9. Hukuk Dairesi 2016/29334 E. , 2020/993 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
9. Hukuk Dairesi 2016/29334 E. , 2020/993 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 17.11.2007 tarihinde işe başladığını, 03.01.2013 tarihine kadar iş akdinin kendisine yüklediği görevleri yerine getirdiğini, son olarak net 990,00 TL maaş aldığını, işyerinde bir öğün yemek verildiğini, ayrıca servis uygulaması olduğunu, yılda bir maaş ikramiye, 250,00 TL yakacak yardımı, 200,00 TL erzak yardımı ve 3 ayda bir 200,00 TL prim verildiğini, iş akdinin davalı tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeksizin tek taraflı olarak feshedildiğini, feshin asıl sebebinin müvekkilinin sendikaya üye olması olduğunu, davalı işverene karşı 03.06.2013 tarihinde İşe İade davası açtıklarını, yargılama sonrasında Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 Esas, 2013/309 Karar sayılı dosyası ile İşe İadeye karar verildiğini, kararın davalı tarafından temyiz edilmeyip onandığını, müvekkilinin işe başlamak için yasal süresi içerisinde Lüleburgaz 1. Noterliğinin 27.06.2014 tarih ve 3430 yevmiye nolu ihtarnamesi ile başvuruda bulunduğunu, ihtarnamenin davalıya tebliğ edildiğini, müvekkilinin işe geri çağrılmasına rağmen 14.08.2014 tarihinde işe gittiğinde işveren tarafından işbaşı yaptırılmadığını, müvekkilinin ihtar tarihi itibari ile 4 aylık maaş ve sosyal haklarını ödenmediğini beyanla4 aylık ücret alacağı ile sendikal tazminat alacağı taleplerinden oluşan toplam 3.000,00 TL'nin tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının tarafları ve konusu aynı olan Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 Esas sayılı dosyasında sendikal tazminat talep ettiğini, Mahkemenin 15.11.2013 tarih ve 2013/140 E-2013/309 Karar sayılı kararının 2 nolu hüküm fıkrasında '' Davacının yasal süresi içinde başvurusuna rağmen davalı işverence işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi ve fesih nedeni dikkate alınarak takdiren 1 yıllık brüt ücreti tutarında belirlenmesine'' karar verilmek suretiyle talebinin aynen kabul edildiğini, ancak yerel mahkemenin davacının talebine uygun Sendikal tazminat kararının Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 25.03.2014 tarih ve 2013/15715 E,2014/10062 Karar sayılı kararı ile ''İş akdinin sendikal nedenle bozulduğunun kabulü hatalıdır'' denilmek suretiyle bozularak ortadan kaldırıldığını, davacının Lüleburgaz 1. Noterliğinden keşide ettiği 27.06.2014 tarih ve 03430 yevmiye nolu ihtarının 5 nolu bendinde 5 aylık işe başlatmama tazminatı istemişken huzurdaki davada talebinin anlaşılmaz olarak kesinleşen iade kararına aykırı olarak sendikal tazminata dönüştürdüğünü, davacının huzurdaki dava ile Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 Esas sayılı dosyası ile görülüp kesinleşen dava dosyasının tarafları,dava sebepleri ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davanın talep sonucunun aynı olduğunu, bu nedenle sendikal tazminat yönünden HMK 114/1 ( i ) md istinaden dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, Davacının her iki talebinin de belirli olup, kısmi dava açılmasının caiz olmadığını, Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 E sayılı dosyasında davacı tarafça aynı iddiaların yapıldığını, ücret bordroları ve banka kayıtları ile davacının aylık net 890,00 TL ücretle çalıştığının kanıtlandığını, işyerinde bir öğün yemek verildiği, servis uygulamasının mevcut olduğu, yılda bir maaş ikramiye verildiği, yakacak yardımı olarak 220,00 TL (250,00 TL değil) ve erzak yardımı olarak 150,00 TL (200,00 TL değil) verildiğinin doğru olduğunu, prim verilmediğini, aksi iddiaların gerçeği yansıtmadığını, buna göre dava ve talep konularının belirlenebilir olduğundan HMK 109/2 md gereğince kısmi dava açmasında hukuki yararı bulunmadığını, davacının sendikal nedenle çıkartılmadığından sendikal tazminat talebine hakkı olmadığını, Yargıtay 9 HD 25.03.2014 tarih ve 2013/15715 E- 2014/10062 K sy kararıyla '' İş akdinin sendikal nedenle bozulduğunun kabulü hatalıdır.'' denilmek suretiyle Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 E -309 K sy kararı kesin olarak bozularak ortadan kaldırılması ile sabit olduğunu, davacını ihtar ile de sadece 5 aylık ücret tutarında tazminat talep ettiğini bu nedenle 1 yıllık ücreti tutarında sendikal tazminat talebinin reddi gerektiğini,davacı taleplerini haksız olmakla beraber her iki alacağının da çıplak ücret yerine kıdeme esas ücret üzerinden yasal faiz yerine en yüksek banka mevduat faizi tatbik edilerek tahsilinin