17. Hukuk Dairesi 2019/4328 E. , 2020/8124 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
17. Hukuk Dairesi 2019/4328 E. , 2020/8124 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki asıl ve birleşen davada davacılar vekili ile birleşen davada davalı .... 37 Nolu ... ... Oto. Mot. Taş. Koop. vekili tarafından talep edilmiş, asıl ve bileşen davada davacılar vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 01.12.2020 Salı günü taraflardan gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Asıl davada, davacılar vekili; davalıların işleteni, sürücüsü, trafik sigortacısı ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olduğu yolcu otobüsünün yaptığı kazada, araçta yolcu olarak bulunan davacıların eşi/annesi ...'in öldüğünü, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını ve manevi zarara uğradıklarını belirterek, belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 6.000,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının, davalı ... dışındaki davalılardan; davacı eş ... için 40.000,00 TL. ve diğer davacılar için 20.000,00'er TL'den toplam 140.000,00 TL. manevi tazminatın ise davalı ... dışındaki davalılardan reeskont faiziyle birlikte müteselsilen tahsilini talep etmiş; 06.04.2015 tarihli artırım dilekçesiyle, toplam maddi tazminat taleplerini 72.810,00 TL'ye yükseltmiştir.
Bozmadan sonra açılan birleşen davada, davacılar vekili; asıl davaya konu edilen kazayı yapan otobüs davalı adına çalıştırıldığından, davalının da maddi ve manevi zarardan sorumlu olduğunu belirterek, belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada şimdilik, davacı ... ve ... için 72.810,00 TL. maddi tazminatın; tüm davacılar için toplam 130.000,00 TL. manevi tazminatın ticari faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... ... Otobüsçüler Mot. Taş. Koop. vekili, mahkemenin görev ve yetkisine de itiraz ederek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada toplanan delillere göre; asıl davada davacı ..., ...'in destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin reddine; davalı ... hakkındaki davadan feragat edildiği için bu davalı hakkındaki davanın feragat nedeniyle reddine; davalı ... hakkındaki maddi ve manevi tazminat isteminin reddine; davacı ... ve ... için toplam 72.810,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının davalı ... ... Ltd. Şti'den tahsiline; birleşen davada, davacı ... ve ... için toplam 72.810,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline (esas davada hükmedilen miktarla tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla); asıl ve birleşen davada davacıların manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davacı ... için 20.000,00 TL. ve diğer davacılar için 10.000,00'er TL. olmak üzere toplam 70.000,00 TL'nin kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılar ... ... Ltd Şti. ve .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi'nden tahsiline, fazla isteğin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince toplanan delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davaya konu kazayı yapan yolcu otobüsünü yolcu taşımacılığına ilişkin yetki belgesi ile ünvanı altında işleten davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi'nin, KTK'nun 3. ve 85/1. maddesi gereği zarardan sorumlu tutulmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olan davalı ...nin poliçesindeki manevi tazminat teminat limitini tükettiği anlaşıldığından, manevi tazminattan sorumlu tutulmayışında bir isabetsizlik görülmemesine göre; davacılar vekili ve davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen dava, trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Dairemizin bozma ilamından önceki ilk hükümde, asıl davaya konu edilen manevi tazminatların kısmen kabulü ile davacılar için toplam 130.000,00 TL. manevi tazminata hükmedilmiş; mahkemenin ilk hükmü, sadece davalı ... şirketleri tarafından (manevi tazminatların miktarı temyize konu edilmeden) temyiz edilmiş; ilk hükümdeki manevi tazminatlar (miktar bakımından), temyiz olmadığı için kesinleşmiştir. Bu itibarla; asıl davada, bozmadan önce hüküm altına alınan manevi tazminatlar kesinleştiği ve kesinleşen bir alacak yönünden yeniden değerlendirme yapılamayacağı, yeniden yapılacak değerlendirmenin usuli kazanılmış hakkın ihlali niteliğinde olacağı gözetilmelidir.
Açıklanan vakıalar karşısında mahkemece; asıl dava bakımından manevi tazminat miktarlarının kesinleştiği gözetilerek, ilk hükümdeki manevi tazminatlara karar verilmesi; birleşen dava bakımından ise, davacılar için daha önce belirlenen toplam 130.000,00 TL'lik manevi tazminatın, hak ve nasafet kurallarına uygun olduğu gözetilerek, birleşen dava davalısının da aynı miktarlardaki manevi tazminattan sorumlu olduğuna karar verilmesi gerekirken, kazanılmış hakları ihlal edecek biçimde, bozmadan sonraki yargılamada manevi tazminat miktarlarının yeniden takdir edilip tazminatların düşürülmesi doğru değildir.
