İhale Bedeli Herhangi Bir Kişiye Ödenen Faiz Oranı Üzerinden Nemalandırılamaz

[Hepsihukuk]

TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIK, İcra Dairesince yapılan taşınmazın üst hakkına ilişkin İHALENİN FESHİ NEDENİYLE DAVACI İHALE ALICISI TARAFINDAN YATIRILAN SATIŞ BEDELİNİN İADESİ SIRASINDA BANKADA EKSİK NEMALANDIRILDIĞI GEREKÇESİYLE DOĞAN ZARARIN TAZMİNİ isteminden kaynaklanmaktadır.

Davacı kendisine ödenen nemaya uygulanan faiz oranının az olduğunu, Adalet Bakanlığı'nın Merkez Bankası'nın vadeli mevduata uygulandığı faiz oranlarının altında banka lehine anlaşma yaptığını, nemanın eksik ödendiğini ileri sürmektedir.
2004 SAYILI İİK’NIN İHALENİN NETİCESİ VE FESHİ BAŞLIKLI 134.MADDE 5 VE 6.FIKRALARINA GÖRE; taşınmazı satın alanlar, ihaleye alacağına mahsuben iştirak etmemiş olmak kaydıyla, ihalenin feshi talep edilmiş olsa bile, satış bedelini derhâl veya 130 uncu maddeye göre verilen süre içinde nakden ödemek zorundadırlar. İcra müdürü, ödenen ihale bedeli ile ilgili olarak, ihalenin feshine yönelik şikâyet sonucunda verilecek karar kesinleşinceye kadar para bankalarda nemalandırılır. İhalenin feshine ilişkin şikâyetin kabulüne veya reddine ilişkin kararın kesinleşmesi üzerine, ihale bedeli nemaları ile birlikte hak sahiplerine ödenir. İhale kesinleşmedikçe ihale bedeli alacaklılara ödenmez.

2004 SAYILI İİK'NUN 9/1. FIKRASINA GÖRE; İcra ve iflas dairelerine yapılacak her türlü nakdî ödeme, Adalet Bakanlığı tarafından uygun görülecek bankalarda icra ve iflas dairesi adına açılan hesaba yapılır. Haciz sırasında, borçlu veya üçüncü kişiler tarafından yapılan ödeme nedeniyle tahsil edilen paralar, en geç tahsilatın yapıldığı günü takip eden ilk iş günü çalışma saati sonuna kadar banka hesabına yatırılmak üzere icra veya mahkeme kasalarında muhafaza edilir.

24/11/2021 tarih 7343 sayılı kanunla sonradan mülga edilen 2004 SAYILI İİK'NUN 124. Maddesinde arttırmanın şartlarının açık bulundurulması, 125. MADDESİNDEise, şartnamenin içeriği hakkında düzenlemelere yer verilmiştir. 125/SON FIKRAYA GÖRE, arttırma şartnamesinde hangi masrafların müşteriye ait olacağının yazılacağı,129. MADDESİNDE ihalenin hangi şartlarda yapılacağı, 130. MADDESİNDE satış bedelinin hangi sürede ödeneceği 131. MADDESİNDE ise bedelin ödenmesine kadar taşınmazın hasar ve masrafı müşteriye ait olmak üzere İcra dairesince idare olunacağı hükme bağlanmıştır.
ADALET BAKANLIĞI HİGM'NÜN 06/05/2008 TARİH 104/1 SAYILI GENELGESİ 1/B BENDİNDE; İcra iflas dairelerince tahsil olunan emanet paralarının bundan böyle Türkiye Vakıflar Bankası şubesinin bulunduğu yerlerde işlerin en kolay şekilde yürütülecek ve bankayla mutabakat içinde kalınacak bir şubesinde ve 5 gün içerisinde açtırılacak olan hesaba yatırılması kararlaştırılmıştır.
AYM'nin 16/02/2017 tarih 2014/6577 sayılı kararına istinaden Personel Genel Müdürlüğü'nün 22/09/2017 tarih 7176 sayılı yazısıyla "(İcra iflas dairesince düzenlenen sıra cetveline itiraz ya da şikayet halinde) bedelin kamu bankası olarak hizmet veren TC Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası ve Türkiye Vakıflar Bankası'nın ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde TC Merkez Bankası'na "Mevduat ilan edilen yıllık faiz oranları bildirim formu" ile bildirilen ve şubelerinde ilan edilen 1 aylık mevduata uygulanacak "Tabela faizi" (Cari faiz) oranlarından en yüksek olanından az olmamak üzere nemalandırılması hususu duyurulmuştur" denmiştir.

