9. Hukuk Dairesi 2019/7218 E. , 2019/19259 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
9. Hukuk Dairesi 2019/7218 E. , 2019/19259 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının T.C. Uzungöl Belediye Başkanlığına bağlı olarak çalıştığını, Toplu İş Sözleşmesince ödenmesi gereken hakların ve ücretlerin eksik ödendiğini ileri sürerek ücret farkı, TİS’lerce tanınan ek ikramiye, TİS’lerce ödenmesi gereken sosyal hakları istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davaya cevap vermemiş, katıldığı duruşmalarda davanın reddini istemiştir.
C) Bozma ilamı ve Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece ilk kararında, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı tarafca temyizi üzerine Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 25.09.2014 tarih ve 2014/16375 E., 2014/18083 K. sayılı ilamı ile; '....“ Davalının kamu kurumu olması göz önünde tutulduğunda; dosyaya sunulan belgelerin doğruluğunun denetlenmesi bakımından, eğer davacıya yapılan ödemeler banka kanalı ile yapılmışsa ödeme kayıtları ve bordrolar kıyaslanarak ay ay ödeme tutarları ve buna bağlı olarak her ay için davacının yevmiyesi belirlenmeli ve Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre davacıya ödenmesi gereken fark alacaklar var ise hüküm altına alınmalıdır. Banka aracılığı ile ödeme yapılmamışsa ya da banka kayıtlarına ulaşılamıyorsa, davalı Belediyenin mali denetim raporlarının (İçişleri Bakanlığı veya Sayıştay Mali Denetim Raporları) getirtilerek davacılara yapılan ödememeler tespit edilerek sonuca gidilmelidir....' gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece ikinci kararında bozmaya uyularak davalı kurumdan ödemelere ve bordrolara yönelik kayıtlar getirtilmiş ve sunulan belgelere göre alınan ek bilirkişi raporu değerlendirilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm bu defa tarafların temyizi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 28.09.2017 tarih ve 2017/24951 E., 2017/14458 K. sayılı ilamı ile; “...Somut uyuşmazlıkta, gerekçeli kararda, dava dilekçesi, cevap dilekçesi özetlenmemiş, deliller belirtilmemiş, bilirkişi raporuna atıf ile gerekçe oluşturulmaya çalışılmıştır. Bilirkişi raporuna atıf, Anayasa'nın ve HMK.nun amaçladığı gerekçe değildir. Karar gerekçesinin yukarda açıklanan şekilde yasaya uygun oluşturulmaması hatalıdır....” gerekçeleriyle sair temyiz itirazları incelenmeksizin tekrar bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak dosya yeniden bilirkişiye tevdii edilmiş olup alınan bilirkişi raporları değerlendirilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, hükmün uyulan önceki Yargıtay bozma ilamlarına uygun biçimde verilmiş olmasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine yer olmadığına ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının TİS'den kaynaklanan işçilik alacağı olup olmadığı noktasındadır.
Her ne kadar mahkemece bozmaya uyularak bozma doğrultusunda karar verildiği belirtilmişse de bozmanın gereği yerine getirilmemiştir.
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 25.09.2014 tarihli ilk bozmasında davalının ödemelerin yatırıldığını savunduğu davacıya ait banka hesap ekstrelerinin getirtilmesi gerektiği buna göre sosyal haklara ilişkin ödemelerin yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Mahkemece bu bozma yerine getirtilmemiştir.
İlk bozma sonrası davalı ... tarafından dosyaya sosyal haklara yönelik ödeme emri belgeleri ve bir kısım cari hesap ekstreleri sunulmuşsa da bozmada belirtildiği gibi davacıya ait “banka hesap ekstreleri” getirtilmemiş olup bilirkişi tarafından sadece dosyadaki bilgi ve belgelere göre sosyal haklara ilişkin ödeme yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi hatalıdır.
3- Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda denetime elverişli şekilde tüm çalışma süresi boyunca uygulanan TİS’ler dönem dönem belirtilerek tek tek yevmiyeler üzerinden artış uygulanarak TİS artışlarının belirtilmediği, ilk bozma öncesi alınan raporla bozma sonrası alınan raporlarda yevmiye farklılıkları olmakla bu ücret farklılıklarının neden kaynaklı olduğunun belirtilmediği ve buna yönelik çelişkilerin giderilmediği, günlük yevmiyelerin afaki rakamlarla belirtildiği anlaşılmıştır. TİS'in ücrete ilişkin maddeleri dikkate alınarak davacının dönemler itibariyle günlük yevmiyelerinin ne kadar olduğunun kesin olarak belirlendikten sonra hesaplamaların yeniden yapılarak eksik ödenen ücret farkı olup olmadığının tespiti gerekmektedir.
Bordrolardaki yevmiyeler aylar itibariyle tek tek belirlenerek, yevmiye artışlarının hangi aylardan itibaren yapıldığı da tek tek belirtilerek TİS uygulamasına göre dönem dönem arttırımlı yevmiler de belirtilerek fark ücret alacağının hesaplanması gerekirken yevmiyelerin bordrolardan farklı uygulanması ve ücret artışlarının eksik belirtilmesi hatalıdır
4-Taraflar lehine vekalet ücreti, yukardaki bozma hükümleri yerine getirilerek kurulacak yeni hükümdeki miktarlara, kabul ve reddedilen tutarlara ve yeni hüküm tarihinde geçerli olacak Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre yeniden belirlenmelidir.
