10. Hukuk Dairesi 2017/181 E. , 2018/6880 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2017/181 E. , 2018/6880 K.


'İçtihat Metni'


... adına Av. ... ile 1-)Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı adına Av. ... 2-) ... 3-) ... adlarına Av. ... aralarındaki prime esas kazanç tutarının tespiti istemli dava hakkında Tekirdağ İş Mahkemesince verilen 3.12.2010 gün ve 2007/183 E. - 2010/361 K. sayılı karar ile 'davanın kabulü ile, davacının, 2002 / II. Dönem için 66,61 TL , 2002 / III. Dönem için 133,23 TL , 2003 / I. Dönem için 384,91 TL , 2003 / II. Dönem için 56,50 TL pirime esas fark kazancının olduğunun TESPİTİNE ” karar verilmiştir. Hükmün, Dairemizin 02.02.2012 gün 2011/2917 E. -2012/1234 K. sayılı ilamı ile '....yargı kararı ile hak kazanılan ücret niteliğindeki kazançların hak kazanıldığı dönemlerin prime esas kazançlarına dahil edilmesi isabetsiz olup, ödenmesi koşuluyla, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dahil edilmesi; hizmet akdinin daha önceki bir tarihte sona ermiş olması karşısında ise, yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekir. Kabule göre; prime esas fark kazancın, hak kazanılan ayın matrahına dahil edilmesi gerekirken, dönemler halinde hesaplama yapılmış olması da isabetsiz' olduğu belirtilerek BOZULMASINA karar verilmiştir. Bozma sonrası, Tekirdağ İş Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde verdiği 08.03.2013 gün ve 2012/55 E. - 2013/76 K. sayılı ile '...yargı kararı ile hak kazanılan ücret niteliğindeki fazla mesai, hafta tatili niteliğindeki kazançlar fiilen davacıya ödenmediğinden, 506 sayılı Yasanın 77/1-c bendi gereğince prime esas kazanç matrahına dahil edilmesi mümkün olmadığından, davacı tarafın talebi haklı ve yerinde görülmediği...' gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, kararın temyizi üzerine Dairemizce kararın onanmasına karar verilmiştir. Onama kararı sonrası davacı başvurucu tarafından 'benzer nitelikteki davalar Yargıtay 21. Hukuk Dairesince onandığı, onama kararı ile çelişir biçimde davanın reddedilmesi nedeniyle hukuk devleti, eşitlik ilkesi ile çalışma ve sosyal güvenlik hakkının ihlal edildiği iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurusu neticesinde, Anayasa Mahkemesi'nce '....Yargıtay kararları arasında çelişki olduğu, başvurucuların davalarının ne şekilde sonuçlanması gerektiğine dair herhangi bir çıkarım yapmak Anayasa Mahkemesince değerlendirme yetkisi dışında kalmakla bir nihai yargılama makamını oluşturan Yargıtay daireleri arasındaki yorum farklılıklarının benzer nitelikteki davaların karara bağlanması sürecindeki hukuki belirsizliğe yol açtığı ve başvurucular için öngörülemez nitelikte olduğu, Anayasanın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılama hakkının ihlal edildiği sonucuna varılarak, hak ihlalinin giderilmesi için Yargıtay dairesine gönderilmek üzere Tekirdağ İş Mahkemesine gönderilmesine....' karar verilmiştir. Hak ihlalinin kaldırılması amacıyla dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmakta olup, Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru sonucunda verdiği ihlal kararları, soyut ve somut norm denetiminden farklı olarak, sadece başvuruda bulunan kişi ve başvuruya konu idari işlem ya da karar açısından geçerli ve bağlayıcıdır. Anayasa Mahkemesinin saptadığı hak ihlalinin, mahkeme kararından kaynaklandığını belirleyen ve Kuruluş Kanunu'nun 50. maddesinin (2.) fıkrasında dayanarak aldığı 'ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapılmasına” ilişkin kararı karşısında, Mahkemelerin ve Temyiz makamlarının başvuru konusu somut olay ve kişi bakımından artık başka türlü karar vermesine olanak yoktur.
Davanın yasal dayanağı, sigortalı ve işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri primlerin matrahını teşkil eden sigortalı kazançlarının nelerden ibaret olduğu ve istisnalarını gösteren (mülga) 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 77/I. Maddesidir. Anılan maddede prime esas kazançlar üç bent halinde gösterilmiştir. Buna göre; “Sigortalılarla işverenlerin bir ay için ödeyecekleri primlerin hesabında: a) Sigortalıların o ay için hakettikleri ücretlerin, b) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan sigortalılara o ay içinde ödenenlerin, c) İdare veya kaza mercilerince verilen karar gereğince (a) ve (b) fıkralarında yazılı kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, Brüt toplamı esas alınır.” şeklinde düzenlenmiş olup, Dairemiz bozma ilamı kanuna uygun olmakla birlikte ne var ki başvurucu yönünden verilen hak ihlali kararı Dairemizi bağlayıcı olup başka türlü karar verme olanağı da bulunmamaktadır.
SONUÇ: Dairemizin 07.11.2013 gün 2013/8858 E. - 2013/20476 K, sayılı ONAMA ilamının ortadan kaldırılmak suretiyle, Anayasa Mahkemesi kararı uyarıca davacının hak ihlali durumunun ortadan kaldırılmasına, davanın reddine dair 08.03.2013 gün ve 2012/55 E. - 2013/76 K. sayılı Mahkeme kararının Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca irdelenmek ve değerlendirme yapılmak üzere BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 20.09.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.