9. Hukuk Dairesi 2017/3418 E. , 2018/3495 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/3418 E. , 2018/3495 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ


DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı ... Belediye Başkanlığı hizmetinde çalışırken 16/05/2014 tarihinde iş akdinin sona erdiğini, müvekkilinin siyasi görüşleri yüzünden yerel seçim sonrasında işten çıkmaya zorlandığını, işçilik alacaklarını almak için kendilerine zorla imzalattırılan belgeler ile işten ayrılmak zorunda bırakıldığını, diğer davalı ... İnşaat Ltd Şirketinin Belediyenin alt işvereni konumunda olduğunu, müvekkilinin ... İnşaat Ltd Şirketi bünyesinde Belediye hizmetinde çalıştığını iddia ederek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere kıdem tazminatı , fazla mesai ücreti ,hafta tatili çalışma ücreti , ulusal bayram-genel tatil çalışma ücreti , yıllık izin ücretinin yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
B) Davalıların Cevabının Özeti:
Davalı ... İnşaat Ltd. Şirketi vekili, davacının yanında çalışmadığı dönemde müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkilinin alt işveren olmadığını ve kaynağı müvekkiline verilmeyen alacak kalemlerinde şirketin sorumlu olmayacağını savunarak işçi alacaklarının muhatabının belediye olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili, müvekkili belediyenin hizmet yüklenim sözleşmesi yaptığı,hizmet alım sözleşmesine göre tüm hak ve alacaklarının ... İnşaat sorumluluğunda olduğu ve onların tarafından ödendiği, davacının fazla çalışmasının bulunmadığını, davacının iş akdinin ... İnşaat şirketi tarafından sonlandırıldığını, davacının talep ettiği alacakların zaman aşımına uğradığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece kıdem tazminatına ilişkin olarak;
“....mevcut olayda yasaya uygun bir asıl işveren-alt işveren ilişkisi mevcuttur. İş Kanununun 2. maddesinde ''Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.'' denilmekle alt işveren bünyesinde çalışan işçilere karşı alt işveren ve asıl işverenin birlikte sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. Davalı ... ve ... İnşaat vekillerinin aksi yöndeki itirazları bu hüküm gereğince dikkate alınmamıştır.
...........
4857 sayılı İş Kanunu'nun 6552 sayılı Yasanın 8. maddesi ile eklenen 112. maddesinin 2-a fıkrasında aynı kurum ve kuruluşa ait değişik alt işverenler bünyesinde çalışan işçinin kıdem tazminatı hesabında kurumda çalışılan toplam sürenin dikkate alınacağı ve işçinin iş akdinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ermesi halinde kıdem tazminatından ilgili kurumun sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır. 6552 sayılı Yasanın 145. maddesinden 8. maddenin yasanın yayım tarihi ile yürürlüğe gireceği anlaşılmaktadır. Yasa 11/09/2014 tarihinde resmi gazetede yayımlanmakla İş Kanunu 112. maddeye eklenen bu fıkranın aynı tarih itibariyle yürürlüğe gireceği ve somut olayda uygulanma olanağı bulacağı açıktır. Yasa hükmü kıdem tazminatından sadece hizmetinde çalışılan kurumun sorumluluğunu öngörmekle kıdem tazminatı alacağı bakımından sadece davalı ... Belediye'sinin sorumluluğuna gidilmiştir.” şeklindeki gerekçe ile kıdem tazminatından sadece davalı ... Belediye'si sorumlu tutulmuştur.
D) Temyiz:
Kararı taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre taraflar vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacının kıdem tazminatından davalılardan sadece davalı ... Belediye'sinin sorumlu olup, olmayacağı uyuşmazlık konusudur.
Mahkemenin davalılar arasındaki hukuki ilişkinin İş Kanunu' nun 2. maddesi kapsamında asıl-alt işveren ilişkisi olduğuna dair tespiti yerindedir.
Ancak, Mahkemenin davacının kıdem tazminatından 4857 sayılı İş Kanunu'nun 6552 sayılı Yasanın 8. maddesi ile eklenen 112. maddesinin 2-a fıkrasına dayanılarak sadece Belediye Başkanlığının sorumlu tutulması yerinde değildir.
Şöyle ki;
4857 sayılı İş Kanunu' nun112. maddesine 6552 sayılı Yasanın 8. maddesi ile eklenen 2-a fıkrası;
“ (Ek fıkra: 10/9/2014-6552/8 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,
b)..............
işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir. “ hükmünü içermektedir.
Bu değişiklikten amaçlanan kamu kurumlarında alt işveren nezdinde çalışan işçilerin kıdem tazminatlarının, alt işverenin/ alt işverenlerin her hangi bir şekilde kıdem tazminatını ödeyemez hale gelmesi durumunda kamu kurumunda alt işveren işçisi olarak çalışan işçinin kıdem tazminatını garantiye almak, kamu kurumunun özellikle denetim sorumluluğunu artırmaktır.
4857 sayılı İş Kanunu' nun 2/6 maddesi;
“ Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. “ hükmünü taşımaktadır.
İş hukukunda asıl- alt işveren müesesesinin yasal dayanağı bu madde olup, 6552 sayılı yasa ile 112. maddeye eklenen 2/a fıkrası 4857 sayılı Kanunun 2. maddesindeki düzenlemeyi ve dolayısı ile işçinin gerçek işvereni olan alt işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmamıştır.
Bu nedenle Mahkemece 4857 sayılı İş Kanunu' nun112. maddesine 6552 sayılı Yasanın 8. maddesi ile eklenen 2-a fıkrasına yanlış anlam yüklenerek davacının kıdem tazminatından alt işverenin sorumluğunu ve özellikle asıl işverenin rücu imkanını ortadan kaldıracak şekilde sadece Belediye Başkanlığının sorumlu tutulması hatalıdır. Davacının kıdem tazminatından aralarında asıl-alt işveren ilişkisi bulunan davalılar müştereken ve müteselsilen sorumludur.
3- Mahkemece davacının hafta tatili ücreti talebinin reddine karar verilmesi karşısında, vekil ile temsil edilen davalılar lehine karar tarihindeki AAÜT. si uyarınca ret vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi hatalıdır. Vekalet ücreti belirlenirken AAÜT. sinin 13/2. maddesi gözden kaçırılmamalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 20.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.