9. Hukuk Dairesi 2016/22939 E. , 2018/7534 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
9. Hukuk Dairesi 2016/22939 E. , 2018/7534 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, fazla mesai ücreti alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı işyerinde günlük 3 vardiya halinde 08.00-16.00, 16.00- 24.00 ve 24.00-08.00 saatleri arasında çalışması gerekirken günlük 2 vardiya halinde günde toplam 16 saat, net 14 saat çalıştığını ve davalının davacının fazla çalışma ücretlerini ödemediğini ve bu hususun işyerinde iş müfettişleri tarafından yapılan teftiş sonrası Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün 03.05.2013 tarihli yazısı ile de sabit olduğunu, belirtilen vardiyaların herhangi ikisinde çalıştırılarak gece ve gündüz çalışmalarının haftalık 45 saati aştığını, davacının fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma ücreti alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davaya konu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacıya fazla mesai yapmasına karşılık ödenmesi gereken tüm meblağın ödendiğini,davacının maaş bordrolarını ihtirazi kayıtsız olarak imzaladığını, davacının dayandığı davalı ile ilgili idari para cezasının bu dava için delil olmadığını, davacının imzalı bordroların aksini ispat edecek delil ortaya koymadığını, fazla mesai ücretlerinin denkleştirme denilen yöntemle ödendiğini ve bu sebeple davacının hiç bir fazla mesai alacağı olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı ve fazla çalışma ücretlerinin hesabı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Fazla çalışmaya ilişkin ispat külfeti altında olan davacının talep ettiği döneme ilişkin fazla mesai çalışma ücretini, tanık deliline dayanarak ispat etmek istemesi halinde ancak bu dönemde aynı işyerinde çalışan tanık anlatımları ile ispat külfetini gerçekleştirebileceğinin kabulü gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı, dava dilekçesinde işyerinde günlük 3 vardiya halinde 08.00-16.00, 16.00- 24.00 ve 24.00-08.00 saatleri arasında çalışması gerekirken günlük 2 vardiya halinde günde toplam 16 saat, net 14 saat çalıştığını iddia ederek fazla mesai ücreti talep etmiş, davacı tanığı, iş yerinde üç vardiya halinde 08.00-16.00, 16.00-24.00 ve 24.00-08.00 saatleri arasında olduğunu, her ayın belli zamanları iş yoğunluğuna göre değiştiğini ve iş yoğunluğuna göre 08.00-20.00, 20.00-08.00 olmak kaydı ile her ayda ortalama 10-20 gün arasında çalışıldığını beyan etmiş, hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise davacıların haftalık 56 saat çalıştığı ve 45 saati aşan 11 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır.
Davacı ile benzer tarihlerde aynı işyerinde çalışan ve aynı işi yapan bir kısım işçilerin ... 8. İş Mahkemesinde açtıkları dava dosyaları aynı gün Dairemiz incelemesinden geçmiş olup, bu dosyalarda da aynı davacı tanıkları dinlenmiş, tanıklar 08.00-16.00 16.00-24.00 24.00-08.00 saatleri arasında 3 vardiya halinde haftada 6 gün çalışıldığını, 20 günü 3 vardiya halinde bu saatler arasında çalışıldığını, son 10 gün 08.00-20.00, 20.00-08.00 saatleri arasında çalışıldığını beyan etmişler, ayın ilk 20 günü 3 vardiya, son 10 gün 20:00-08:00, 08:00-20:00 vardiyalarında iki vardiya halinde çalışma ile haftalık 4 saat fazla mesaiye göre hesaplama yapan bilirkişi raporu esas alınarak verilen kararlar Dairemizce uygun görülmüştür. Mahkemece yapılacak iş, bu çalışma düzenine göre hesap yapılmak üzere yeni bir bilirkişi raporu alınmak suretiyle sonuca gitmektir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 04/04/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, fazla mesai ücreti alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı işyerinde günlük 3 vardiya halinde 08.00-16.00, 16.00- 24.00 ve 24.00-08.00 saatleri arasında çalışması gerekirken günlük 2 vardiya halinde günde toplam 16 saat, net 14 saat çalıştığını ve davalının davacının fazla çalışma ücretlerini ödemediğini ve bu hususun işyerinde iş müfettişleri tarafından yapılan teftiş sonrası Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün 03.05.2013 tarihli yazısı ile de sabit olduğunu, belirtilen vardiyaların herhangi ikisinde çalıştırılarak gece ve gündüz çalışmalarının haftalık 45 saati aştığını, davacının fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma ücreti alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davaya konu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacıya fazla mesai yapmasına karşılık ödenmesi gereken tüm meblağın ödendiğini,davacının maaş bordrolarını ihtirazi kayıtsız olarak imzaladığını, davacının dayandığı davalı ile ilgili idari para cezasının bu dava için delil olmadığını, davacının imzalı bordroların aksini ispat edecek delil ortaya koymadığını, fazla mesai ücretlerinin denkleştirme denilen yöntemle ödendiğini ve bu sebeple davacının hiç bir fazla mesai alacağı olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı ve fazla çalışma ücretlerinin hesabı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Fazla çalışmaya ilişkin ispat külfeti altında olan davacının talep ettiği döneme ilişkin fazla mesai çalışma ücretini, tanık deliline dayanarak ispat etmek istemesi halinde ancak bu dönemde aynı işyerinde çalışan tanık anlatımları ile ispat külfetini gerçekleştirebileceğinin kabulü gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı, dava dilekçesinde işyerinde günlük 3 vardiya halinde 08.00-16.00, 16.00- 24.00 ve 24.00-08.00 saatleri arasında çalışması gerekirken günlük 2 vardiya halinde günde toplam 16 saat, net 14 saat çalıştığını iddia ederek fazla mesai ücreti talep etmiş, davacı tanığı, iş yerinde üç vardiya halinde 08.00-16.00, 16.00-24.00 ve 24.00-08.00 saatleri arasında olduğunu, her ayın belli zamanları iş yoğunluğuna göre değiştiğini ve iş yoğunluğuna göre 08.00-20.00, 20.00-08.00 olmak kaydı ile her ayda ortalama 10-20 gün arasında çalışıldığını beyan etmiş, hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise davacıların haftalık 56 saat çalıştığı ve 45 saati aşan 11 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır.
Davacı ile benzer tarihlerde aynı işyerinde çalışan ve aynı işi yapan bir kısım işçilerin ... 8. İş Mahkemesinde açtıkları dava dosyaları aynı gün Dairemiz incelemesinden geçmiş olup, bu dosyalarda da aynı davacı tanıkları dinlenmiş, tanıklar 08.00-16.00 16.00-24.00 24.00-08.00 saatleri arasında 3 vardiya halinde haftada 6 gün çalışıldığını, 20 günü 3 vardiya halinde bu saatler arasında çalışıldığını, son 10 gün 08.00-20.00, 20.00-08.00 saatleri arasında çalışıldığını beyan etmişler, ayın ilk 20 günü 3 vardiya, son 10 gün 20:00-08:00, 08:00-20:00 vardiyalarında iki vardiya halinde çalışma ile haftalık 4 saat fazla mesaiye göre hesaplama yapan bilirkişi raporu esas alınarak verilen kararlar Dairemizce uygun görülmüştür. Mahkemece yapılacak iş, bu çalışma düzenine göre hesap yapılmak üzere yeni bir bilirkişi raporu alınmak suretiyle sonuca gitmektir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 04/04/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.