11. Hukuk Dairesi 2016/10503 E. , 2018/4675 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
11. Hukuk Dairesi 2016/10503 E. , 2018/4675 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 04.05.2016 tarih ve 2014/443-2016/525 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili ve davalı ... Liman İşlet. ve... Nak. Tic. A.Ş vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 29.05.2018 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ..., davüalı vekili Av. ... ile M/V ... Donatanına İzafeten ...ve Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacıya emtia nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı malların 05/03/2013 tarihinde Almanya’nın Hamburg Limanı’nda ...ne yüklendiğini, geminin 02/04/2013 tarihinde varış limanı olan ... Aliağa’ya ulaştığını, davalı ... Liman İşletmeleri A.Ş tarafından tahliyesi sırasında 03/04/2013 tarihinde sekiz adet kargo paketinin hasar gördüğünü, bunlardan üç tanesinin hurdaya ayrıldığını, zarar nedeniyle davacının sigortalısına 425.673,85 Euro tazminat ödendiğini, davalı M/V ... donatanının da kaptanın tahliyede nezaret yükümlülüğünü yerine getirmediğinden sorumlu olduğunu ileri sürerek; 425.673,85 Euro'nun 29/07/2013 tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı kanun m. 4/a’da yer alan faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nak. Tic. A.Ş vekili, davacının sigortalısına ... ödeme yapması nedeniyle aktif dava ehliyeti bulunmadığını, limanlardaki stevedoring olarak tabir edilen tahmil/tahliye ameliyelerinin Türk Hukuku’nda eser sözleşmesine tabii olduğunu, süresi içerisinde hasar ihbarında bulunulmadığını, ayıp ihbarı yapılmadığını, tahliye edilen yükler kabul edilip, teslim aldığından müvekkilinin sorumluluktan kurtulduğunu, kaptanın gönderdiği protesto mektuplarının gerçeği yansıtmadığını, liman işletmesinde çalıştırılan stevedore’lerin taşıyanın yardımcı şahsı durumunda olduklarını, taşıyıcının sorumlu olması gerektiğini, taşıyanın yardımcı şahsına süresi içerisinde yani liman işletmesine herhangi bir ihbar yapılmadığını, kamyon şoförlerinin bu yüklerin hasarlı şekilde yüklendiğine ilişkin interchange isimli belgeyi düzenlemediklerini, donatanın alıcısına teslim edilene kadar yükün zararından sorumlu olduğunu, kaptanın nezaret yükümlülüğünün de bulunduğunu, hasara uğrayan eşyanın cinsi ve değerinin yükleten tarafından bildirilmemesi ve ... şerh edilmemesi nedeniyle sorumluluklarının sınırlı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı donatan vekili ise, konşimentoda Almanya Bremen Mahkemeleri’nin yetkili kılındığını, Alman Hukuku’nun uygulanacağını, konşimentoların Hamburg’dan Nemrut Körfezi’ne denize, yüke ve yola elverişli şekilde taşındığını, meydana gelen hasardan, zarar ve zıyadan müvekkiline kusur ve ihmal atfının mümkün olmadığını, konşimentoda yer alan ihtirazi kayıtlar nedeniyle taşıyana sorumluluk yüklenemeyeceğini, hasar iddiası ve tespitinin TTK m. 1185/4’e uygun olarak yapılmadığını, hasarın yüklerin gemiden tahliyeden sonra düşmesiyle meydana geldiğini, zarara ... Liman İşletmeleri ve... Nak. Tic. A.Ş’nin sebebiyet verdiğini, talep tutarının fahiş olduğu, taşıyanın sorumluluğunun sınırlandırıldığını savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davalı ... Donatanı... aleyhine açılan davada konşimentoda bu davalının sorumluluğunun olmadığı belirtildiğinden ve TTK m. 1091 hükümlerine göre kaptanın tahliyede nezaret yükümlülüğüne aykırı davrandığı ispatlanamadığından bu davalı hakkında açılan davanın reddine, diğer davalı ... A.Ş hakkında açılan davanın ise kısmen kabulü ile 425.673,85 Euro'nun ödeme tarihi olan 29/07/2013 tarihinden itibaren 3095 S.K. m.4/a ya göre Devlet Bankalarının Euro cinsinden açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanarak fiili ödeme gününde ki döviz satış kuru üzerinden TL karşılığının davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı ... ... aleyhine açılan davanın reddine dair karara ilişkin davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, davacı ... şirketinin sigortalısına ait malın nakliyat sigorta poliçesi kapsamında hasara uğraması üzerine yapmış olduğu ödemeye istinaden taşıyıcı/donatan ve liman hizmeti veren ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş’ye karşı açmış olduğu rücuen tazminat davası olup geminin varış limanı olan ... Aliağa’da davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş tarafından tahliyesi sırasında bir kısım malların hasar gördüğü ileri sürülerek davacı tarafından sigortalısına ödenen bedelin rücuen tazmini talep edilmiştir. Mahkemece, davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş aleyhine açılan davada davacının taleplerinin tamamının kabul edildiği, harç, yargılama giderleri ve vekalet ücreti takdirine yönelik kısımlar da nazara alındığında sonuçları itibariyle adı geçen davalı aleyhine açılan davanın tam kabulüne karar verildiği anlaşılmakta olup, hükümde davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş hakkında açılan davanın kısmen kabulüne karar verildiği yönünde ifadeye yer verilmişse de bunun sonuca etkili olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş’nin davacının sigortalısına yapmış olduğu hizmet karşılığında fatura düzenleyerek fatura bedelini aldığı, taraflar arasındaki ilişkinin eser sözleşmesi olduğu ve davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin sorumlu bulunduğu kabul edilmiştir.