16. Hukuk Dairesi 2016/11252 E. , 2019/6358 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/11252 E. , 2019/6358 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Kadastro sonucu ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 311 parsel sayılı 17.212.837,38 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilmiştir. Davacı ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın, Ağrı Kadastro Mahkemesinin 2008/42 Esas 2012/71 Karar sayılı kararı ile mera olduğunun tespit edildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ne var ki, Kadastro Mahkemesinin sözü edilen ilamında davacı taraf olmadığına göre aleyhine kesin hüküm olduğundan söz edilemeyeceği kuşkusuzdur. Böyle olduğu halde mahkemece davacının davasına konu bölümün neresi olduğu yönünde bir araştırma yapılmamış; gerekçede belirtilen Ağrı Kadastro Mahkemesi'nin 2008/42 Esas, 2012/71 Karar sayılı dava dosyasına konu olan yer ile çekişmeli bölümün aynı yer olup olmadığı yönünden keşif yapılmamış; aynı yer olması halinde ilamın ancak güçlü delil niteliğinde olacağı, güçlü delilin aksinin de her türlü delille kanıtlanabileceği üzerinde durulmamış; taşınmazın niteliğinin, üzerindeki zilyetliğin başlangıcının ve sürdürülüş biçiminin kesin olarak belirlenmesi için en önemli yöntem olan hava fotoğrafı incelemesinden yararlanılmamış ve çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliği kesin olarak belirlenmeksizin karar verilmiş olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, taşınmaza ait varsa mera tahsis kararı, ekleri ve haritaları ile çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin onaylı tutanak suretleri ve dayanağı olan belgeler ile komşu veya civar kadastro parsellerini bir arada gösterir kadastro paftası (birleşik kroki) ve tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde farklı tarihlere ait en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları temin edilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, komşu köylerden seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, 1 fen elemanı, 1 jeodezi ve fotogrametri uzmanından oluşan bilirkişi heyetinin katılımıyla keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte tanık ve mahalli bilirkişilerden, taşınmaz bölümünün öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümü ile mera parseli arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı, taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı hususları sorulup, maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; bilirkişilerce hava ve uydu fotoğrafları üzerinden bilimsel yöntemlerle hava fotoğrafı ve memleket haritası ile kadastro paftası ölçeği harita çizim programları aracılığıyla eşitlenerek, çekişmeli taşınmaz bölümünün konumu çevre parsellerle birlikte harita üzerinde gösterilmeli, hava fotoğrafları ile kadastro paftası çakıştırılıp stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak suretiyle, çekişme konusu taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğunun ve davacı tarafça ne şekilde kullanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunup bulunmadığı, ekonomik amaca uygun zilyetlik varsa hangi tarihten beri ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, çekişmeli taşınmaz bölümü ile komşu taşınmazların toprak yapısı ve niteliği hususunda fark bulunup bulunmadığı, mera parseli ile arasında doğal ya da yapay ayrıcı unsur olup olmadığı ve meradan açma olup olmadığı hususlarını irdeleyen, çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliğini, kullanım durumunu ve zilyetlik süresini kesin olarak belirleyen rapor düzenlemesi ve rapor ekinde taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş komşu taşınmazlar ve mera parseli ile arasındaki sınırları gösterecek şekilde renkli fotoğraflarının eklenmesi istenilmeli; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri varsa yakın taşınmaz tutanak ve dayanaklarıyla ve bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanacak söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece belirtilen şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan karar verilmesi isabetsiz olup, davacı ...’ın temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.