istenmesinin yasal olmadığını, İş Kanununda sadece ihbar tazminatı ile kıdem tazminatının para veya parayla ölçülmesi mümkün menfaatleri göz önünde tutarak hesaplanacağının hükme bağlandığını, iş güvencesi tazminatının çıplak ücret üzerinden hesaplanacağının kabul edilmesi gerektiğini, ayrıca bu alacak kalemlerine yasal faiz dışında gecikme faizi istenmesinin mümkün olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, kesinleşen işe iade kararı sonrası davacının başvurusu üzerine her ne kadar davalı tarafça işe başlatıldığı iddia edilse de, tanık beyanlarına göre davacının önceki görevinden farklı bir görevde başlatıldığı gibi kendisine ve işe iade sonrası işe başlatılan diğer işçilere baskı uygulandığı dolayısıyla gerçek bir işe başlatma durumunun söz konusu olmadığı, buna göre davacının sendikal tazminat ile yapılan ödemelerin mahsubu ile boşta geçen süre ücreti alacağı olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri ayrı ayrı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Mahkemece kararın gerekçesinde davacının daha önce açtığı işe iade davasında sendikal nedenle feshin kabulü ile işe iadeye ve bir yıllık ücret tutarında sendikal tazminatın kabulüne dair kararın kesinleştiği belirtilmiş ise de, dosya ekinde yer alan kesinleşen işe iade kararında sendikal tazminat kabul edilmeyip beş aylık ücret tutarında işe başlatmama tazminatına karar verildiğinin ve bilirkişi raporunda da beş aylık ücret tutarında hesaplama yapıldığının anlaşılmasına ve mahkemece sözü edilen rapora göre karar verilmesine göre gerekçede yer alan sendikal tazminatla ilgili bölüm maddi hataya dayandığından ancak bu ve sonuca etkili olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.
Ancak bu hata bozma sonrası kararda düzeltilmelidir.
3-Davacı işçiye geçersiz sayılan fesih tarihinde ödenen ihbar tazminatının 4 aylık boşta geçen süre alacağından mahsup edildiği hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirtilmişse de raporda boşta geçen süre ücretinin miktarı ile indirilen ihbar tazminatı miktarı ayrı ayrı gösterilmediğinden mahsup edilip edilmediği noktasında tereddüt hasıl olmuştur. Bu yönden denetime elverişli bilirkişi raporu alınmalı sonucuna göre boşta geçen süre ücreti yönünden bir karar verilmelidir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 22/01/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 17.11.2007 tarihinde işe başladığını, 03.01.2013 tarihine kadar iş akdinin kendisine yüklediği görevleri yerine getirdiğini, son olarak net 990,00 TL maaş aldığını, işyerinde bir öğün yemek verildiğini, ayrıca servis uygulaması olduğunu, yılda bir maaş ikramiye, 250,00 TL yakacak yardımı, 200,00 TL erzak yardımı ve 3 ayda bir 200,00 TL prim verildiğini, iş akdinin davalı tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeksizin tek taraflı olarak feshedildiğini, feshin asıl sebebinin müvekkilinin sendikaya üye olması olduğunu, davalı işverene karşı 03.06.2013 tarihinde İşe İade davası açtıklarını, yargılama sonrasında Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 Esas, 2013/309 Karar sayılı dosyası ile İşe İadeye karar verildiğini, kararın davalı tarafından temyiz edilmeyip onandığını, müvekkilinin işe başlamak için yasal süresi içerisinde Lüleburgaz 1. Noterliğinin 27.06.2014 tarih ve 3430 yevmiye nolu ihtarnamesi ile başvuruda bulunduğunu, ihtarnamenin davalıya tebliğ edildiğini, müvekkilinin işe geri çağrılmasına rağmen 14.08.2014 tarihinde işe gittiğinde işveren tarafından işbaşı yaptırılmadığını, müvekkilinin ihtar tarihi itibari ile 4 aylık maaş ve sosyal haklarını ödenmediğini beyanla4 aylık ücret alacağı ile sendikal tazminat alacağı taleplerinden oluşan toplam 3.000,00 TL'nin tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının tarafları ve konusu aynı olan Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 Esas sayılı dosyasında sendikal tazminat talep ettiğini, Mahkemenin 15.11.2013 tarih ve 2013/140 E-2013/309 Karar sayılı kararının 2 nolu hüküm fıkrasında '' Davacının yasal süresi içinde başvurusuna rağmen davalı işverence işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi ve fesih nedeni dikkate alınarak takdiren 1 yıllık brüt ücreti tutarında belirlenmesine'' karar verilmek suretiyle talebinin aynen kabul edildiğini, ancak yerel mahkemenin davacının talebine uygun Sendikal tazminat kararının Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 25.03.2014 tarih ve 2013/15715 E,2014/10062 Karar sayılı kararı ile ''İş akdinin sendikal nedenle bozulduğunun kabulü hatalıdır'' denilmek