9. Hukuk Dairesi 2017/3402 E. , 2020/17432 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
9. Hukuk Dairesi 2017/3402 E. , 2020/17432 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili , müvekkilinin 04.03.2012 tarihinde sayaç okuma yetkilisi olarak çalışmaya başladığını, bu çalışmasını iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiği 31.12.2014 tarihine kadar kesintisiz olarak devam ettirdiğini, işe iade istemi ile Mersin 2. İş Mahkemesinin 2015/72 esas sayılı dosyası ile açmış olduğu davanın kabul edilerek kesinleştiğini, kesinleşen bu karara istinaden Mersin 3. Noterliğinin 23.12.2015 tarih 31271 yevmiyeli ihtarnamesi ile alt işveren ASM Bilgi İşlem İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye bildirim yaparak işe başlatılması aksi takdirde hem işe iade davasından kaynaklı alacaklarının hem de diğer işçilik alacaklarının ödenmesini talep ettiğini, davacının işe başlatılmadığı gibi yasal haklarının da ödenmediğini iddia ederek 4 aylık ücretinin ve 4 aylık işe başlatmama tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davacının kendi işçileri olmadığını, kendilerine işe iade ve alacakların ödenmesi konusunda bir başvuru yapılmadığını, alt işveren yönünden mecburi dava arkadaşlığı olduğunu ve davanın bu nedenle alt işverene ihbarının gerektiğini, husumet yokluğu ve zamanaşımı itirazında bulunduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 21.maddesinin “a)” fıkrasında, “ İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükmü düzenlenmiştir. Aynı kanunun, ek 5. maddesinde ise, bu kanunun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı belirtilmiştir.
Vergi ve harçlar yalnızca kanun ile konulur. Yine bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile düzenlenir. Harçlardan muafiyeti ya da istisnaları düzenleyen kanun, genel nitelikteki 492 sayılı Harçlar Kanunu olabileceği gibi başkaca herhangi bir kanun da olabilir. Örneğin, bazı kamu kurumlarının kuruluş ve görevlerini düzenleyen özel kanunlarda, o kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu, yine kurumun bazı işlemlerinin yargılama harçlarından müstesna olduğu yönünde düzenlemelere yer verildiği görülmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile tespit edilebilir. Bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olabilmesi için muafiyeti düzenleyen kanunda o kurumun 'yargılama harçlarından muaf olduğu' açık ve net bir şekilde hüküm altına alınmalıdır. Vergi ve harçların kanuniliği ilkesi bunu gerektirir. Herhangi bir kanunda bir kurum ya da kişi yargılama harçları dışında çeşitli vergilerden ve harçlardan muaf tutulmuş olabilir, bu o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından da muaf tutulduğu anlamına gelmez.
2560 sayılı Kanun’un 21. maddesinin 'a)' fıkrasında, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf olacağı belirtilmiş, ancak kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönünde bir düzenlemeye kanunda ve ilgili maddede yer verilmemiştir.
Bakanlıklar tarafından çıkarılan düzenleyici işlemlerle (yönetmelik, yönerge, genelge ve benzeri) bir kişi ya da kurumun vergi ve harçlardan muaf tutulması mümkün değildir. Yine yargılama yetkisi bulunmayan Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlıklarının bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönündeki görüşleri o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğunu göstermeyeceği gibi mahkemeleri de bağlamaz.
