17. Hukuk Dairesi 2015/17453 E. , 2018/5292 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
17. Hukuk Dairesi 2015/17453 E. , 2018/5292 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, fabrika binası ve müştemilatının mülkiyetinin müvekkilinin babası ... ...'e ait iken 11.11.2004/2005 tarihlerini kapsayacak şekilde Klasik Yangın ... Poliçesi ile davalı ... şirketine sigortalı olduğunu; dava konusu yerde kiracı olarak bulunmakta olan ... ve Ticaret AŞ.nin 03.01.2005 tarihinde tahliyesi için gidildiğini ve işyerinin tamamen kırılmış olduğu, duvarlarının yıkıldığı, kapılarının olmadığı, su ve elektrik tesisatının söküldüğü, işyerinin kullanılamaz hale getirildiği hususunun tutanak altına alındığını, verilen zararın tespiti amacıyla ...2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2005/5 D.iş sayılı dosyası ile yapılan delil tespitinde 665.561,00 TL zarar bulunduğunun bilirkişi raporu ile sabit olduğunu, muris tarafından zararın tazmini amacıyla ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/245 esas sayılı dosyası ile fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak 1.000,00 TL maddi tazminat davası açıldığını, kiracı şirket yetkilileri aleyhine yapılan cezai soruşturma sonucu ... 27. Asliye Ceza Mahkemesinde 2006/115 esas sayılı dosya ile kamu davası da açıldığını, ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde davanın görülmesi sırasında murisin vefat ettiğini ve davanın müvekkili tarafından takip edildiğini ve sonuçta müvekkili lehine 1.000,00 TL maddi tazminata hükmedildiğini, fazlaya ilişkin haklar saklı tutulduğundan müvekkilinin 1/3 miras payı oranında bakiye 221.000,00 TL maddi tazminatın ... şirketine hasarın ihbar tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... şirketi vekili, sigortalı tarafından hasar ihbarının müvekkili şirkete 08.03.2005 tarihinde yapılmış olup yaklaşık olarak 9 sene geçtiğini, ... sözleşmesinden doğan alacak taleplerinin iki yılda zamanaşımına uğrayacağını, fazlaya ilişkin haklar saklı tutulmuş olsa dahi bu hakkın asıl davanın tabi olduğu zamanaşımı süresinde ileri sürülebileceğini, bu nedenle zamanaşımı definde bulunduklarını; davaya konu hasarın sigortalının usul ve füruu olan şahısların ortak olduğu kiracı firma yetkililerince meydana getirildiğinden hasar talebinin reddedildiğini; hasara sigortalının aile bireyleri arasındaki husumet sebebiyle şirket hissedarlarının kötü niyetli hareketlerinin sebebiyet verdiğini, ilgili ceza yargılamasında mirasçı Fatma Müjgan Yener'in sanık sıfatıyla yargılandığını, ceza davasında verilen beraat kararının hukuk mahkemesini bağlayıcı olmadığını, sigortalının tahliye sürecinde iken ... sözleşmesi yaptırdığını, sigortalının kusurlarından dolayı takas ve mahsup talepleri bulunduğunu belirterek davanın usul ve esastan reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile, 215.017,00 TL'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, işyeri ... sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davacının murisine ait sigortalı işyerinin dava dışı kiracı şirket tarafından hasar verilerek kullanılamaz hale getirildiğini bu nedenle uğradığı zararın tahsili için ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/245 esas sayılı dosyası ile fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak 1.000,00 TL maddi tazminat davası açıldığını ve sonuçta müvekkili lehine 1.000,00 TL maddi tazminata hükmedildiğini belirterek bakiye kalan zararının tahsili için işbu ek davayı açmış; davalı taraf, poliçeye dayanan istemin zamanaşımına uğradığı savunmasında bulunmuştur
Mahkemece, tazminat, ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, 10 yıllık zamanaşımı uygulanması gerektiğinden sigortalanan fabrikada meydana gelen zararın kiracı olarak bulunan...Tekstil yetkililerinin eylemlerinden kaynaklandığı iddiası ile haksız fiil faili sanıklar hakkında ... 27.Asliye Ceza Mahkemesinin 2006/115 esas sayılı dosyası ile mala zarar verme suçundan ceza davası açıldığından 22.01.2014 tarihinde açılan işbu davanın hasarın davalıya ihbarı tarihinden itibaren 10 yıllık süre içinde açıldığı gerekçesiyle davalının zamanaşımı itirazının reddine, davacı talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Poliçe tanzim tarihi ve riziko tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 1268. maddesinde 'Sebepsiz yere ödenmiş bulunan primin veya ... bedelinin geri alınması alacakları dahil ... mukavelesinden doğan bütün mutalebeler, iki yılda müruruzamana uğrar' düzenlemesine yer verilmiştir. Aynı şekilde, Yangın Sigortası Genel Şartları'nın C.10. maddesinde de '... sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zamanaşımına uğrar' düzenlemesi benimsenmiştir. Dava açılması, BK.'nun 133/2 maddesi uyarınca zamanaşımını kesen sebepler arasındadır. Ancak dava, açılan miktar için zamanaşımını kesmektedir. Zarar gören kişinin dava dışı tuttuğu tazminat miktarı için zamanaşımı kesilmez, bu miktarla ilgili olarak işlemeye devam eder. Mevzuatımızda fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması, saklı tutulan alacak kısmı için zamanaşımını kesen bir sebep olarak öngörülmemektedir. Zarar gören kişi tazminat alacağının tamamını değil, bir kısmını dava etmiş olabilir. İlke olarak ilk davada (zararın) ... bedelinin bir kısmı istenmiş olup fazlaya ilişkin hak saklı tutulmuş olsa dahi saklı tutulan ve daha sonra ıslaha ya da ek davaya konu edilen istem, asıl davanın tabi olduğu zamanaşımı süresine tabi olup, açılan ilk dava ile istenmeyen ... bedeline (zarara) ilişkin işlemeye başlayan zamanaşımı süresi kesintiye uğramayıp devam etmektedir.
