9. Hukuk Dairesi 2016/10801 E. , 2019/22220 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2016/10801 E. , 2019/22220 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalılardan üst işverene bağlı... Devlet Hastanesinde 02/02/2007 tarihinden itibaren iş akdinin sona erdirildiği 03/08/2014 tarihine kadar temizlik görevlisi olarak kesintisiz çalıştığını belirtilen iş yerindeki temizlik işlerini ihale yolu ile firmalara verilmek suretiyle yürütüldüğünü, müvekkilini çalıştıran en son alt işveren şirketin davalı ... şirketi olduğunu, işverenin 01/08/2014 tarihli yazı ile müvekkilinin görev yerinin kadro boşluğu nedeniyle ... Devlet Hastanesi olarak değiştirildiğinin bildirdiğini, ancak müvekkilinin maddi ve fiziki imkansızlıklar sebebiyle bunu kabul etmeyince iş akdinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğini, davacının, davalı iş yerinde vardiya sistemiyle çalıştığını ve ayda 16 gün ve günde 12 saat olmak üzere bir ayda 16x12=192 saat çalıştığını, Bu hizmetin dışında hizmet süresi boyunca ayda bir kez nöbete bırakıldığını ve bu şekilde aylık 12 saat daha fazladan çalıştırıldığını, buna rağmen kendisine fazla mesai ücreti ödenmediğini, dini bayram ve resmi tatillerde de çalışmasına rağmen ücretinin ödenmediğini, iş akdi işveren tarafından feshedilen müvekkiline hak etmiş olduğu kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai alacağı, dini bayram ve resmi tatil ücret alacağı, 2014 yılı Ağustos ayına ait 11 günlük ücreti ve 2013 yılına ait 14 günlük yıllık izin ücretinin ödenmediğini iddia ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kıdem tazminatına ve ihbar tazminatına karşılık 500,00'er TL, dini bayram ve resmi tatil ücreti alacağı, fazla mesai alacağı, maaş alacağı ve yıllık izin ücreti alacağına karşılık 250,00'şer TL alacağın doğdukları tarihten itibaren mevduata uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı T.C. ... Cevabının Özeti:
Davalı vekili, husumet itirazında bulunduklarını, davacının talep ettiği alacakların zaman aşımına uğradığını, davacı ile müvekkili arasında herhangi bir iş ilişkisi olmadığını, ihaleyi alan şirketin hizmet akdine göre çalıştırdığı işçinin ihale makamının değil ihaleyi alanın işçisi ve sigortalısı olduğunu, olayda asıl işveren- alt işveren ilişkisinin olmadığını, davacının herhangi bir fazla çalışması olmadığını, davacının dini bayram ve resmi tatil, yıllık izin, ücret alacağının olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Davalı ... İnş. Elektrik Üretim Tic. Ve San. Ltd. Şti. Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının geriye dönük olarak talep ettiği işçilik hak ve alacaklarının zaman aşımına uğradığını, anılan nedenle dava dilekçesinde talep edilen işçilik alacağına zaman aşımı itirazında bulunduğunu, davalı idarenin işçiler üzerinde yönetimi kullanma konusunda tek yetkili makam olduğunu, müvekkil şirketin yetkisinin olmadığını, müvekkil şirketin davalı idare bünyesinde çalışan işçiler yönünden işveren sıfatının olmadığını, 6552/8 Sayılı Kanun ile 4857 Sayılı Kanun’un değiştirilen 122. Maddesi gereğince asıl işveren niteliğinde olan diğer davalının kendi bünyesinde çalışan işçisi davacının kıdem tazminat alacağından bizzat sorumlu olduğunu, iş akdinin belirli süreli olması nedeniyle davacının ihbar tazminatı talep etme hakkının bulunmadığını, davacının fazla mesai alacağına ilişkin isteminin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, genel tatil alacağı olmadığını, ücret bordrolarında genel tatil ücretlerinin yatırıldığını, davacının ücret, yıllık izin alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
D) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
E) Temyiz:
Kararı davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
F) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Taraflarca Getirilme İlkesi” başlıklı 25. Maddesinde, “ Kanunda öngörülen istisnalar dışında, hakim iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya vakıaları kendiliğinden dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz. Kanunla belirtilen durumlar dışında, hakim, kendiliğinden delil toplayamaz.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Davacı vekili, dava dilekçesinin 3 numaralı bendinde fazla mesai talebi açısından açıkça “Müvekkil davalı iş yerinde vardiya sistemiyle çalışmış ayda 16 gün ve günde 12 saat olmak üzere bir ayda 16x12=192 saat çalışmıştır. Bu hizmetin dışında hizmet süresi boyunca ayda bir kez nöbete bırakılmış ve bu şekilde aylık 12 saat daha fazladan çalıştırılmıştır.” şeklinde açıklama yaparak neticeten davacının aylık 12 saat fazla çalıştığını belirtmiştir.
Davacı vekili yargılama aşamasında verdiği 02/12/2014 tarihli dilekçesi ile aylık çalışmanın 192 saat olmayıp 240 saat olduğunu açıklamış ise de maddi vakıayı değiştiren bu dilekçenin hukuki değeri yoktur. Mahkemece hükme dayanak yapılan 30/11/2015 tarihli ek bilirkişi raporunda ayda 30 saat fazla mesai yapıldığı kabul edilerek hesap yapılmış olup bu kabul 6100 Sayılı HMK'nun 25. maddesinde belirtilen maddi vakıa ile bağlılık ilkesine aykırıdır. Mahkemece yapılacak iş, aylık fazla mesainin 12 saat olduğu kabul edilerek sonuca gitmektir.
3- Davacı son aya ait 11 günlük ücretinin ödenmediğini iddia etmiş, davalılar ödendiğini savunmuşlardır. Dosyada mevcut Darıca Farabi Devlet Hastanesi’nin 17/09/2015 tarihli yazısında davacının Ağustos 2014 ayına ait 4 günlük ücretinin bankaya ödendiği bildirilerek imzasız bordro, puantaj ve ödeme detay listesinin gönderildiği görülmüştür.
Bilirkişi raporunda değerlendirilen banka hesap özetinin 15/08/2014 tarihine kadar olan dönemi içerdiği görülmektedir. Ücret alacağı açısından Devlet Hastanesi Başhekimliği yazısı ve eki belgeler değerlendirilmediği gibi bu husus bankadan da sorulmamıştır. Mahkemece yapılacak iş bu ödemeyi öncelikle davacıdan sormak ve gerekirse bankadan teyidini yapmaktır.
Ücret alacağının eksik araştırma ile hüküm altına alınması hatalıdır.
G) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.