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 470. maddesinde eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanmış olup, eser sözleşmesinde tarafların borç ve sorumlulukları ile haklarının düzenlendiği aynı kanunun 471. ve devamı maddeleri hükümleri nazara alındığında davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş tarafından yerine getirilen gemiden malların tahliyesi işlemlerinin eser sözleşmesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün görülmemektedir. Davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin yerine getirdiği edim itibariyle davacının sigortalısı ile arasında iş görme sözleşmesi söz konusu olup 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 502/2 maddesi uyarınca niteliğine uygun düştüğü ölçüde uyuşmazlığa vekalete ilişkin hükümler uygulanacaktır. Bu suretle; mahkemenin sigortalı ile adı geçen davalı arasındaki ilişkinin eser sözleşmesi olduğu değerlendirmesi doğru değilse de vekalet
sözleşmesine ilişkin hükümlerin uygulanması ile de davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin sorumluluğuna gidilecek olup mahkeme kararı sonucu itibariyle doğru bulunduğundan 6100 Sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi delaletiyle, HUMK'un 438. maddesinin son fıkrası uyarınca kararın gerekçesi düzeltilmek suretiyle onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Donatanı ... aleyhine açılan davanın reddine dair karara ilişkin davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş hakkında açılan davanın kabulüne dair karara ilişkin ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin temyiz itirazlarının reddi ile HUMK'un 438/son maddesi uyarınca kararın gerekçesi düzeltilerek ONANMASINA, takdir olunan 1.630,00 TL duruşma vekalet ücretinin taraflardan alınarak yekdiğerine verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 6,70 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı ... Liman İşlet. ve... Nak. Tic. A.Ş'ye iadesine, 21.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 04.05.2016 tarih ve 2014/443-2016/525 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili ve davalı ... Liman İşlet. ve... Nak. Tic. A.Ş vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 29.05.2018 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ..., davüalı vekili Av. ... ile M/V ... Donatanına İzafeten ...ve Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacıya emtia nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı malların 05/03/2013 tarihinde Almanya’nın Hamburg Limanı’nda ...ne yüklendiğini, geminin 02/04/2013 tarihinde varış limanı olan ... Aliağa’ya ulaştığını, davalı ... Liman İşletmeleri A.Ş tarafından tahliyesi sırasında 03/04/2013 tarihinde sekiz adet kargo paketinin hasar gördüğünü, bunlardan üç tanesinin hurdaya ayrıldığını, zarar nedeniyle davacının sigortalısına 425.673,85 Euro tazminat ödendiğini, davalı M/V ... donatanının da kaptanın tahliyede nezaret yükümlülüğünü yerine getirmediğinden sorumlu olduğunu ileri sürerek; 425.673,85 Euro'nun 29/07/2013 tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı kanun m. 4/a’da yer alan faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nak. Tic. A.Ş vekili, davacının sigortalısına ... ödeme yapması nedeniyle aktif dava ehliyeti bulunmadığını, limanlardaki stevedoring olarak tabir edilen tahmil/tahliye ameliyelerinin Türk Hukuku’nda eser sözleşmesine tabii olduğunu, süresi içerisinde hasar ihbarında bulunulmadığını, ayıp ihbarı yapılmadığını, tahliye edilen yükler kabul edilip, teslim aldığından müvekkilinin sorumluluktan kurtulduğunu, kaptanın gönderdiği protesto mektuplarının gerçeği yansıtmadığını, liman işletmesinde çalıştırılan stevedore’lerin taşıyanın yardımcı şahsı durumunda olduklarını, taşıyıcının sorumlu olması gerektiğini, taşıyanın yardımcı şahsına süresi içerisinde yani liman işletmesine herhangi bir ihbar yapılmadığını, kamyon şoförlerinin bu yüklerin hasarlı şekilde yüklendiğine ilişkin interchange isimli belgeyi düzenlemediklerini, donatanın alıcısına teslim edilene kadar yükün zararından sorumlu olduğunu, kaptanın nezaret yükümlülüğünün de bulunduğunu, hasara uğrayan eşyanın cinsi ve değerinin yükleten tarafından bildirilmemesi ve ... şerh edilmemesi nedeniyle sorumluluklarının sınırlı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı donatan vekili ise, konşimentoda Almanya Bremen Mahkemeleri’nin yetkili kılındığını, Alman Hukuku’nun uygulanacağını, konşimentoların Hamburg’dan Nemrut Körfezi’ne denize, yüke ve yola elverişli şekilde taşındığını, meydana gelen hasardan, zarar ve zıyadan müvekkiline kusur ve ihmal atfının mümkün olmadığını, konşimentoda yer alan ihtirazi kayıtlar nedeniyle taşıyana sorumluluk yüklenemeyeceğini, hasar iddiası ve tespitinin TTK m. 1185/4’e uygun olarak yapılmadığını, hasarın yüklerin gemiden tahliyeden sonra düşmesiyle meydana geldiğini, zarara ... Liman İşletmeleri ve... Nak. Tic. A.