21. Hukuk Dairesi 2017/3448 E. , 2018/7343 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2017/3448 E. , 2018/7343 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

Davacı, sigorta başlangıç tarihi vergi kayıt başlangıç tarihi olan 21.11.1988 olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 1479 sayılı Yasa'ya tabi Bağ-Kur sigortalılığının başlangıç tarihinin vergi mükellefiyetinin başladığı 21.11.1988 tarihinden itibaren olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile 'Davacının sigortalılık tarihinin 17.11.1989 tarihi olarak kabulü ile tescil tarihi olan 04.10.2000 tarihine kadar zorunlu Bağ-Kur sigortalısı sayılması gerektiğinin tespitine' karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 21.02.2006 tarihli Bağ-Kur'a giriş bildirgesi ile 04.10.2000 tarihinden itibaren 1479 sayılı Yasa kapsamında Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği, davacının 21.11.1988 tarihinden itibaren devam eden meslek odası kaydı, 17.11.1989 tarihinden itibaren devam eden anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü, sigortalılık niteliğini taşıdıkları halde Bağ-Kur sigortalısı olmak için davalı Kuruma kayıt ve tescil yaptırmamış olanlar hakkında 1479 sayılı Kanununda öngörülen düzenlemelerin irdelenmesini zorunlu kılmaktadır.
1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasanın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasanın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
1479 sayılı Yasa'ya 4956 sayılı Yasa ile eklenen Geçici 18. maddesinde; bu Kanuna göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinden itibaren başlayacağı, ancak bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olanların sigortalılıklarının, bu kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde kuruma yazılı olarak başvurmaları ve 20.4.1982-4.10.2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemek ve belgelenen bu sürelere ilişkin olarak prim borçlarının tamamını tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içinde ödemek kaydıyla bu sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği bildirilmiştir.
4956 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 02/08/2003 tarihine kadar tescilleri, prim ödemeleri veya tescil başvuruları yoksa aynı tarihten sonra sadece aynı yasa ile 1479 sayılı Yasaya eklenen geçici 18. maddeye göre vergide kayıtlı olan süreleri için borçlanma haklarını kullanarak sigortalılık süresi elde edebilirler. Geçmişe yönelik hizmetlerini tespit ettiremezler. 02/08/2003 tarihinden önceki tarihte Kuruma tescil edilmiş, giriş bildirgesi vermiş veya bir şekilde kendi adına tescil isteği yerine geçecek şekilde prim ödemiş olan ve 1479 sayılı Yasa kapsamında kendi adına veya hesabına bağımsız çalışanlar, 20/04/1982 tarihinden itibaren vergi kaydına dayalı olarak, 22/03/1985 tarihinden itibaren de esnaf sicili veya meslek kuruluşu kayıtlarına dayalı olarak sigortalılıklarının tespitini isteyebilirler.
Somut olaya gelince; davacının 17.11.1989 tarihinden itibaren devam eden vergi mükellefiyetinin olması sebebi ile 1479 sayılı Yasa'nın 24.maddesi gereğince sigortalı sayılması gerekir ise de davacının süresinde Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil başvurusunda bulunmadığı dolayısıyla geçmişe dönük olarak sigortalılığının tespitine karar verilemeyeceği göz önüne alınmaksızın davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 15.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.