9. Hukuk Dairesi 2017/18768 E. , 2020/16606 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
9. Hukuk Dairesi 2017/18768 E. , 2020/16606 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı belediyede itfaiye şoförü olarak çalıştığını, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğini belirterek İş Kanunu ve Toplu İş Sözleşmesi'nden kaynaklanan ödenmeyen bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı def’inde bulunarak davacının haklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre ve özellikle davalının yerinde bulunmayan ve sebepleri bildirilmeyen bozma isteğinin reddine, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı ve gece zammı alacağına hak kazanıp kazanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş-çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirazi kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının fazla mesai ve gece zammı talepleri yönünden davalı tanık beyanında davacının 12 saat çalışıp 24 saat dinlendiğinin ifade edildiği ne var ki davacının gündüz ya da gece vardiyasında çalışıp çalışmadığı hususunda bilgi bulunmadığı gerekçesiyle fazla mesai ve gece zammı ücreti hesaplanmamış ve mahkemece taleplerin reddine karar verilmiş ise de bu tespitin isabetsiz olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı tanık beyanları zamanaşımına uğrayan döneme ilişkin ise de bilirkişi raporunda ifade edildiği gibi davalı tanık beyanlarında da 2006 yılı mart ayı sonrası 12 saat çalışma 24 saat dinlenme esası uygulandığı ifade edildiğinden örnekseme yapılırsa 08-00-20.00 saatleri arasında çalışan işçi 24 saat dinlendikten sonra 20.00-08.00 saatleri arasında çalışıp tekrar 24 saat dinlendikten sonra 08.00-20.00 vardiyasında çalışacaktır. Bu şekilde devam eden çalışmalarından gece vardiyasına denk gelen çalışmasında yasal haftalık 45 saat aşılmasa dahi 7,5 saati aşan çalışmalar yönünden fazla mesai alacağı hesaplanmalı ve gece zammı da gece çalışmasına göre hesaplanması gerekirken taleplerin reddi hatalı olup hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 24/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı belediyede itfaiye şoförü olarak çalıştığını, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğini belirterek İş Kanunu ve Toplu İş Sözleşmesi'nden kaynaklanan ödenmeyen bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı def’inde bulunarak davacının haklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre ve özellikle davalının yerinde bulunmayan ve sebepleri bildirilmeyen bozma isteğinin reddine, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı ve gece zammı alacağına hak kazanıp kazanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş-çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirazi kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının fazla mesai ve gece zammı talepleri yönünden davalı tanık beyanında davacının 12 saat çalışıp 24 saat dinlendiğinin ifade edildiği ne var ki davacının gündüz ya da gece vardiyasında çalışıp çalışmadığı hususunda bilgi bulunmadığı gerekçesiyle fazla mesai ve gece zammı ücreti hesaplanmamış ve mahkemece taleplerin reddine karar verilmiş ise de bu tespitin isabetsiz olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı tanık beyanları zamanaşımına uğrayan döneme ilişkin ise de bilirkişi raporunda ifade edildiği gibi davalı tanık beyanlarında da 2006 yılı mart ayı sonrası 12 saat çalışma 24 saat dinlenme esası uygulandığı ifade edildiğinden örnekseme yapılırsa 08-00-20.00 saatleri arasında çalışan işçi 24 saat dinlendikten sonra 20.00-08.00 saatleri arasında çalışıp tekrar 24 saat dinlendikten sonra 08.00-20.00 vardiyasında çalışacaktır. Bu şekilde devam eden çalışmalarından gece vardiyasına denk gelen çalışmasında yasal haftalık 45 saat aşılmasa dahi 7,5 saati aşan çalışmalar yönünden fazla mesai alacağı hesaplanmalı ve gece zammı da gece çalışmasına göre hesaplanması gerekirken taleplerin reddi hatalı olup hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 24/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.