9. Hukuk Dairesi 2017/16480 E. , 2020/10650 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/16480 E. , 2020/10650 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalıya ait işyerinde bulaşıkçı olarak çalıştığını, 04.06.2007 tarihinde gece vardiyasında gözüne yağ çözücü kaçması sebebiyle iş kazası geçirdiğini, işverenin hastaneye sabah gönderdiğini, erken önlem alınmaması nedeniyle harabiyetin arttığını, işyerinde kimyasal buharına maruz kaldığını, doktor raporunda uçucu kimyasallara maruz kalmayacağı bir işte çalışmasının önerildiğini, raporunu işverene sunmasına rağmen aynı yerde, fazla çalışma yaptırılarak çalıştırılmaya devam ettirildiğini bu nedenle iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti ve fazla mesai alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı def’inde bulunarak, davacının iş kazasına kendi kusuru ile sebebiyet verildiğini, tedavi aşamasında her türlü desteğin sağlandığını, fazla çalışma yaptırılmadığını, yaptığı dönemlerde ödendiğini, yıllık iznini kullandığını, feshin haklı nedene dayanmadığını davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilen yemek ücreti konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Kıdem tazminatı hesabında esas alınacak ücret, işçinin son ücretidir. Başka bir anlatımla, iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan ücrettir. İhbar öneli tanınmak suretiyle yapılan fesihte önelin bittiği tarihte fesih gerçekleştiğinden, önelin bittiği tarihteki ücret esas alınmalıdır. Bildirim öneli tanınmaksızın ve ihbar tazminatı da ödenmeden (tam olarak ödenmeden) işverence yapılan fesih durumunda ise, bildirim öneli sonuna kadar işyerinde uygulamaya konulan ücret artışından, iş sözleşmesi feshedilen işçinin de yararlanması ve tazminatının bu artan ücret esas alınarak hesaplanması gerekir.
Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret, işçinin brüt ücretidir. O halde, kıdem tazminatı, işçinin fiilen eline geçen ücreti üzerinden değil, sigorta primi, vergi sendika aidatı gibi kesintiler yapılmaksızın belirlenen brüt ücret göz önünde tutularak hesaplanır.
Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanununun 32 nci maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı ya da hayat sigortası pirim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dahil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan pirim değişkenlik gösterse de, kıdem tazminatı hesabında genişletilmiş ücret kavramı içinde değerlendirilmelidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 'taleple bağlılık ilkesi' başlığını taşıyan 26. maddesinde 'Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.' hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda davacı 1.121.00 TL net ücret ile çalıştığını iddia etmiştir. İş yerinde yemek verildiğine veya yemek ücreti ödendiğine dair beyanda bulunmamıştır. Davacı tanıklarından ... otelin lojmanı olduğunu mesai bitiminde davacı ile birlikte bu lojmanlarda kaldıklarını beyan etmiştir. Bunun üzerine davacı vekili günlük 3 öğün yemeğin işveren tarafından karşılandığını ayrıca lojmanda kaldığını belirterek 3 öğün yemek ve lojman yardımının giydirilmiş ücrete eklenmesini talep etmiştir. Mahkemece davacı talebi yönünde 3 öğün yemek bedeli dahil edilerek hesaplama yapılması yönünde bilirkişiden ek rapor aldırılmıştır. Davalı işveren her işçinin vardiyasında 1 öğün yemek yediğini beyan etmiş, rapora itiraz etmiştir. Mahkemece aylık 3 öğün yemek bedeli dahil edilerek giydirilmiş ücret hesabı yapılan ek rapora itibar edilerek kıdem tazminatı hüküm altına alınmıştır.
Dosya içeriğine göre davacının yemek yardımı sağlandığına dair beyanda bulunmadığı, işverenin ise her işçinin vardiyasında 1 öğün yemek yediğini belirttiği buna göre 1 öğün yerine 3 öğün yemek yardımı eklenerek giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanan kıdem tazminatının mahkemece kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 06.10.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.