18. Hukuk Dairesi 2016/7684 E. , 2016/13118 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
18. Hukuk Dairesi 2016/7684 E. , 2016/13118 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Mahkemece bozmaya uyulmuşsa da, gereği tam olarak yerine getirilmemiştir:
Yargıtayın bozma kararlarına karşı direnme hakkı yasalarımıza göre mahkemeye verilmiş olup, mahkemece bozmaya uyulduktan sonra bozma gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Bu bağlamda hakim, uyduğu bozma ilamının gereğinin eksiksiz yerine getirilip getirilmediğini denetlemekle görevlidir
Şöyle ki;
1-2942 sayılı Yasanın 4650 sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi uyarınca, bilirkişi kurulu arazi niteliğindeki taşınmazın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak düzenleyeceği raporda bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle ve ilgililerin de beyanını dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak bedelini tespit etmelidir. Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarında ise, özel ve dikkate alınması gereken haklı bir neden bulunmadıkça tarım arazilerinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle yapılacak değerlendirmede münavebeye alınacak ürünler için aynı Yasanın 4650 sayılı Yasa ile değişik 15.maddesinin son fıkrası hükmü uyarınca, kamulaştırma belgelerinin mahkemeye verildiği gün itibarıyla dekar başına elde edilecek ortalama verimine, üretim giderine ve toptan satış fiyatına ilişkin ciddi istatistiki bilgilere dayalı olduğu bilinen o yerdeki gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü verilerinin esas alınması aranmaktadır.
Bu nedenle, dava konusu taşınmazın bedelinin tespitinde ... ilçesinde bulunduğu dikkate alınarak, ... Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğünün 2008 yılı itibariyle dekar başına ortalama verimini, üretim giderlerini ve kilogram başına toptan satış fiyatlarını gösterir ilçe genelinde geçerli olan veri cetvelinin esas alınması gerekirken, bilirkişi kurulunca Antalya İl merkezine ait masraf cetveli esas alınarak hesaplama yapılması,
2-Dairenin bozma kararından önce hükme esas alınan 15.12.2008 tarihli bilirkişi kurulu raporunda, dört yıl üzerinden buğday, saman, domates, taze fasülye, ve patlıcan münevebesi uygulanmış, kamulaştırmadan artan kısma değer düşüklüğü uygunlanmamış, bozma ilamında münavebe ve artan kısımda değer kaybı hususunda herhangi bir bozma nedeni belirtilmemiştir. Mahkemece bozmaya uyulduğuna göre, bozma gerekleri yerine getirilmeli, bu bağlamda bozma kapsamı dışına çıkılmamalı ve bozmaya konu edilmeyerek davacı yararına oluşan usuli kazanılmış haklar gözününde bulundurulmalıdır. Bu nedenle, bozma sonrası hükme esas alınan 03.08.2014 havale tarihli raporda münavebenin değiştirilmesi ve artan kısma %1 değer düşüklüğü uygulanması suretiyle bulunan m² değeri üzerinden kamulaştırma bedelinin hesaplanması,
3-Bozma ilamında, dava konusu taşınmaz üzerinde ... Elektrik A.Ş lehine tesis edildiği anlaşılan irtifak hakkının taşınmaz üzerinde oluşturacağı değer kaybının incelenmesi gerektiği belirtildiği halde; mahkemece, bu irtifak hakkının tesis edildiği yerin dava konusu taşınmazın kuzeydeki yolun altında kaldığı, ayrıca ... Elektrik T.A.Ş.'ye Devletçe (Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından) el konulduğu, bu şirketin Antalya bölgesindeki tüm elektrik hizmeti sunma haklarının davacı şirkete aktarıldığı, tapu kaydındaki ... Elektrik T.A.Ş. lehine mevcut olan irtifak hakkının dava konusu trafo yeri ile ilgili değere olumlu ya da olumsuz herhangi bir etkisinin olmadığı gerekçe gösterilerek bozma ilamının 3. maddesi doğrultusunda bilirkişi kurulundan ek rapor alınmaması,
4-Bozma ilamında, dava konusu taşınmazın tapu kaydında yer alan haciz şerhlerinin kamulaştırma bedeline yansıtılması gerektiğine işaret edildiği halde; mahkemece, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Hukuk Müşavirliği'nin talebi üzerine konulan haciz şerhlerinin TMSF'nin ... Elektrik T.A.Ş.'ye el koyması nedeniyle konulan şerhlerle ilgili olduğu, ... 2.İcra Müdürlüğünün 2006/4240 E sayılı dosyası üzerinden konulan haczin takipsizlik nedeniyle düştüğü, dolayısıyla taşınmazın tapu kaydında yer alan tüm haciz ve takyidatların dava konusu 44 m²'lik trafo alanının kamulaştırma ile ilgili değerine olumlu ya da olumsuz herhangi bir etkisinin olmadığı gerekçesi belirtilerek haciz şerhlerinin kamulaştırma bedeline yansıtılmaması,
5-Davada kendisini vekille temsil ettiren davacı idare yararına vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 20.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Mahkemece bozmaya uyulmuşsa da, gereği tam olarak yerine getirilmemiştir:
Yargıtayın bozma kararlarına karşı direnme hakkı yasalarımıza göre mahkemeye verilmiş olup, mahkemece bozmaya uyulduktan sonra bozma gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Bu bağlamda hakim, uyduğu bozma ilamının gereğinin eksiksiz yerine getirilip getirilmediğini denetlemekle görevlidir
Şöyle ki;
1-2942 sayılı Yasanın 4650 sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi uyarınca, bilirkişi kurulu arazi niteliğindeki taşınmazın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak düzenleyeceği raporda bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle ve ilgililerin de beyanını dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak bedelini tespit etmelidir. Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarında ise, özel ve dikkate alınması gereken haklı bir neden bulunmadıkça tarım arazilerinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle yapılacak değerlendirmede münavebeye alınacak ürünler için aynı Yasanın 4650 sayılı Yasa ile değişik 15.maddesinin son fıkrası hükmü uyarınca, kamulaştırma belgelerinin mahkemeye verildiği gün itibarıyla dekar başına elde edilecek ortalama verimine, üretim giderine ve toptan satış fiyatına ilişkin ciddi istatistiki bilgilere dayalı olduğu bilinen o yerdeki gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü verilerinin esas alınması aranmaktadır.