15/11/2014 tarih 29176 sayılı RG'de yayınlanan 2014/6 sayılı tebliğle güncellenen Merkez Bankası'nın 2006/1 sayılı "Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları, Kar ve Zarara Katılma Oranları ile Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Dİğer Menfaatler Hakkında Tebliğ"inin 1. Fıkrasına göre; bu tebliğin amacı mevduat kabulünde uygulanacak faiz oranlarını da kapsadığı, 2. Fıkraya göre, tebliğin 16/10/2006 tarih 2006/11188 sayılı Bakanlar Kurulu kararına dayalı olarak hazırlandığı, 3. Fıkrasına göre; bankalarca mevduata uygulanacak sabit veya değişken faiz oranlarının serbestçe belirleneceği, ancak mevduat faizi oranının %0,25'i geçemeyeceği belirtilmiştir.

1-İhale bedelinin 2004 SAYILI İİK'NUN 9. MADDESİ GEREĞİNCE; VERİLEN YETKİ İLE ADALET BAKANLIĞI HİGM'NÜN 06/05/2008 TARİH 104/1 SAYILI GENELGE DOĞRULTUSUNDA TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI'NDA AÇILACAK HESAPTA NEMALANDIRILACAĞI HÜKME BAĞLANMIŞTIR. Nemanın HANGİ ORANLARDA OLACAĞI KONUSUNDA AÇIK BİR DÜZENLEME BULUNMAMAKLA birlikte BANKADAKİ PARANIN ANCAK MERKEZ BANKASI TEBLİĞİ İLE PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN 22/09/2017 TARİH 7176 SAYILI YAZISI GEREĞİNCE TABELA FAİZİ (CARİ FAİZ) ORANINDAN DAHA YÜKSEK ORANDA NEMALANDIRILACAĞINA İLİŞKİN BİR TEBLİĞ VE DÜZENLEMEDE BULUNMAMAKTADIR.

2-Bilindiği üzere, HERHANGİ BİR KİMSENİN İHALEYE İLİŞKİN ŞARTLARI KABUL EDEREK KATILDIĞINDAN İHALENİN FESHİ HALİNDE PARANIN HANGİ ORANDA NEMALANDIRILARAK İADE EDİLECEĞİ HUSUSUNU DA İÇEREN İHALE ŞARTNAMESİNİ KABUL ETMİŞ SAYILMALIDIR.

DAVACI PARASINI SIRADAN BİR TALEPLE BANKAYA YATIRILMAMIŞTIR. İhale yoluyla değerlendirmek istediğinden BANKA,HESAP TÜRÜ VE UYGULANACAK FAİZ ORANLARI BAKIMINDAN HERHANGİ BİR SERBESTİYE SAHİP DEĞİLDİR. Diğer bir anlatımla DAVACI İHALEYE GİRMEYİP İHALE DIŞI PARASINI DEĞERLENDİRMEK İSTEMESİ HALİNDE DİLEDİĞİ BANKADA DİLEDİĞİ TÜRDE VE ANLAŞMASI HALİNDE İSTEDİĞİ ORANDA FAİZ İSTEMESİ MÜMKÜNDÜR. Ancak somut olayda DAVACI CEBRİ İHALE SEBEBİYLE İSTEDİĞİ ORANDA NEMA FAİZİ TALEP EDEMEYECEĞİ AÇIKTIR.

İcra Hukuk Mahkemesi "en yüksek banka faizi ile ihale bedelinin nemalandırılacağına dair herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığı, Adalet Bakanlığı Genelgesi doğrultusunda nemalandırılma işlemi yapıldığı" gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiş, İstanbul BAM 23. HD'nin 2021/37 E. - 2022/830 K. Sayılı 11/05/2022 tarihli kararında aynı gerekçelerle istinaf başvurusunun reddine karar verildiği ve Yargıtayca onandığı anlaşılmaktadır.

Özetle; davacıya ödenen nemanın Adalet Bakanlığı'nın 104/1 sayılı Genelgesi, yine Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nün 22/09/2017 tarih 7176 ve 09/02/2018 tarih 5905 sayılı yazıları, Merkez Bankasının tebliği doğrultusunda Vakıflar Bankası tarafından belirlenen en yüksek cari faiz üzerinden ödenmesi giderek herhangi bir kişiye uygulanan mevduat faizi oranı üzerinden faiz talep edebilmesine ilişkin yasal düzenlemede bulunmadığından davanın reddine karar verilmiş olmasında usul ve yasaya aykırı bir yön görülmemiştir. İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 4. HUKUK DAİRESİ ESAS NO:2020/1793 KARAR NO:2023/1217