Davacının talebinin, zarar sigortalarının bir türü olan işyeri ... poliçesine dayanan daha önce açılan kısmi davaya ek dava olduğu; yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri gereği 2 yıllık zamanaşımı süresinin geçerli olduğu izahtan uzaktır. Mahkemenin zamanaşımı yönünden değerlendirme yaparken esas aldığı, uzamış ceza zamanaşımının uygulanmasına ilişkin düzenleme ise, haksız fiilden kaynaklanan ve zarar görenlerin zarar verenlere karşı açtığı tazminat istemleri yönünden uygulanması gerekir.
Açıklanan bu maddi ve hukuksal olgulara göre sınırlı bir alan için ayrıksı düzenleme getiren, ceza zamanaşımı süresinin eldeki dava bakımından uygulanamayacağı; davacı isteminin işyeri ... poliçesine dayandığı ve istem için TTK'nun 1268. maddesi ve genel şart düzenlemeleri gereği 2 yıllık zamanaşımı süresinin geçerli olduğu; davanın 2 yıllık zamanaşımı süresi içinde açılmadığı; davalı vekilinin, yasal süresi içinde usulünce zamanaşımı def'ini ileri sürdüğü gözetilerek, davacı isteminin zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve hatalı gerekçeyle yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin, sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmüm BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 21.5.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, fabrika binası ve müştemilatının mülkiyetinin müvekkilinin babası ... ...'e ait iken 11.11.2004/2005 tarihlerini kapsayacak şekilde Klasik Yangın ... Poliçesi ile davalı ... şirketine sigortalı olduğunu; dava konusu yerde kiracı olarak bulunmakta olan ... ve Ticaret AŞ.nin 03.01.2005 tarihinde tahliyesi için gidildiğini ve işyerinin tamamen kırılmış olduğu, duvarlarının yıkıldığı, kapılarının olmadığı, su ve elektrik tesisatının söküldüğü, işyerinin kullanılamaz hale getirildiği hususunun tutanak altına alındığını, verilen zararın tespiti amacıyla ...2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2005/5 D.iş sayılı dosyası ile yapılan delil tespitinde 665.561,00 TL zarar bulunduğunun bilirkişi raporu ile sabit olduğunu, muris tarafından zararın tazmini amacıyla ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/245 esas sayılı dosyası ile fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak 1.000,00 TL maddi tazminat davası açıldığını, kiracı şirket yetkilileri aleyhine yapılan cezai soruşturma sonucu ... 27. Asliye Ceza Mahkemesinde 2006/115 esas sayılı dosya ile kamu davası da açıldığını, ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde davanın görülmesi sırasında murisin vefat ettiğini ve davanın müvekkili tarafından takip edildiğini ve sonuçta müvekkili lehine 1.000,00 TL maddi tazminata hükmedildiğini, fazlaya ilişkin haklar saklı tutulduğundan müvekkilinin 1/3 miras payı oranında bakiye 221.000,00 TL maddi tazminatın ... şirketine hasarın ihbar tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... şirketi vekili, sigortalı tarafından hasar ihbarının müvekkili şirkete 08.03.2005 tarihinde yapılmış olup yaklaşık olarak 9 sene geçtiğini, ... sözleşmesinden doğan alacak taleplerinin iki yılda zamanaşımına uğrayacağını, fazlaya ilişkin haklar saklı tutulmuş olsa dahi bu hakkın asıl davanın tabi olduğu zamanaşımı süresinde ileri sürülebileceğini, bu nedenle zamanaşımı definde bulunduklarını; davaya konu hasarın sigortalının usul ve füruu olan şahısların ortak olduğu kiracı firma yetkililerince meydana getirildiğinden hasar talebinin reddedildiğini; hasara sigortalının aile bireyleri arasındaki husumet sebebiyle şirket hissedarlarının kötü niyetli hareketlerinin sebebiyet verdiğini, ilgili ceza yargılamasında mirasçı Fatma Müjgan Yener'in sanık sıfatıyla yargılandığını, ceza davasında verilen beraat kararının hukuk mahkemesini bağlayıcı olmadığını, sigortalının tahliye sürecinde iken ... sözleşmesi yaptırdığını, sigortalının kusurlarından dolayı takas ve mahsup talepleri bulunduğunu belirterek davanın usul ve esastan reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile, 215.017,00 TL'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, işyeri ... sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davacının murisine ait sigortalı işyerinin dava dışı kiracı şirket tarafından hasar verilerek kullanılamaz hale getirildiğini bu nedenle uğradığı zararın tahsili için ... 