Bu nedenle, dava konusu taşınmazın bedelinin tespitinde ... ilçesinde bulunduğu dikkate alınarak, ... Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğünün 2008 yılı itibariyle dekar başına ortalama verimini, üretim giderlerini ve kilogram başına toptan satış fiyatlarını gösterir ilçe genelinde geçerli olan veri cetvelinin esas alınması gerekirken, bilirkişi kurulunca Antalya İl merkezine ait masraf cetveli esas alınarak hesaplama yapılması,
2-Dairenin bozma kararından önce hükme esas alınan 15.12.2008 tarihli bilirkişi kurulu raporunda, dört yıl üzerinden buğday, saman, domates, taze fasülye, ve patlıcan münevebesi uygulanmış, kamulaştırmadan artan kısma değer düşüklüğü uygunlanmamış, bozma ilamında münavebe ve artan kısımda değer kaybı hususunda herhangi bir bozma nedeni belirtilmemiştir. Mahkemece bozmaya uyulduğuna göre, bozma gerekleri yerine getirilmeli, bu bağlamda bozma kapsamı dışına çıkılmamalı ve bozmaya konu edilmeyerek davacı yararına oluşan usuli kazanılmış haklar gözününde bulundurulmalıdır. Bu nedenle, bozma sonrası hükme esas alınan 03.08.2014 havale tarihli raporda münavebenin değiştirilmesi ve artan kısma %1 değer düşüklüğü uygulanması suretiyle bulunan m² değeri üzerinden kamulaştırma bedelinin hesaplanması,
3-Bozma ilamında, dava konusu taşınmaz üzerinde ... Elektrik A.Ş lehine tesis edildiği anlaşılan irtifak hakkının taşınmaz üzerinde oluşturacağı değer kaybının incelenmesi gerektiği belirtildiği halde; mahkemece, bu irtifak hakkının tesis edildiği yerin dava konusu taşınmazın kuzeydeki yolun altında kaldığı, ayrıca ... Elektrik T.A.Ş.'ye Devletçe (Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından) el konulduğu, bu şirketin Antalya bölgesindeki tüm elektrik hizmeti sunma haklarının davacı şirkete aktarıldığı, tapu kaydındaki ... Elektrik T.A.Ş. lehine mevcut olan irtifak hakkının dava konusu trafo yeri ile ilgili değere olumlu ya da olumsuz herhangi bir etkisinin olmadığı gerekçe gösterilerek bozma ilamının 3. maddesi doğrultusunda bilirkişi kurulundan ek rapor alınmaması,
4-Bozma ilamında, dava konusu taşınmazın tapu kaydında yer alan haciz şerhlerinin kamulaştırma bedeline yansıtılması gerektiğine işaret edildiği halde; mahkemece, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Hukuk Müşavirliği'nin talebi üzerine konulan haciz şerhlerinin TMSF'nin ... Elektrik T.A.Ş.'ye el koyması nedeniyle konulan şerhlerle ilgili olduğu, ... 2.İcra Müdürlüğünün 2006/4240 E sayılı dosyası üzerinden konulan haczin takipsizlik nedeniyle düştüğü, dolayısıyla taşınmazın tapu kaydında yer alan tüm haciz ve takyidatların dava konusu 44 m²'lik trafo alanının kamulaştırma ile ilgili değerine olumlu ya da olumsuz herhangi bir etkisinin olmadığı gerekçesi belirtilerek haciz şerhlerinin kamulaştırma bedeline yansıtılmaması,
5-Davada kendisini vekille temsil ettiren davacı idare yararına vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 20.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.