10. Hukuk Dairesi 2018/3375 E. , 2020/18 K.

[İctihat]

10. Hukuk Dairesi 2018/3375 E. , 2020/18 K.


'İçtihat Metni'

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili ve fer’i müdahil ... ve davalılardan ... vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil ... ve davalılardan ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının, önceleri ... Minibüsçüler Esnaf ve Sanatkarlar Odası sonrasında sonra onun devamı olan ... adlı işyerinde 01.03.1994 ile 12.04.2012 tarihleri arasında kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini istemiştir.
II- CEVAP
Davalı ... Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği; ... 6. As. H. Mahkemesinin 01.06.2012 T.2012/171 E ve 2012/12 sayılı Kararı ile feshedilmiş olan '... Minibüsçüler Esnaf ve Sanatkarlar Odası'nın, borçlarının 5362 sayılı Kanun gereği davalılardan ... Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliğine geçtiğini ve borçların birlik tarafından ödenmiş olduğunu belirterek, feshedilen 'Minibüsçüler Odası' ile davalı 'Otobüsçüler Esnaf ve Sanatkarlar Odası'nın birbirlerinin devamı niteliğinde bulunmadığı gibi: davacının, 'Minibüsçüler Esnaf ve Sanatkarlar Odası' oda nezdinde herhangi bir çalışmasının da mevcut olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
..., davaya cevap vermemiştir.
Feri müdahil vekili, cevap dilekçesinde; kurum yönünden davanın reddini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davanın davalı ... yönünden (davalı bünyesinde ardıl bulunduğu kabul edilen ... Minibüsçüler Esnaf Odası bünyesindeki süreler dahil) 30/12/2008 -12/04/2012 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen 837 gün hizmetin tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, ... aleyhine açılan davanın reddine dair karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Hükme esas alınan tarihler arasında davacının davalı işyerinde çalıştığının usulen kanıtlandığı, hakkında kabul kararı verilen davalı odanın münfesih olan Minibüsçüler Odasının devamı niteliğinde olduğunun dosya kapsamından anlaşıldığı gibi emsal olarak dosyada mevcut ... 2.İş mahkemesine ait 2013/402 Esas, 2015/373 karar sayılı kararı ile verilen hükmü onayan Yargıtay 10. H.D'nin 19/01/2016 tarih ve 2015/22389 Esas, 2016/269 Karar sayılı kararının da bu kabulü haklı çıkardığı, ilk derece hükmünün yerinde olduğu gerekçesiyle;
“Davalı ... ve fer’i müdahil vekillerinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b maddesinin 1. alt bendi gereğince ESASTAN REDDİNE” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu vekili; 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle,
Davalı ... vekili; Otobüsçüler odasının Minibüsçüler odasının devamı olmayıp farklı tüzel kişilikler olduğu, Oda’lar arasında bir irtibatın bulunmadığı, Minibüsçüler odasının feshedilerek tüm hak ve borçlarıyla birlikte üst kuruluş olan ... Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğine devrolduğu, Otobüsçüler odasının 02.03.2012 tarihinde kanun kapsamına alınıp çalıştırmaya başladığı davacıyı da kuruma bildirdiği, öncesinde hukuki varlığı bulunmadığı ve işçi çalıştırmadığı gerekçeleriyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re'sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada davacı, davalı işverenler nezdinde hareket görevlisi olarak 01.03.1994 ile 12.04.2012 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitini talep etmiştir. Mahkemece, davalı ... yönünden (davalı bünyesinde ardıl bulunduğu kabul edilen ... Minibüsçüler Esnaf Odası bünyesindeki süreler dahil) 30/12/2008 -12/04/2012 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen 837 gün hizmetin tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, ... aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir.
Öncelikle, ... Minibüsçüler Esnaf Odası ile ...’nın kanun kapsamına alınış ve çıkış tarihleri dikkate alındığında ...’nın sonradan kurulduğu, ... Minibüsçüler Esnaf Odası’nın devamı olmadığı, ...’nın kurulmadan önceki dönemden yani Minibüsçüler Esnaf Odasında geçen çalışmalardan sorumlu tutulamayacağı, ayrıca Minibüsçüler Esnaf Odası’nın tüm borçları ve mevcutları tespit edilerek devir teslim tutanağı ile birliğe devredildiği ve borçlarının birlik tarafından ödendiği anlaşılmakla önceki talep konusu dönem yönünden ... Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliği’nin işveren olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Sübut yönünden ise davacının ücretinin kim tarafından ödendiği, oda tarafından ödenip ödenmediği, çalışma şekli ve hizmet akdinin davacı ve oda arasında kurulup kurulmadığı, talep konusu dönem boyunca ara verilip verilmediği, çalışmanın sürekli olup olmadığı araştırılmalı, ... 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2011/409 Esas sayılı dosyası getirtilerek davacının çalışma süresine ilişkin bilgiler varsa değerlendirilerek hüküm kurulması gerekirken bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı işveren ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...'na iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.