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/245 esas sayılı dosyası ile fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak 1.000,00 TL maddi tazminat davası açıldığını ve sonuçta müvekkili lehine 1.000,00 TL maddi tazminata hükmedildiğini belirterek bakiye kalan zararının tahsili için işbu ek davayı açmış; davalı taraf, poliçeye dayanan istemin zamanaşımına uğradığı savunmasında bulunmuştur
Mahkemece, tazminat, ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, 10 yıllık zamanaşımı uygulanması gerektiğinden sigortalanan fabrikada meydana gelen zararın kiracı olarak bulunan...Tekstil yetkililerinin eylemlerinden kaynaklandığı iddiası ile haksız fiil faili sanıklar hakkında ... 27.Asliye Ceza Mahkemesinin 2006/115 esas sayılı dosyası ile mala zarar verme suçundan ceza davası açıldığından 22.01.2014 tarihinde açılan işbu davanın hasarın davalıya ihbarı tarihinden itibaren 10 yıllık süre içinde açıldığı gerekçesiyle davalının zamanaşımı itirazının reddine, davacı talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Poliçe tanzim tarihi ve riziko tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 1268. maddesinde 'Sebepsiz yere ödenmiş bulunan primin veya ... bedelinin geri alınması alacakları dahil ... mukavelesinden doğan bütün mutalebeler, iki yılda müruruzamana uğrar' düzenlemesine yer verilmiştir. Aynı şekilde, Yangın Sigortası Genel Şartları'nın C.10. maddesinde de '... sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zamanaşımına uğrar' düzenlemesi benimsenmiştir. Dava açılması, BK.'nun 133/2 maddesi uyarınca zamanaşımını kesen sebepler arasındadır. Ancak dava, açılan miktar için zamanaşımını kesmektedir. Zarar gören kişinin dava dışı tuttuğu tazminat miktarı için zamanaşımı kesilmez, bu miktarla ilgili olarak işlemeye devam eder. Mevzuatımızda fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması, saklı tutulan alacak kısmı için zamanaşımını kesen bir sebep olarak öngörülmemektedir. Zarar gören kişi tazminat alacağının tamamını değil, bir kısmını dava etmiş olabilir. İlke olarak ilk davada (zararın) ... bedelinin bir kısmı istenmiş olup fazlaya ilişkin hak saklı tutulmuş olsa dahi saklı tutulan ve daha sonra ıslaha ya da ek davaya konu edilen istem, asıl davanın tabi olduğu zamanaşımı süresine tabi olup, açılan ilk dava ile istenmeyen ... bedeline (zarara) ilişkin işlemeye başlayan zamanaşımı süresi kesintiye uğramayıp devam etmektedir.
Davacının talebinin, zarar sigortalarının bir türü olan işyeri ... poliçesine dayanan daha önce açılan kısmi davaya ek dava olduğu; yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri gereği 2 yıllık zamanaşımı süresinin geçerli olduğu izahtan uzaktır. Mahkemenin zamanaşımı yönünden değerlendirme yaparken esas aldığı, uzamış ceza zamanaşımının uygulanmasına ilişkin düzenleme ise, haksız fiilden kaynaklanan ve zarar görenlerin zarar verenlere karşı açtığı tazminat istemleri yönünden uygulanması gerekir.
Açıklanan bu maddi ve hukuksal olgulara göre sınırlı bir alan için ayrıksı düzenleme getiren, ceza zamanaşımı süresinin eldeki dava bakımından uygulanamayacağı; davacı isteminin işyeri ... poliçesine dayandığı ve istem için TTK'nun 1268. maddesi ve genel şart düzenlemeleri gereği 2 yıllık zamanaşımı süresinin geçerli olduğu; davanın 2 yıllık zamanaşımı süresi içinde açılmadığı; davalı vekilinin, yasal süresi içinde usulünce zamanaşımı def'ini ileri sürdüğü gözetilerek, davacı isteminin zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve hatalı gerekçeyle yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin, sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmüm BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 21.5.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.