3-Asıl davaya ilişkin mahkeme ilk hükmünde, araç işleteni olarak davacıların maddi zararından sorumluluğuna karar verilen davalı ... ... Ltd. Şti'nin, kaza tarihinden işleyecek temerrüt faizinden sorumlu tutulduğu; adı geçen davalının ilk kararı temyiz etmediği ve hakkındaki ilk hükmün kesinleştiği; bozmadan sonraki yargılama sonunda ise, davalının sorumlu tutulduğu maddi tazminat için temerrüt faizine karar verilmediği görülmektedir.
Asıl dava davalısı ... ... Ltd. Şti, birleşen dava davalısı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifiyle birlikte, davacıların zararından müteselsilen sorumludur ve davacı yana ödeme yapılmasından sonra, davalılar arasında rücu ilişkisinin gündeme gelmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle de; müteselsil sorumlulardan birinin, diğer müteselsil sorumlu hakkında verilen kararı temyizde hukuki yararı bulunmaktadır.
Temyize konu hükümde, davalı ... ... Ltd. Şti'nin maddi tazminatın temerrüt faizinden sorumluluğuna karar verilmemiş ve davacı taraf kararı bu yönden temyiz etmemiştir. Kararın tarafı olan davalı ile davacı temyiz talebinde bulunmadığı için karar kesinleşmiş olmakla birlikte, temerrüt faizinden müteselsil sorumluluğu bulunan birleşen dava davalısı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi'nin kararı temyizdeki hukuki yararı da gözetilerek, inceleme yapılması gerekmiştir.
Davalı ... ... Ltd. Şti. hakkındaki temerrüt faizinden sorumluluğa ilişkin ilk kararın kesinleşmiş olması ve temyize konu kararda bu hükmün değiştirilmiş olması, usuli kazanılmış hakkın ihlali niteliğinde olduğu ve birleşen dava davalısının hukuki yararı dikkate alınarak, maddi tazminatın temerrüt faizi bakımından, davalı ... ... Ltd. Şti. için icrai olmayacak biçimde sadece tespit hükmü kurulmasını teminen kararın bozulması gerekmiştir.
4-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili ve davacılar vekilinin vekalet ücretleri ve yargılama giderlerine ilişkin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili ve asıl ve birleşen davada davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; hükmün, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen davada davacılar yararına ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi yararına BOZULMASINA; (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili ve asıl ve birleşen davada davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına; duruşmada vekille temsil olunmayan asıl ve birleşen davada davacılar ve birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde temyiz eden asıl ve birleşen davada davacılar ve birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifine geri verilmesine 07/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki asıl ve birleşen davada davacılar vekili ile birleşen davada davalı .... 37 Nolu ... ... Oto. Mot. Taş. Koop. vekili tarafından talep edilmiş, asıl ve bileşen davada davacılar vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 01.12.2020 Salı günü taraflardan gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Asıl davada, davacılar vekili; davalıların işleteni, sürücüsü, trafik sigortacısı ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olduğu yolcu otobüsünün yaptığı kazada, araçta yolcu olarak bulunan davacıların eşi/annesi ...'in öldüğünü, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını ve manevi zarara uğradıklarını belirterek, belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 6.000,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının, davalı ... dışındaki davalılardan; davacı eş ... için 40.000,00 TL. ve diğer davacılar için 20.000,00'er TL'den toplam 140.000,00 TL. manevi tazminatın ise davalı ... dışındaki davalılardan reeskont faiziyle birlikte müteselsilen tahsilini talep etmiş; 06.04.2015 tarihli artırım dilekçesiyle, toplam maddi tazminat taleplerini 72.810,00 TL'ye yükseltmiştir.