Bu sebeple, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi, Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi gibi büyükşehir belediyelerinin bünyelerinde bulunan, tüzel kişiliği haiz, su ve kanalizasyon işlerini yürüten idareler (kurumlar) yargılama harçlarından muaf değildir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürülüğü harçtan muaf olmamasına rağmen mahkemece re'sen hükmedilmesi gereken harçtan muaf tutulması hatalı olup bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3/2. maddesi yollaması ile Hukuk Uusulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın hüküm fıkrası 2. bendinde yer alan '2- Davalı kurum harçtan muaf olduğundan davacı peşin alınan 346,16 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, ' cümlesinin hükümden çıkarılarak yerine '2-Alınması gereken 1.250.68 TL harçtan davacı tarafından yatırılan 29,20 TL başvurma harcı, 193,66 TL peşin harç ve 119,00 TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 908.82 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
Davacı tarafça yatırılan 29,20 TL başvurma harcı, 193,66 TL peşin harç ve 119,00 TL ıslah harcının toplamı olan 341,86 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine” cümlelerinin yazılmasına hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07.12.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili , müvekkilinin 04.03.2012 tarihinde sayaç okuma yetkilisi olarak çalışmaya başladığını, bu çalışmasını iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiği 31.12.2014 tarihine kadar kesintisiz olarak devam ettirdiğini, işe iade istemi ile Mersin 2. İş Mahkemesinin 2015/72 esas sayılı dosyası ile açmış olduğu davanın kabul edilerek kesinleştiğini, kesinleşen bu karara istinaden Mersin 3. Noterliğinin 23.12.2015 tarih 31271 yevmiyeli ihtarnamesi ile alt işveren ASM Bilgi İşlem İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye bildirim yaparak işe başlatılması aksi takdirde hem işe iade davasından kaynaklı alacaklarının hem de diğer işçilik alacaklarının ödenmesini talep ettiğini, davacının işe başlatılmadığı gibi yasal haklarının da ödenmediğini iddia ederek 4 aylık ücretinin ve 4 aylık işe başlatmama tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davacının kendi işçileri olmadığını, kendilerine işe iade ve alacakların ödenmesi konusunda bir başvuru yapılmadığını, alt işveren yönünden mecburi dava arkadaşlığı olduğunu ve davanın bu nedenle alt işverene ihbarının gerektiğini, husumet yokluğu ve zamanaşımı itirazında bulunduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 21.maddesinin “a)” fıkrasında, “ İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükmü düzenlenmiştir. Aynı kanunun, ek 5. maddesinde ise, bu kanunun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı belirtilmiştir.
Vergi ve harçlar yalnızca kanun ile konulur. Yine bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile düzenlenir. Harçlardan muafiyeti ya da istisnaları düzenleyen kanun, genel nitelikteki 492 sayılı Harçlar Kanunu olabileceği gibi başkaca herhangi bir kanun da olabilir. Örneğin, bazı kamu kurumlarının kuruluş ve görevlerini düzenleyen özel kanunlarda, o kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu, yine kurumun bazı işlemlerinin yargılama harçlarından müstesna olduğu yönünde düzenlemelere yer verildiği görülmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile tespit edilebilir. Bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olabilmesi için muafiyeti düzenleyen kanunda o kurumun 'yargılama harçlarından muaf olduğu' açık ve net bir şekilde hüküm altına alınmalıdır. Vergi ve harçların kanuniliği ilkesi bunu gerektirir. Herhangi bir kanunda bir kurum ya da kişi yargılama harçları dışında çeşitli vergilerden ve harçlardan muaf tutulmuş olabilir, bu o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından da muaf tutulduğu anlamına gelmez.
2560 sayılı Kanun’un 21. maddesinin 'a)' fıkrasında, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf olacağı belirtilmiş, ancak kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönünde bir düzenlemeye kanunda ve ilgili maddede yer verilmemiştir.
Bakanlıklar tarafından çıkarılan düzenleyici işlemlerle (yönetmelik, yönerge, genelge ve benzeri) bir kişi ya da kurumun vergi ve harçlardan muaf tutulması mümkün değildir. Yine yargılama yetkisi bulunmayan Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlıklarının bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönündeki görüşleri o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğunu göstermeyeceği gibi mahkemeleri de bağlamaz.
Bu sebeple, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi, Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi gibi büyükşehir belediyelerinin bünyelerinde bulunan, tüzel kişiliği haiz, su ve kanalizasyon işlerini yürüten idareler (kurumlar) yargılama harçlarından muaf değildir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürülüğü harçtan muaf olmamasına rağmen mahkemece re'sen hükmedilmesi gereken harçtan muaf tutulması hatalı olup bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3/2. maddesi yollaması ile Hukuk Uusulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın hüküm fıkrası 2. bendinde yer alan '2- Davalı kurum harçtan muaf olduğundan davacı peşin alınan 346,16 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, ' cümlesinin hükümden çıkarılarak yerine '2-Alınması gereken 1.250.68 TL harçtan davacı tarafından yatırılan 29,20 TL başvurma harcı, 193,66 TL peşin harç ve 119,00 TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 908.82 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
Davacı tarafça yatırılan 29,20 TL başvurma harcı, 193,66 TL peşin harç ve 119,00 TL ıslah harcının toplamı olan 341,86 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine” cümlelerinin yazılmasına hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07.12.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.