9. Hukuk Dairesi 2017/17229 E. , 2020/5476 K.

[İctihat]

9. Hukuk Dairesi 2017/17229 E. , 2020/5476 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının .... İş Mahkemesi nezdinde 2007 yılında ayrı ayrı açmış olduğu alacak ve hizmet tespiti dosyalarında hükmedilen gider avanslarının yatırılmamış olması nedeniyle davaların usulden red olunduğunu, mağduriyeti nedeniyle yeniden dava açmak zorunda kaldığını, söz konusu davaları delil olarak gösterdiklerini, davalılar arasındaki anlaşma ile davalı ... şirketi tarafından işletilen ... da güvenlik hizmetinin diğer davalı ... şirketi tarafından alt işveren olarak üstlenildiğini, ... şirket 2005 yılının Mart ayında şirket merkezinin boşaltarak ortadan kaybolduğunu, çalıştığı sürede ücretlerinin ödenmediğini, sigortalarının az bir süre gösterildiğini, prim ödememek için işten çıkışlarının yapıldığını, haftada 6 gün günde 12 saat ve asgari ücretle çalıştığını, normal ücretlerini ve fazla mesai ücretlerini alamadığını ileri sürerek ücret ve fazla mesai ücret alacakları istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... ... Gıda San. Tic. A.Ş. (...Turizm Gıda Sanayi Ve Tic. A.Ş.) vekili, davalı ile diğer davalı arasında hukuki veya fiili bir bağ ile asıl-alt işveren ilişkisinin bulunmadığını savunarak, davanın husumet, zamanaşımı ve esastan reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

E) Gerekçe:
Davacı işçi, 12.01.2005-03.03.2005 tarihleri arasında davalılara ait işyerinde çalıştığını ileri sürerek ücret ve fazla mesai ücret alacağı isteğinde bulunmuş, buna karşılık davalı tarafca zamanaşımı def’i ileri sürülmüştür.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda zamanaşımı def’i sebebiyle davanın reddine karar verilmiştir.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 151 inci maddesinde zamanaşımının nasıl hesaplanacağı belirtilmiştir. Bu maddenin birinci fıkrası, zamanaşımının alacağın muaccel olduğu anda başlayacağı kuralını getirmiştir(818 sayılı BK.128). Aynı yönde düzenleme 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 151 inci maddesinde yer almaktadır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 152. maddesi gereğince, asıl alacak zaman aşımına uğradığında faiz ve diğer ek haklar da zamanaşımına, uğrar. Diğer bir deyişle faiz alacağı asıl alacağın tabi olduğu zamanaşımına tabi olur (818 sayılı BK.131).
Türk Borçlar Kanunu’nun 154. maddesi (818 Sayılı BK 133/2) uyarınca, alacaklının dava açmasıyla zamanaşımı kesilir. Ancak zaman aşımının kesilmesi sadece dava konusu alacak için söz konusudur.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 153/4 maddesinde “Hizmet ilişkisi süresince, ev hizmetlilerinin onları çalıştıranlardan olan alacakları için' zamanaşımının işlemeyeceği ve duracağı belirtilmiştir. Bu maddenin iş sözleşmesiyle bağlı her kişiye uygulanması olanağı bulunmamaktadır. Hizmetçiden kastedilen, kendisine ev işleri için ücret ödenen, iş sahibiyle aynı evde yatıp kalkan, aileden biriymiş gibi ev halkı ile sıkı ilişkileri olan kimsedir(818 sayılı BK. Mad.132).
6098 Sayılı TBK 154. Maddesinde (818 sayılı BK. 133) zamanaşımını kesen nedenler gösterilmiştir. Bunlardan borçlunun borcunu ikrar etmesi (alacağı tanıması), zamanaşımını kesen nedenlerden biridir. Borcun tanınması, tek yanlı bir irade bildirimi olup borçlunun, kendi borcunun devam etmekte olduğunu kabul anlamındadır. Borç ikrarının sonuç doğurabilmesi için, eylem yeteneğine ve malları üzerinde tasarruf yetkisine sahip olan borçlunun veya yetkili kıldığı vekilinin, bu iradeyi alacaklıya yöneltmiş bulunması ve ayrıca zamanaşımı süresinin dolmamış olması gerekir. Gerçekte de borç ikrarı, ancak, işlemekte olan zamanaşımını keser farklı anlatımla zamanaşımı süresinin tamamlanmasından sonraki borç ikrarının kesme yönünden bir sonuç doğurmayacağından kuşku ve duraksamaya yer olmamalıdır.
Aynı maddenin 2.fıkrası uyarınca, dava açılması veya icra takibi yapılması zamanaşımını kesen nedenlerdendir. Kanunun 156. maddesi ise, zamanaşımının kesilmesi halinde yeni bir sürenin işlemesi gerektiğini açıkça belirtmiştir. Madde açıkça düzenlemediğinden ihtiyati tedbir istemi ile mahkemeye başvurma veya işçilik alacaklarının tespiti ve ödenmesi için Bölge Çalışma İş Müfettişliğine şikâyette bulunma zamanaşımını kesen nedenler olarak kabul edilemez. Ancak işverenin, şikâyet üzerine Bölge Çalışma Müdürlüğünde alacağı ikrar etmesi, zamanaşımını keser.
Davacı, davalı işverenler hakkında ilk olarak 2007 yılında aynı isteklerle dava açmış ve gider avansının yatırılmaması sebebiyle mahkemece 24.02.2012 tarihinde davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta ilk 2007 yılında açılan dava ile zamanaşımı kesilmiş olup yargılama sırasındaki her esaslı usuli işlemle yeniden kesilme işlemi gerçekleştiğinden bu süre içerisinde alacak zamanaşımına uğramamaktadır.
Temyize konu bu dava ise 09.05.2012 tarihinde açılmış olup zamanaşımı süresi içerisinde açılan bu davaya karşı zamanaşımı def’i sebebiyle isteklerin reddine karar verilmesi hatalıdır.
Öte yandan davacı işçi sigorta kayıtlarında 18.02.2005 ile 19.02.2005 tarihleri arasında 2 gün süreyle sigortalı olarak gösterilmiş ve davacının hizmet süresi ve ücret miktarının tespitini talep ettiği hizmet tespiti davasının olduğu anlaşılmaktadır.
Bu hizmet tespiti davasının sonucunun bu davayı doğrudan etkileyeceği anlaşıldığından Mahkemece hizmet tespiti davasının kararının kesinleşmesi beklenerek eldeki davada karar verilmesi gerekirken davanın zamanaşımı sebebiyle reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, 11.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.