Bozmadan sonra açılan birleşen davada, davacılar vekili; asıl davaya konu edilen kazayı yapan otobüs davalı adına çalıştırıldığından, davalının da maddi ve manevi zarardan sorumlu olduğunu belirterek, belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada şimdilik, davacı ... ve ... için 72.810,00 TL. maddi tazminatın; tüm davacılar için toplam 130.000,00 TL. manevi tazminatın ticari faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... ... Otobüsçüler Mot. Taş. Koop. vekili, mahkemenin görev ve yetkisine de itiraz ederek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada toplanan delillere göre; asıl davada davacı ..., ...'in destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin reddine; davalı ... hakkındaki davadan feragat edildiği için bu davalı hakkındaki davanın feragat nedeniyle reddine; davalı ... hakkındaki maddi ve manevi tazminat isteminin reddine; davacı ... ve ... için toplam 72.810,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının davalı ... ... Ltd. Şti'den tahsiline; birleşen davada, davacı ... ve ... için toplam 72.810,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline (esas davada hükmedilen miktarla tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla); asıl ve birleşen davada davacıların manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davacı ... için 20.000,00 TL. ve diğer davacılar için 10.000,00'er TL. olmak üzere toplam 70.000,00 TL'nin kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılar ... ... Ltd Şti. ve .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi'nden tahsiline, fazla isteğin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince toplanan delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davaya konu kazayı yapan yolcu otobüsünü yolcu taşımacılığına ilişkin yetki belgesi ile ünvanı altında işleten davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi'nin, KTK'nun 3. ve 85/1. maddesi gereği zarardan sorumlu tutulmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olan davalı ...nin poliçesindeki manevi tazminat teminat limitini tükettiği anlaşıldığından, manevi tazminattan sorumlu tutulmayışında bir isabetsizlik görülmemesine göre; davacılar vekili ve davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Asıl ve birleşen dava, trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Dairemizin bozma ilamından önceki ilk hükümde, asıl davaya konu edilen manevi tazminatların kısmen kabulü ile davacılar için toplam 130.000,00 TL. manevi tazminata hükmedilmiş; mahkemenin ilk hükmü, sadece davalı ... şirketleri tarafından (manevi tazminatların miktarı temyize konu edilmeden) temyiz edilmiş; ilk hükümdeki manevi tazminatlar (miktar bakımından), temyiz olmadığı için kesinleşmiştir. Bu itibarla; asıl davada, bozmadan önce hüküm altına alınan manevi tazminatlar kesinleştiği ve kesinleşen bir alacak yönünden yeniden değerlendirme yapılamayacağı, yeniden yapılacak değerlendirmenin usuli kazanılmış hakkın ihlali niteliğinde olacağı gözetilmelidir.
Açıklanan vakıalar karşısında mahkemece; asıl dava bakımından manevi tazminat miktarlarının kesinleştiği gözetilerek, ilk hükümdeki manevi tazminatlara karar verilmesi; birleşen dava bakımından ise, davacılar için daha önce belirlenen toplam 130.000,00 TL'lik manevi tazminatın, hak ve nasafet kurallarına uygun olduğu gözetilerek, birleşen dava davalısının da aynı miktarlardaki manevi tazminattan sorumlu olduğuna karar verilmesi gerekirken, kazanılmış hakları ihlal edecek biçimde, bozmadan sonraki yargılamada manevi tazminat miktarlarının yeniden takdir edilip tazminatların düşürülmesi doğru değildir.
3-Asıl davaya ilişkin mahkeme ilk hükmünde, araç işleteni olarak davacıların maddi zararından sorumluluğuna karar verilen davalı ... ... Ltd. Şti'nin, kaza tarihinden işleyecek temerrüt faizinden sorumlu tutulduğu; adı geçen davalının ilk kararı temyiz etmediği ve hakkındaki ilk hükmün kesinleştiği; bozmadan sonraki yargılama sonunda ise, davalının sorumlu tutulduğu maddi tazminat için temerrüt faizine karar verilmediği görülmektedir.
Asıl dava davalısı ... ... Ltd. Şti, birleşen dava davalısı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifiyle birlikte, davacıların zararından müteselsilen sorumludur ve davacı yana ödeme yapılmasından sonra, davalılar arasında rücu ilişkisinin gündeme gelmesi kaçınılmazdır. Bu nedenle de; müteselsil sorumlulardan birinin, diğer müteselsil sorumlu hakkında verilen kararı temyizde hukuki yararı bulunmaktadır.
Temyize konu hükümde, davalı ... ... Ltd. Şti'nin maddi tazminatın temerrüt faizinden sorumluluğuna karar verilmemiş ve davacı taraf kararı bu yönden temyiz etmemiştir. Kararın tarafı olan davalı ile davacı temyiz talebinde bulunmadığı için karar kesinleşmiş olmakla birlikte, temerrüt faizinden müteselsil sorumluluğu bulunan birleşen dava davalısı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi'nin kararı temyizdeki hukuki yararı da gözetilerek, inceleme yapılması gerekmiştir.
Davalı ... ... Ltd. Şti. hakkındaki temerrüt faizinden sorumluluğa ilişkin ilk kararın kesinleşmiş olması ve temyize konu kararda bu hükmün değiştirilmiş olması, usuli kazanılmış hakkın ihlali niteliğinde olduğu ve birleşen dava davalısının hukuki yararı dikkate alınarak, maddi tazminatın temerrüt faizi bakımından, davalı ... ... Ltd. Şti. için icrai olmayacak biçimde sadece tespit hükmü kurulmasını teminen kararın bozulması gerekmiştir.
4-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili ve davacılar vekilinin vekalet ücretleri ve yargılama giderlerine ilişkin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili ve asıl ve birleşen davada davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; hükmün, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen davada davacılar yararına ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi yararına BOZULMASINA; (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi vekili ve asıl ve birleşen davada davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına; duruşmada vekille temsil olunmayan asıl ve birleşen davada davacılar ve birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifi yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde temyiz eden asıl ve birleşen davada davacılar ve birleşen davada davalı .... 37 nolu ... ... Otobüsçüler Kooperatifine geri verilmesine 07/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.