16. Hukuk Dairesi 2016/14098 E. , 2020/121 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/14098 E. , 2020/121 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; 'Mahallinde yeniden keşif yapılarak davalı tarafın tutunduğu tapu kaydının yöntemince uygulanması, kaydın sabit sınırlı olduğu sonucuna varılması halinde kaydın kapsamının sınırlarına, aksi halde miktarına göre belirlenmesi' gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmazın tespite esas alınan ve aynı zamanda davalı tarafın tutunduğu tapu kayıt kapsamında kaldığı gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, mahkemece uyulan bozma ilamında, dava konusu parseli çevreleyen komşu parsellere ait tutanak suretleri ve dayanakları olan kayıtların tesislerinden itibaren getirtilmesi, doğuda bulunan gölün dayanak kaydın ihdas tarihindeki yerinin ve konumunun en eski tarihli askeri harita getirtilerek saptanması gereğine değinildiği halde, komşu parsel tutanakları ve askeri harita getirtilmemiş, kaydın doğu sınırında okunan ... taşınmazı ile çekişmeli taşınmaz arasında ortak sınırın değişip değişmediği üzerinde durulmamış, tek bir mahalli bilirkişinin soyut beyanları ile yetinilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, en eski tarihli askeri haritalar ve dava konusu taşınmaza dıştan komşu taşınmazların kadastro tespit tutanakları ile dayanak belgeleri tesisinden itibaren Tapu Müdürlüğünden getirtilmeli, bundan sonra yöreyi iyi bilen elverdiğince yaşlı, yansız, yerel bilirkişi, taraf tanıkları ve teknik bilirkişinin katılımı ile taşınmaz başında yeniden keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında davalıların dayandığı tapu kaydının ihdasından itibaren tüm tedavülleriyle mevki ve sınırları okunup yerel bilirkişilerden zeminde göstermeleri istenmeli, yerel bilirkişilerin zeminde gösterdiği hudutlar teknik bilirkişiye harita üzerinde işaretlettirilmeli, kayıtta okunan '...', '...', '... mahdumu ...', '... ağa', '... oğlu ... varisleri' ve 'sarısu' sınırlarının neresi olduğu ve tespit sırasında bu yerlerin hangi parsel numarasıyla tespit gördüğü açıklığa kavuşturularak kadastro tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, sınır yeri olarak okunan kişiler ile taşınmazın irtibatı, özellikle de ... taşınmazı ile çekişmeli taşınmaz arasında ortak sınırın değişip değişmediği kesin olarak belirlenmelidir. Kayıtta yazılı olup yerel bilirkişiler tarafından zeminde gösterilemeyen hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından tapu kayıtlarının ihdası, intikali ve hudutların arz ettiği özellikler hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, en eski tarihli hava fotoğraflarından ve askeri haritalardan yararlanılmak suretiyle, kayıtta okunan '... ve ...' sınırlarının askeri haritalarda gösterilip gösterilmediği belirlenmeli, sınır yerlerinin askeri haritalarda gösterildiğinin belirlenmesi halinde, harita ölçekleri birbirine eşitlenmeli, kadastro paftası haritalar üzerine aplike edilerek, tüm sınırlar teknik bilirkişiye haritasında işaretlettirilmeli, davalı taraf dayanağı kaydın kapsamı duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespit edilmeli, uygulamaya ilişkin yerel bilirkişi ve tanık sözleri, dıştan komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve dayanakları kayıtlarla denetlenmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmelidir.
Mahkemece bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmeden eksik inceleme sonucu karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.01.2020 gününde oybirliği ile karar verildi.