15. Hukuk Dairesi 2017/2730 E. , 2019/717 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
15. Hukuk Dairesi 2017/2730 E. , 2019/717 K.
'İçtihat Metni'
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup alacağın tahsili, uğranılan zararın tazmini ve teminat mektubunun iadesi istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı dava dilekçesinde, sözleşmeden kaynaklı alacaklarının şimdilik en az 10.000,00 TL'sinin tahsili, sözleşme nedeniyle uğranılan zararın şimdilik en az 10.000,00 TL'sinin tazmini ile davalı idare uhdesinde bulunan ... A.Ş 'nin 551.000,00 TL meblağlı teminat mektubunun iadesine karar verilmesini talep etmiş fakat sadece 10.000,00 TL üzerinden dava açılırken yatırılması gerekli peşin harç yatırılmış, diğer talep konularını oluşturan toplam 561.000,00 TL üzerinden harç yatırılmamıştır.
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 15. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Aynı Yasa'nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup yine aynı Kanun'un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. 30. maddede ise muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dâva dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 409'uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. 6100 sayılı HMK'da yapılan yollama nedeniyle 409. maddenin yerini HMK 150. madde almıştır. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay'ca re'sen nazara alınır.
Davacı, Harçlar Yasası'na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değildir. Nispî karar ve ilâm harcına tabî davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispî ilâm harcının alınması
zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu'nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun en son 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir (emsal Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 2016/3034 Esas, 2017/2493 Karar sayılı ve 12.06.2017 tarihli ilamı).
Bu durumda mahkemece davacıya, dava değeri üzerinden yatırılması gereken nispî ilâm harcını yatırmak üzere uygun süre verilip, yatırılması halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise harcı yatırılmayan kısımlar yönünden dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davacının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup alacağın tahsili, uğranılan zararın tazmini ve teminat mektubunun iadesi istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı dava dilekçesinde, sözleşmeden kaynaklı alacaklarının şimdilik en az 10.000,00 TL'sinin tahsili, sözleşme nedeniyle uğranılan zararın şimdilik en az 10.000,00 TL'sinin tazmini ile davalı idare uhdesinde bulunan ... A.Ş 'nin 551.000,00 TL meblağlı teminat mektubunun iadesine karar verilmesini talep etmiş fakat sadece 10.000,00 TL üzerinden dava açılırken yatırılması gerekli peşin harç yatırılmış, diğer talep konularını oluşturan toplam 561.000,00 TL üzerinden harç yatırılmamıştır.
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 15. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Aynı Yasa'nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup yine aynı Kanun'un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. 30. maddede ise muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dâva dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 409'uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. 6100 sayılı HMK'da yapılan yollama nedeniyle 409. maddenin yerini HMK 150. madde almıştır. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay'ca re'sen nazara alınır.
Davacı, Harçlar Yasası'na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değildir. Nispî karar ve ilâm harcına tabî davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispî ilâm harcının alınması
zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu'nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun en son 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir (emsal Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 2016/3034 Esas, 2017/2493 Karar sayılı ve 12.06.2017 tarihli ilamı).
Bu durumda mahkemece davacıya, dava değeri üzerinden yatırılması gereken nispî ilâm harcını yatırmak üzere uygun süre verilip, yatırılması halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise harcı yatırılmayan kısımlar yönünden dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davacının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.