suretiyle bozularak ortadan kaldırıldığını, davacının Lüleburgaz 1. Noterliğinden keşide ettiği 27.06.2014 tarih ve 03430 yevmiye nolu ihtarının 5 nolu bendinde 5 aylık işe başlatmama tazminatı istemişken huzurdaki davada talebinin anlaşılmaz olarak kesinleşen iade kararına aykırı olarak sendikal tazminata dönüştürdüğünü, davacının huzurdaki dava ile Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 Esas sayılı dosyası ile görülüp kesinleşen dava dosyasının tarafları,dava sebepleri ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davanın talep sonucunun aynı olduğunu, bu nedenle sendikal tazminat yönünden HMK 114/1 ( i ) md istinaden dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, Davacının her iki talebinin de belirli olup, kısmi dava açılmasının caiz olmadığını, Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 E sayılı dosyasında davacı tarafça aynı iddiaların yapıldığını, ücret bordroları ve banka kayıtları ile davacının aylık net 890,00 TL ücretle çalıştığının kanıtlandığını, işyerinde bir öğün yemek verildiği, servis uygulamasının mevcut olduğu, yılda bir maaş ikramiye verildiği, yakacak yardımı olarak 220,00 TL (250,00 TL değil) ve erzak yardımı olarak 150,00 TL (200,00 TL değil) verildiğinin doğru olduğunu, prim verilmediğini, aksi iddiaların gerçeği yansıtmadığını, buna göre dava ve talep konularının belirlenebilir olduğundan HMK 109/2 md gereğince kısmi dava açmasında hukuki yararı bulunmadığını, davacının sendikal nedenle çıkartılmadığından sendikal tazminat talebine hakkı olmadığını, Yargıtay 9 HD 25.03.2014 tarih ve 2013/15715 E- 2014/10062 K sy kararıyla '' İş akdinin sendikal nedenle bozulduğunun kabulü hatalıdır.'' denilmek suretiyle Lüleburgaz İş Mahkemesinin 2013/140 E -309 K sy kararı kesin olarak bozularak ortadan kaldırılması ile sabit olduğunu, davacını ihtar ile de sadece 5 aylık ücret tutarında tazminat talep ettiğini bu nedenle 1 yıllık ücreti tutarında sendikal tazminat talebinin reddi gerektiğini,davacı taleplerini haksız olmakla beraber her iki alacağının da çıplak ücret yerine kıdeme esas ücret üzerinden yasal faiz yerine en yüksek banka mevduat faizi tatbik edilerek tahsilinin istenmesinin yasal olmadığını, İş Kanununda sadece ihbar tazminatı ile kıdem tazminatının para veya parayla ölçülmesi mümkün menfaatleri göz önünde tutarak hesaplanacağının hükme bağlandığını, iş güvencesi tazminatının çıplak ücret üzerinden hesaplanacağının kabul edilmesi gerektiğini, ayrıca bu alacak kalemlerine yasal faiz dışında gecikme faizi istenmesinin mümkün olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, kesinleşen işe iade kararı sonrası davacının başvurusu üzerine her ne kadar davalı tarafça işe başlatıldığı iddia edilse de, tanık beyanlarına göre davacının önceki görevinden farklı bir görevde başlatıldığı gibi kendisine ve işe iade sonrası işe başlatılan diğer işçilere baskı uygulandığı dolayısıyla gerçek bir işe başlatma durumunun söz konusu olmadığı, buna göre davacının sendikal tazminat ile yapılan ödemelerin mahsubu ile boşta geçen süre ücreti alacağı olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri ayrı ayrı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Mahkemece kararın gerekçesinde davacının daha önce açtığı işe iade davasında sendikal nedenle feshin kabulü ile işe iadeye ve bir yıllık ücret tutarında sendikal tazminatın kabulüne dair kararın kesinleştiği belirtilmiş ise de, dosya ekinde yer alan kesinleşen işe iade kararında sendikal tazminat kabul edilmeyip beş aylık ücret tutarında işe başlatmama tazminatına karar verildiğinin ve bilirkişi raporunda da beş aylık ücret tutarında hesaplama yapıldığının anlaşılmasına ve mahkemece sözü edilen rapora göre karar verilmesine göre gerekçede yer alan sendikal tazminatla ilgili bölüm maddi hataya dayandığından ancak bu ve sonuca etkili olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.
Ancak bu hata bozma sonrası kararda düzeltilmelidir.
3-Davacı işçiye geçersiz sayılan fesih tarihinde ödenen ihbar tazminatının 4 aylık boşta geçen süre alacağından mahsup edildiği hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirtilmişse de raporda boşta geçen süre ücretinin miktarı ile indirilen ihbar tazminatı miktarı ayrı ayrı gösterilmediğinden mahsup edilip edilmediği noktasında tereddüt hasıl olmuştur. Bu yönden denetime elverişli bilirkişi raporu alınmalı sonucuna göre boşta geçen süre ücreti yönünden bir karar verilmelidir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 22/01/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.