5-Tarafların yargılama giderleri ve yargılama harçları, yukardaki bozma hükümleri yerine getirilerek kurulacak yeni hükümdeki miktarlara, kabul ve reddedilen tutarlara ve yeni hüküm tarihinde geçerli olacak mevzuata göre yeniden belirlenmelidir
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 06.11.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının T.C. Uzungöl Belediye Başkanlığına bağlı olarak çalıştığını, Toplu İş Sözleşmesince ödenmesi gereken hakların ve ücretlerin eksik ödendiğini ileri sürerek ücret farkı, TİS’lerce tanınan ek ikramiye, TİS’lerce ödenmesi gereken sosyal hakları istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davaya cevap vermemiş, katıldığı duruşmalarda davanın reddini istemiştir.
C) Bozma ilamı ve Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece ilk kararında, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı tarafca temyizi üzerine Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 25.09.2014 tarih ve 2014/16375 E., 2014/18083 K. sayılı ilamı ile; '....“ Davalının kamu kurumu olması göz önünde tutulduğunda; dosyaya sunulan belgelerin doğruluğunun denetlenmesi bakımından, eğer davacıya yapılan ödemeler banka kanalı ile yapılmışsa ödeme kayıtları ve bordrolar kıyaslanarak ay ay ödeme tutarları ve buna bağlı olarak her ay için davacının yevmiyesi belirlenmeli ve Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre davacıya ödenmesi gereken fark alacaklar var ise hüküm altına alınmalıdır. Banka aracılığı ile ödeme yapılmamışsa ya da banka kayıtlarına ulaşılamıyorsa, davalı Belediyenin mali denetim raporlarının (İçişleri Bakanlığı veya Sayıştay Mali Denetim Raporları) getirtilerek davacılara yapılan ödememeler tespit edilerek sonuca gidilmelidir....' gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece ikinci kararında bozmaya uyularak davalı kurumdan ödemelere ve bordrolara yönelik kayıtlar getirtilmiş ve sunulan belgelere göre alınan ek bilirkişi raporu değerlendirilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm bu defa tarafların temyizi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 28.09.2017 tarih ve 2017/24951 E., 2017/14458 K. sayılı ilamı ile; “...Somut uyuşmazlıkta, gerekçeli kararda, dava dilekçesi, cevap dilekçesi özetlenmemiş, deliller belirtilmemiş, bilirkişi raporuna atıf ile gerekçe oluşturulmaya çalışılmıştır. Bilirkişi raporuna atıf, Anayasa'nın ve HMK.nun amaçladığı gerekçe değildir. Karar gerekçesinin yukarda açıklanan şekilde yasaya uygun oluşturulmaması hatalıdır....” gerekçeleriyle sair temyiz itirazları incelenmeksizin tekrar bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak dosya yeniden bilirkişiye tevdii edilmiş olup alınan bilirkişi raporları değerlendirilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, hükmün uyulan önceki Yargıtay bozma ilamlarına uygun biçimde verilmiş olmasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine yer olmadığına ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının TİS'den kaynaklanan işçilik alacağı olup olmadığı noktasındadır.
Her ne kadar mahkemece bozmaya uyularak bozma doğrultusunda karar verildiği belirtilmişse de bozmanın gereği yerine getirilmemiştir.
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 25.09.2014 tarihli ilk bozmasında davalının ödemelerin yatırıldığını savunduğu davacıya ait banka hesap ekstrelerinin getirtilmesi gerektiği buna göre sosyal haklara ilişkin ödemelerin yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Mahkemece bu bozma yerine getirtilmemiştir.
İlk bozma sonrası davalı ... tarafından dosyaya sosyal haklara yönelik ödeme emri belgeleri ve bir kısım cari hesap ekstreleri sunulmuşsa da bozmada belirtildiği gibi davacıya ait “banka hesap ekstreleri” getirtilmemiş olup bilirkişi tarafından sadece dosyadaki bilgi ve belgelere göre sosyal haklara ilişkin ödeme yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi hatalıdır.
3- Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda denetime elverişli şekilde tüm çalışma süresi boyunca uygulanan TİS’ler dönem dönem belirtilerek tek tek yevmiyeler üzerinden artış uygulanarak TİS artışlarının belirtilmediği, ilk bozma öncesi alınan raporla bozma sonrası alınan raporlarda yevmiye farklılıkları olmakla bu ücret farklılıklarının neden kaynaklı olduğunun belirtilmediği ve buna yönelik çelişkilerin giderilmediği, günlük yevmiyelerin afaki rakamlarla belirtildiği anlaşılmıştır. TİS'in ücrete ilişkin maddeleri dikkate alınarak davacının dönemler itibariyle günlük yevmiyelerinin ne kadar olduğunun kesin olarak belirlendikten sonra hesaplamaların yeniden yapılarak eksik ödenen ücret farkı olup olmadığının tespiti gerekmektedir.
Bordrolardaki yevmiyeler aylar itibariyle tek tek belirlenerek, yevmiye artışlarının hangi aylardan itibaren yapıldığı da tek tek belirtilerek TİS uygulamasına göre dönem dönem arttırımlı yevmiler de belirtilerek fark ücret alacağının hesaplanması gerekirken yevmiyelerin bordrolardan farklı uygulanması ve ücret artışlarının eksik belirtilmesi hatalıdır
4-Taraflar lehine vekalet ücreti, yukardaki bozma hükümleri yerine getirilerek kurulacak yeni hükümdeki miktarlara, kabul ve reddedilen tutarlara ve yeni hüküm tarihinde geçerli olacak Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre yeniden belirlenmelidir.
5-Tarafların yargılama giderleri ve yargılama harçları, yukardaki bozma hükümleri yerine getirilerek kurulacak yeni hükümdeki miktarlara, kabul ve reddedilen tutarlara ve yeni hüküm tarihinde geçerli olacak mevzuata göre yeniden belirlenmelidir
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 06.11.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.