Ş’nin sebebiyet verdiğini, talep tutarının fahiş olduğu, taşıyanın sorumluluğunun sınırlandırıldığını savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davalı ... Donatanı... aleyhine açılan davada konşimentoda bu davalının sorumluluğunun olmadığı belirtildiğinden ve TTK m. 1091 hükümlerine göre kaptanın tahliyede nezaret yükümlülüğüne aykırı davrandığı ispatlanamadığından bu davalı hakkında açılan davanın reddine, diğer davalı ... A.Ş hakkında açılan davanın ise kısmen kabulü ile 425.673,85 Euro'nun ödeme tarihi olan 29/07/2013 tarihinden itibaren 3095 S.K. m.4/a ya göre Devlet Bankalarının Euro cinsinden açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanarak fiili ödeme gününde ki döviz satış kuru üzerinden TL karşılığının davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı ... ... aleyhine açılan davanın reddine dair karara ilişkin davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, davacı ... şirketinin sigortalısına ait malın nakliyat sigorta poliçesi kapsamında hasara uğraması üzerine yapmış olduğu ödemeye istinaden taşıyıcı/donatan ve liman hizmeti veren ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş’ye karşı açmış olduğu rücuen tazminat davası olup geminin varış limanı olan ... Aliağa’da davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş tarafından tahliyesi sırasında bir kısım malların hasar gördüğü ileri sürülerek davacı tarafından sigortalısına ödenen bedelin rücuen tazmini talep edilmiştir. Mahkemece, davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş aleyhine açılan davada davacının taleplerinin tamamının kabul edildiği, harç, yargılama giderleri ve vekalet ücreti takdirine yönelik kısımlar da nazara alındığında sonuçları itibariyle adı geçen davalı aleyhine açılan davanın tam kabulüne karar verildiği anlaşılmakta olup, hükümde davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş hakkında açılan davanın kısmen kabulüne karar verildiği yönünde ifadeye yer verilmişse de bunun sonuca etkili olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş’nin davacının sigortalısına yapmış olduğu hizmet karşılığında fatura düzenleyerek fatura bedelini aldığı, taraflar arasındaki ilişkinin eser sözleşmesi olduğu ve davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin sorumlu bulunduğu kabul edilmiştir.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 470. maddesinde eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanmış olup, eser sözleşmesinde tarafların borç ve sorumlulukları ile haklarının düzenlendiği aynı kanunun 471. ve devamı maddeleri hükümleri nazara alındığında davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş tarafından yerine getirilen gemiden malların tahliyesi işlemlerinin eser sözleşmesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün görülmemektedir. Davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin yerine getirdiği edim itibariyle davacının sigortalısı ile arasında iş görme sözleşmesi söz konusu olup 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 502/2 maddesi uyarınca niteliğine uygun düştüğü ölçüde uyuşmazlığa vekalete ilişkin hükümler uygulanacaktır. Bu suretle; mahkemenin sigortalı ile adı geçen davalı arasındaki ilişkinin eser sözleşmesi olduğu değerlendirmesi doğru değilse de vekalet
sözleşmesine ilişkin hükümlerin uygulanması ile de davalı ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin sorumluluğuna gidilecek olup mahkeme kararı sonucu itibariyle doğru bulunduğundan 6100 Sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi delaletiyle, HUMK'un 438. maddesinin son fıkrası uyarınca kararın gerekçesi düzeltilmek suretiyle onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Donatanı ... aleyhine açılan davanın reddine dair karara ilişkin davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Liman İşletmeleri Ve... Nakliye Tic. A.Ş hakkında açılan davanın kabulüne dair karara ilişkin ... Liman İşletmeleri ve... Nakliye Tic. A.Ş'nin temyiz itirazlarının reddi ile HUMK'un 438/son maddesi uyarınca kararın gerekçesi düzeltilerek ONANMASINA, takdir olunan 1.630,00 TL duruşma vekalet ücretinin taraflardan alınarak yekdiğerine verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 6,70 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı ... Liman İşlet. ve... Nak. Tic. A.Ş'ye iadesine, 21.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.