13. Hukuk Dairesi 2016/28541 E. , 2020/3178 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2016/28541 E. , 2020/3178 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalıların kendisine ait 738.000 m² yüzölçümlü arazisine ceviz yetiştirmek için '...' türü 11.915 adet aşılı ceviz fidanını adedi 10,00 TL'den olmak üzere KDV dahil 119.138,09 TL bedel ödeyerek alımı konusunda sözleşme düzenlemek suretiyle anlaştıklarını, sözleşmeye göre dikim esnasında dikimin nereye, nasıl yapılacağı hakkında davalıların işçilere mesleki ve teknik bilgi vereceğini, 1 yılı ücretsiz olmak üzere 2 yıl boyunca periyodik bakım ve kontrol hizmetinin yazılı bir rapor tanzim edilmek suretiyle verileceğinin taahhüt edildiğini, davalıların sözleşme konusu yükümlülüklerini yerine getirmeyerek, dikilen fidanlardan 3560 adedinin kurumasına sebebiyet verildiğini, kuruyan fidanların bedeli hariç 80.000,00 TL ödendiğini, ek sözleşme de davalıların yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmesi için ödenmesi gereken 39.000,00 TL'den 5.000,00 TL'nin ödenip bakiyenin ödenmediğini, nakliye ücretinin ek sözleşme uyarınca davalılara ait olmasına rağmen kendisi tarafından ödendiğini belirterek, sözleşme ve ek sözleşme uyarınca davalı tarafa 34.000,00 TL borçlu olmadıklarının tespitini, davalıların kusuru sebebi ile kuruyan ve yenileri teslim edilmeyen 3.560 adet fidan bedeli için fazla ödenen 1.560,00 TL ile 4.000,00 TL nakliye ücretinin ve sözleşmeye uygun ifa olmaması sebebi ile uğrayacağı zarar karşılığı fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere 40.000,00 TL'nin faizleri ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, sözleşmeye uygun ifa olmaması sebebiyle kazanç kaybı 40.000,00 TL, nakliye ücreti 4.000,00 TL, 3.560 adet kuruyan fidan bedelinden fazla ödenen 1.560,00 TL toplam 45.560,00 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa ödenmesine, davacının 02.03.2011 ve 25.08.2012 tarihli sözleşmelerden dolayı davalılara 34.000,00 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş;hüküm,davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, taraflar arasında yapılan ceviz fidanı satışına konu sözleşmeye aykırılık iddiasına dayalı alacak istemine ilişkin olup Mahkemece fidanlardaki kurumaların taraflar arasındaki 25.08.2012 tarihli ek sözleşmede alıcı tarafından dikilip bakımı ve sulaması yapılan fidanların 4.000 adedinin kuruduğu konusunda taraflar anlaştığını kurumanın satıcılardan kaynaklandığını, fidanların kısmen kuruması üzerine tarafların 25.08.2012 tarihinde ek sözleşme yaparak 3/c maddesi ile alıcı - davacının 02.03.2011 tarihli sözleşmeden dolayı satıcıya bakiye 39.000,00 TL borcu olduğu tespit edilerek bu borcun ilk sözleşmenin ... hükümleri kapsamında bedelsiz olarak teslim edilecek kuruyan ve kuruyacak olan fidanların teslimi, dikilmesi, bakımının yapılması, yetiştirilmesi ve kurumayacağı kesinleşinceye kadar geçecek süreye kadar ödenmeyeceğinin kararlaştırıldığını, davalı tarafın ek sözleşme uyarınca edimini usulüne uygun şekilde yerine getirmediğini davacı tarafça ihtar gönderilmesine rağmen edim yerine getirilmediğinden ek sözleşmede kabul edilen 39.000,00 TL'den davacı tarafça 19.10.2012 tarihinde ödenen 5.000,00 TL'nin mahsubu ile ek sözleşmeden dolayı davalı tarafa 34.000,00 TL borçlu olmadığı subuta erdiğinden talebin kabulüne karar verildiğini, taraflar arasındaki 25.08.2012 tarihli ek sözleşmenin 3/1 maddesi uyarınca 02.03.2011 tarihli sözleşmenin ... hükümleri uyarınca, kuruyan fidanların yerine dikilmesi taahhüt edilen fidanların teslimi için nakliye ücretinin satıcıya ait olduğunun taraflarca kararlaştırıldığını, davacı tarafça ödenen nakliye ücretinin davalı taraftan tahsiline karar verilmesini gerektiğini ve fazla ödenen 1.560,00 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesi gerektiğini, davacı tarafın 3.560 adet aşısız ceviz fidanının teslim edilmiş olması sebebiyle bu fidanların aşılanma süresi, hali hazırda aşılı ceviz fidanlarıyla aynı vasfa ve yeterliliğe gelme, ürün verme süresince uğranılacak zararın tahsiline ilişkin talebi ile ilgili davacının uğradığı zararın tespiti noktasında yapılan bilirkişi incelemesi sonucu ise; fidan bedelinin 10.00 TL, dikim ve bakım bedelinin 4,80 TL olduğu, 1.530 adet delice fidanın aşılama ve bakım maliyetinin adedi 3,30 TL'den 5.049,00 TL olacağı, kuruyan fidan ve delice fidanlar yönünden davacı tarafın zararının 59.809,00 TL olacağını, davacı tarafın kuruyan fidanlar ile delice fidanlardan dolayı uğrayacağı ürün kaybı bedelinin 254.016,00 TL olacağı bu suretle toplam zararın 313.825,00 TL ulaşacağı belirlendiğini taleple bağlı kalınarak 40.000,00 TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Taraflar arasında yapılan Ceviz Fidanı Alım Satım Sözleşmesi’nin 3/b maddesinde; satın alınan fidanların gerekli bakımlar yapıldığı halde kuruması halinde satıcı, kuruyan fidanlardan sorumlu olup yerine aynı tür ve özellikte fidan teslim edileceği belirlenmiştir. Yine 8. maddede;''...Satıcı alıcıya karşı iş bu sözleşmeden dolayı her türlü edimini fidanların teslimi ve dikiminden sonra toplam fidanlarun %90’ını, fidandan kaynaklanan nedenlerle kuruması halinde 6 yıl süre ile ... etmiştir...'' ek sözleşmede de kuruyan fidanlarla ilgili satıcının sorumluluğu sözleşme maddeleri ile belirlenmiştir.'
Bu durumda mahkemece, satıcının sorumluluğu belirlenirken taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre karar vermelidir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda fidanların kuruma nedeni net olarak belirlenmemiştir. Satıcı her iki sözleşmede de fidandan kaynaklanan nedenlerle ilgili ... vermiştir. Hal böyle olunca, fidanların kuruma nedeni açık ve net olarak belirlenmediğinden davalıların gelir kaybından sorumlu tutulması hatalı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/03/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.