14. Hukuk Dairesi 2019/964 E. , 2020/42 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2019/964 E. , 2020/42 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 16/12/2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 16/05/2018 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı, 44, 51, 57, 108, 109, 114, 115, 169 ve 190 parsellerin ortaklığının giderilmesini talep etmiştir.
Bir kısım davalılar dava konusu taşınmazda fiili taksim olması sebebi ile davanın reddini savunmuş, diğer bir kısım davalılar dava konusu taşınmazın aynen taksim edilmesini talep etmişlerdir.
Mahkemece, ilk olarak davanın kabulü dair verilen kararın, davalı ... vekili tarafından temyizi üzerine, Dairemizin 11.11.2013 tarihli 2013/11972 Esas 2013/14193 Karar sayılı ilamında “Dava konusu, 190 parsel sayılı taşınmaz 01.07.2013 tarihinde ifraz edilerek 597 ve 598 parsel olmuştur. 597 ve 598 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarından ... lehine 07.05.1998 tarihli “2942/7. maddesine göre kamulaştırma” şerhi bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, kamulaştırma şerhi üzerinde durularak, lehine kamulaştırma şerhi bulunan Karayolları Genel Müdürlüğünün davaya dahil edilmesi, kamulaştırmanın kesinleşip kesinleşmediğinin araştırılması, kamulaştırma işlemlerinin kesinleştirilmesi ve eğer taşınmaz kısmen kamulaştırıldı ise ifraz işlemlerinin tamamlanması için davaya dahil edilecek olan Karayolları Genel Müdürlüğüne HMK'nin 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde işlemlere başlandığı takdirde sonucunun beklenmesi, aksi takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde satış kararı verilmesi doğru görülmemiş” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü ile dava konusu 597 ve 598 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Öte yandan, dava konusu taşınmazlarda kamulaştırma şerhi bulunduğu takdirde kamulaştırma belgeleri getirtilerek kamulaştırma işlemlerinin kesinleşip kesinleşmediği araştırılmalı, kamulaştırma kesinleşmişse kamulaştırılan kısmın ifrazı için davacıya uygun bir süre verilerek taşınmazın kalan kısmının ortaklığının giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda somut olaya gelince; dosya kapsamında yer alan tüm bilgi ve belgelerden, dava konusu 597 parsel sayılı taşınmazın 'Yol' vasfı ile 01.07.2013 tarihli ifraz işlemi edinme sebebine dayalı olarak “Yol” vasfı ile tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Kural olarak yollar, Türk Medeni Kanununun 715. maddesi kapsamına giren devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerdendir. Bu özelliği itibariyle de kamu malı niteliğindedir.
Bu durumda mahkemece, dava konusu 597 parsel sayılı taşınmazın tamamı tapuya 'Yol' olarak tescil edildiğinden ve kamu malı niteliğinde olan yolun ortaklığının giderilmesi mümkün olmadığından, anılan taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabul edilmek suretiyle ortaklığının satış yoluyla giderilmesine karar verilmesi doğru görülmemiş; bu nedenle hükmün bu taşınmaz yönünden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile dava konusu 597 parsel sayılı taşınmaz yönünden hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 06.01.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.