Öte yandan, muvazaa iddiasına dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda HMK'nun 190. maddesi ve TMK'nun 6. maddesi gereğince herkes iddiasını ispatla mükelleftir.
Somut olayda mirasbırakanın diğer mirasçılarından mal kaçırmasını gerektirir bir neden ve muvazaanın varlığı konusunda somut bir olgu ortaya konulamadığı gibi, eldeki davanın kabulü halinde mirasçı sıfatıyla ilerde hak sahibi olacak davalı tanıkları ..., ... ve ...’in işlemlerin muvazaalı olmadığı yönünde beyanda bulundukları anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, davacı temliklerin muvazaalı olduğu iddiasını kanıtlayamamıştır. Öte yandan, bedeller arasındaki fark da tek başına muvazaanın kanıtı değildir.
Hal böyle olunca, davacının iddialarını HMK’nın 190. ve TMK’nın 6. maddeleri uyarınca kanıtlayamadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
Davalıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, davacının yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine, alınan peşin harcın temyiz eden davalıya geri verilmesine, aşağıda yazılı 268.85.TL fazla yatırılan peşin harcın temyiz eden davacıya iadesine, 05.03.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.