9. Hukuk Dairesi 2015/31304 E. , 2019/4634 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
9. Hukuk Dairesi 2015/31304 E. , 2019/4634 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 20/10/2010-20/06/2013 tarihleri arasında elektrik bakım ustası olarak, ne son net 1.500 TL aylık ücretle, yemek ve yol sosyal yardımlarından faydalanarak çalıştığını ancak Sosyal Güvenlik Kurumuna ücretinin çok daha düşük bir miktar üzerinden bildirildiğini, bildirilen miktarın banka kanalıyla, geriye kalan kısmın ise elden ödendiğini, aylık ücretin Sosyal Güvenlik Kurumuna eksik bildirilmesi ve fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle iş akdinin müvekkili tarafından feshedildiğini, yine müvekkilinin Haziran/2013 ayına ait 20 günlük ücretinin ödenmediğini, müvekkilinin haftanın 5 günü 08:30 ila 18:30 saatleri arasında, Cumartesi günleri ise 08:30 ila 13:00 saatleri arasında çalıştığını, davalının rutin çalışma süresindeki fazla mesai ücretlerini ödemediğini, yine çalışma süresi boyunca sadece 14 gün yıllık izin kullandığını, kullanmadığı izinlerin karşılığı ücretinde ödenmediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı ile ücret, fazla çalışma ve yıllık izin alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının başka bir işyerinde daha yüksek ücretle iş bulması nedeniyle müvekkili şirketten ayrıldığını, davacının iddia ettiği şekilde sigorta primlerinin eksik yatırılmadığını, aylık ücretinin brüt 1.563,32 TL olduğunu, müvekkili işyerinde yapılan fazla mesailerin karşılıklarının ödendiğini, imzalı bordrolardaki fazla mesai tahakkuklarının davacının banka hesabına yatırıldığını, Haziran ayına ait 20 günlük ücreti ile kullanmadığı 14 günlük izin ücretinin ödendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçinin imzasını içermeyen bordrolarda fazla çalışma tahakkuku yer aldığında ve tahakkukta yer alan miktarların karşılığı banka hesabına ödendiğinde, tahakkuku aşan fazla çalışmalar her türlü delille ispatlanabilir. Tahakkuku aşan fazla çalışma hesaplandığında, bordrolarda yer alan fazla çalışma ödeme tutarları mahsup edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı işverence dosyaya ibraz edilen bordrolar imzalı olup, bordrolarda fazla mesai tahakkuku bulunmaktadır. Hükme esas alınan raporu hazırlayan bilirkişi tarafından bu bordrolar esas alınarak, bordrolarda gösterilen fazla mesai miktarları, davacının iddia ettiği ve mahkemece kabul edilen ücret miktarına göre hesaplanıp, bu hesaptan ödenen miktarlar mahsup edilerek sonuca gidilmiştir. Ne var ki, bordrolarda fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönünde davacının ihtirazi kaydı bulunmamaktadır. Bir başka anlatımla, davalı işverence sunulan ve davacı tarafından itirazı kayıtsız şekilde imzalanan bordrolarda fazla çalışma tahakkuku olup davacı bu kayıtların aksini yazılı delillerle ispatlayamamıştır. Saptanan bu durum karşısında, fazla mesai alacak talebinin reddi yerine kabulü hatalıdır.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 25/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 20/10/2010-20/06/2013 tarihleri arasında elektrik bakım ustası olarak, ne son net 1.500 TL aylık ücretle, yemek ve yol sosyal yardımlarından faydalanarak çalıştığını ancak Sosyal Güvenlik Kurumuna ücretinin çok daha düşük bir miktar üzerinden bildirildiğini, bildirilen miktarın banka kanalıyla, geriye kalan kısmın ise elden ödendiğini, aylık ücretin Sosyal Güvenlik Kurumuna eksik bildirilmesi ve fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle iş akdinin müvekkili tarafından feshedildiğini, yine müvekkilinin Haziran/2013 ayına ait 20 günlük ücretinin ödenmediğini, müvekkilinin haftanın 5 günü 08:30 ila 18:30 saatleri arasında, Cumartesi günleri ise 08:30 ila 13:00 saatleri arasında çalıştığını, davalının rutin çalışma süresindeki fazla mesai ücretlerini ödemediğini, yine çalışma süresi boyunca sadece 14 gün yıllık izin kullandığını, kullanmadığı izinlerin karşılığı ücretinde ödenmediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı ile ücret, fazla çalışma ve yıllık izin alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının başka bir işyerinde daha yüksek ücretle iş bulması nedeniyle müvekkili şirketten ayrıldığını, davacının iddia ettiği şekilde sigorta primlerinin eksik yatırılmadığını, aylık ücretinin brüt 1.563,32 TL olduğunu, müvekkili işyerinde yapılan fazla mesailerin karşılıklarının ödendiğini, imzalı bordrolardaki fazla mesai tahakkuklarının davacının banka hesabına yatırıldığını, Haziran ayına ait 20 günlük ücreti ile kullanmadığı 14 günlük izin ücretinin ödendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçinin imzasını içermeyen bordrolarda fazla çalışma tahakkuku yer aldığında ve tahakkukta yer alan miktarların karşılığı banka hesabına ödendiğinde, tahakkuku aşan fazla çalışmalar her türlü delille ispatlanabilir. Tahakkuku aşan fazla çalışma hesaplandığında, bordrolarda yer alan fazla çalışma ödeme tutarları mahsup edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı işverence dosyaya ibraz edilen bordrolar imzalı olup, bordrolarda fazla mesai tahakkuku bulunmaktadır. Hükme esas alınan raporu hazırlayan bilirkişi tarafından bu bordrolar esas alınarak, bordrolarda gösterilen fazla mesai miktarları, davacının iddia ettiği ve mahkemece kabul edilen ücret miktarına göre hesaplanıp, bu hesaptan ödenen miktarlar mahsup edilerek sonuca gidilmiştir. Ne var ki, bordrolarda fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönünde davacının ihtirazi kaydı bulunmamaktadır. Bir başka anlatımla, davalı işverence sunulan ve davacı tarafından itirazı kayıtsız şekilde imzalanan bordrolarda fazla çalışma tahakkuku olup davacı bu kayıtların aksini yazılı delillerle ispatlayamamıştır. Saptanan bu durum karşısında, fazla mesai alacak talebinin reddi yerine kabulü hatalıdır.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 25/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.