14. Hukuk Dairesi 2017/5128 E. , 2018/92 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2017/5128 E. , 2018/92 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11.09.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24.03.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ..., davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davacıya ait 131 ada 48 parsel sayılı taşınmazın genel yola bağlantısının olmadığını belirterek 131 ada 49 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı tesisi istemiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, 'davanın, davalı ... açısından kabulü ile, davacının maliki olduğu 131 ada 48 parsel sayılı taşınmaz lehine, 08/04/2013 tarihli teknik bilirkişi ...tarafından düzenlenmiş krokide 1. alternatif olarak ve kırmızı renkli gösterilen 49 parsel sayılı taşınmazdan 3 m genişliğinde, 42,42 m uzunluğunda, 125,63 m2 kısmından geçit/irtifak hakkı tesisine' dair verilen hükmün temyizi üzerine; Dairemizin 06.02.2015 tarih, 2014/9689 Esas, 2015/1267 Karar sayılı ilamı ile 'Geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince öncelikle yüzölçümü daha büyük olan parseller üzerinden geçit kurulması tercih edilmelidir. Dosya içerisindeki pafta sureti ve krokilere göre güneydeki 42 no'lu parselin, aleyhine geçit kurulan taşınmazlardan daha büyük olduğu açıkça görülmektedir. Ayrıca mahkemece kurulan geçit kuzeydeki kadastral yola bağlanmış ise de 6 sayılı parselden itibaren yolun araç geçişine elverişli olmayacak şekilde daraldığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla mahkemece 131 ada 42 no'lu parselin kuzeyinden geçen 3. alternatiften geçit kurulması daha uygun olacağından, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.' şeklindeki gerekçeyle bozulması üzerine mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulü ile; 15.04.2013 tarihli fen bilirkişi tarafından düzenlenen ve krokide 3. alternatif olarak gösterilen, yeşil renk ile taralı 131 ada 42, 49 ve 50 parsel sayılı taşınmazlarda 3 metre genişliğinde 877,23 m2'lik kısımdan 131 ada 48 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü davalı ... ve davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Bu bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olaya gelince; 22.06.2012 tarihinde mahallinde keşif yapılarak saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz maliklerine ödenmesi gereken bedel bilirkişiler aracılığı ile belirlenmiş, mahkemece belirlenen bu bedeller doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiş ise de, bedelin belirlenmesinden sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş olduğu anlaşıldığından mahallinde yeniden keşif yapılarak yükümlü taşınmaz maliklerine ödenmesi gereken bedel belirlendikten sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerektiği gözetilmeksizin yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Kabüle göre; aleyhine geçit kurulan taşınmaz maliklerine ödenecek bedelin ayrı ayrı belirtilerek infaza elverişli hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi de doğru değildir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın
tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.01.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.