19. Hukuk Dairesi 2018/1157 E. , 2019/19 K.

[İctihat]

19. Hukuk Dairesi 2018/1157 E. , 2019/19 K.


'İçtihat Metni'


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde gelen olmadığından, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -


Davacı vekili, taraflar arasındaki sözleşme uyarınca davacının davalıya verdiği danışmanlık ve aracılık hizmetine ilişkin faturanın davalıya iadeli taahhütlü mektupla gönderilerek teslim edildiğini, davalının faturayı iade ederek borcunu ödemediğinden başlattığı icra takibinin davalının itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına %40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, faturanın davalı şirkete teslim edilmediğini, faturayı kabul etmediklerini ve faturadaki komisyon bedelinin yüksek satış tutarları üzerinden fahiş olarak hesaplandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne yönelik verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 22/05/2013 tarihli ve 2012/12588-2013/9425 E.-K. sayılı kararı ile 'Uyuşmazlık, davacı tarafça davalıya danışmanlık ve aracılık hizmeti verildiği iddiasıyla komisyon alacağına ilişkin faturaya dayalı alacağın tahsili için başlatılan ilamsız icra takibine yapılan itirazın İİK'nın 67. maddesi gereğince iptali istemine ilişkindir. Somut olayda taraflar tacir olup Mahkemece 01.12.2011 tarihli celsede dosyanın bilirkişi Sedat Özbaş'a tevdi edilerek davalı ve davacı tarafın ticari defterlerinin mahallinde incelenmek üzere rapor alınmasına karar verildiği halde ara karar gereği yerine getirilmeyip dosya üzerinde inceleme yaptırılarak yetersiz bilirkişi raporuna ve eksik incelemeye dayalı hüküm kurulmuştur. Mahkemece yapılacak iş sözü edilen ara karar uyarınca tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde mahallinde bilirkişi incelemesi yaptırılıp davacının davalıya hizmet verdiğini kanıtlamakla yükümlü olduğu gözetilerek deliller hep birlikte değerlendirilip varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesinden ibaret olmalıdır.' gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozma üzerine yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, taraflar arasında aracılık komisyon iş takibi ve imalatla ilgili çalışma konulu sözleşmenin bulunduğu, davacının davalıya verdiği hizmete ilişkin davaya konu 16/02/2011 tarihli ve 27.600,37TL'lik fatura düzenlediği, bu faturanın davalı şirket temsilcisine 24/02/2011 tarihinde teslim edildiği, faturaya itirazın hiçbir somut delil veya belgesinin bulunmadığı, davalının ticari defterlerinin bir bütünlük arzetmediği, davacının defterlerinin ise usulüne uygun tutulduğu ve defterlerinde davaya konu faturanın kayıtlı olduğu, faturanın tebliğine rağmen davalının gerekçeli itiraz ileri sürdüğüne dair bir delil bulunmadığından davacının fatura miktarı kadar alacaklı olduğu kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Mahkemece, bozmaya uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Davaya konu faturanın davacının defterlerinde kayıtlı olması hizmetin yerine getirildiğinin ispatı için yeterli değildir. Faturanın dayanak belgelerle doğrulanması ve davacının davalıya faturaya konu hizmeti sunduğunun yasal delillerle ispat edilmesi gerekir. Taraflar arasında aracılık ve komisyonculuk anlaşması bulunduğu anlaşılmıştır. Bu anlaşma uyarınca davacının yaptığı aracılık hizmeti sonucunda davalının yurt dışına mal ihraç ettiği iddia edilmektedir. Dosyaya davacı tarafından sunulan e-mail yazışmalarından davacının aracılığıyla davalının yurt dışına mal ihraç ettiği anlaşılmaktadır. Mahkemece yapılacak iş, davalının sözleşme kapsamında yurt dışına yaptığı ihracat işlemlerine ilişkin belgeler de getirtilerek, davalının ticari defter ve kayıtları ile taraflar arasındaki sözleşme hükümleri uyarınca davacının komisyonculuk hizmeti sonucu davalının yurt dışına yaptığı mal satışlarının incelenerek, davalının 15/07/2015 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesindeki; '... ...İcra Müdürlüğünün 2011/3395 E. icra takibinin dayanağı olan fatura ve dilekemiz ekinde yer alan belgeler, mailler, banka dekontları incelendiğinde ihracat işleminin karşı tarafı olan ... Limited şirketinin ihracat konusu malların bedeli olarak 123.455,60 POUND = 509.649,40 TL borçlu olmasına rağmen ödeme yapmaması ve zorluk çıkarması üzerine paranın tahsil edilebilmesi için 141765, 215511 ve 215512 numaralı ihracat işlemlerinin bedellerinin toplamı olan 52.420,46 POUND = 214.000 TL nin iskonto = indirim yapıldığı ve tahsil edilemediği sadece 71.035, 44 POUND = 293.475 TL ihracat işlemini yapan Üntaş İplik San. veTic A.Ş. tarafından ihracat masrafları düşüldükten sonra müvekkil şirketin borcundan düşülmüştür. Kesinlikle kabul veya ikrar anlamına gelmemek kaydıyla davacı tarafın herhangi bir alacağı olmamasına rağmen Sayın Mahkemenizce herhangi bir alacağa hükmedilecekse bile iskonto = indirim yapılan ihracatların miktarı düşülerek gerçek ihracat oranı üzerinden komisyon alacağına hükmedilmesi gerektiği...' şeklindeki beyanları da değerlendirilmek suretiyle toplanacak tüm delillerle birlikte davalının ödemesi gereken komisyon ücretinin belirlenmesi hususunda alanında uzman bilirkişi heyetinden yeni bir bilirkişi raporu alınarak, varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar vermekten ibaret olmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 08/01/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.