21. Hukuk Dairesi 2016/15554 E. , 2018/3705 K.
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
21. Hukuk Dairesi 2016/15554 E. , 2018/3705 K.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : ... Mahkemesi
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 01.05.2009-31.12.2011 tarihleri arasında geçen ve ... bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün ...... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işyerinde 01.05.2009 – 31.12.2011 tarihleri arasında geçen sigortalı çalışmalarının (dava dışı işyerinden bildirilen 9 günlük süre dışında) tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş ...... tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve ......larına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Yukarıda açıklanan hususlar, yeterli bir araştırmayla ve deliller hep birlikte değerlendirilerek aydınlığa kavuşturulduktan sonra o çalışmanın sigortalı çalışma niteliğinde olup olmadığı, ya da ne zaman bu niteliğe kavuştuğu yönü üzerinde durulmalı ve çalışmayı kapsama alan yasanın yürürlük tarihinden sonraki dönem için hizmetin tespitine karar verilmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; işyerinin kanun kapsamında olduğu, işverenin davacının 03.04.2007-30.11.2007, 11.04.2009-30.04.2009 arası hizmetlerini bildirdiği, davacının inşaat işinde beden işçisi olarak çalıştığı, iddia edilen dönemin 27.04.2011-05.05.2011 tarihleri arasında dava dışı işyerinde çalışmasının olduğu, işveren tarafından 2009-2011 tarihleri arasında dönem ......sunun...'a verilmediği, işveren tarafından... kayıtlarına 09.06.2009 tarihinde giren dilekçesinde mayıs 2009 döneminde işçi çalıştırmadığını tekrar çalıştırdığında bilgi vereceğini beyan ettiği anlaşılmıştır
Mahkemece yapılacak iş, işveren mayıs 2009 döneminde işçi çalıştırmadığını tekrar çalıştırdığında bilgi vereceğini inşaatı durdurduğunu beyan ettiğinden inşaatın durduğu dönemde gerçekten inşaatın durdurulup durdurulmadığının araştırmak, o dönemde varsa çalışan kişilerin beyanlarına başvurmak,...dan, ...'den ve ... Dairesinden sorulmak suretiyle ayrıca ... marifetiyle sağlıklı bir araştırma yaptırılarak komşu işyerlerinde benzer işi yapan işlerle uğraşan işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını tespit etmek, sonrasında bu işyerlerinde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanlarının kayıtları ...’dan getirtilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, 2009-2011 tarihleri arasında... müfettişlerince yapılan bir inceleme olup olmadığını sormak, çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince kanıtladıktan sonra davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : ... Mahkemesi
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 01.05.2009-31.12.2011 tarihleri arasında geçen ve ... bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün ...... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işyerinde 01.05.2009 – 31.12.2011 tarihleri arasında geçen sigortalı çalışmalarının (dava dışı işyerinden bildirilen 9 günlük süre dışında) tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş ...... tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve ......larına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Yukarıda açıklanan hususlar, yeterli bir araştırmayla ve deliller hep birlikte değerlendirilerek aydınlığa kavuşturulduktan sonra o çalışmanın sigortalı çalışma niteliğinde olup olmadığı, ya da ne zaman bu niteliğe kavuştuğu yönü üzerinde durulmalı ve çalışmayı kapsama alan yasanın yürürlük tarihinden sonraki dönem için hizmetin tespitine karar verilmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; işyerinin kanun kapsamında olduğu, işverenin davacının 03.04.2007-30.11.2007, 11.04.2009-30.04.2009 arası hizmetlerini bildirdiği, davacının inşaat işinde beden işçisi olarak çalıştığı, iddia edilen dönemin 27.04.2011-05.05.2011 tarihleri arasında dava dışı işyerinde çalışmasının olduğu, işveren tarafından 2009-2011 tarihleri arasında dönem ......sunun...'a verilmediği, işveren tarafından... kayıtlarına 09.06.2009 tarihinde giren dilekçesinde mayıs 2009 döneminde işçi çalıştırmadığını tekrar çalıştırdığında bilgi vereceğini beyan ettiği anlaşılmıştır
Mahkemece yapılacak iş, işveren mayıs 2009 döneminde işçi çalıştırmadığını tekrar çalıştırdığında bilgi vereceğini inşaatı durdurduğunu beyan ettiğinden inşaatın durduğu dönemde gerçekten inşaatın durdurulup durdurulmadığının araştırmak, o dönemde varsa çalışan kişilerin beyanlarına başvurmak,...dan, ...'den ve ... Dairesinden sorulmak suretiyle ayrıca ... marifetiyle sağlıklı bir araştırma yaptırılarak komşu işyerlerinde benzer işi yapan işlerle uğraşan işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını tespit etmek, sonrasında bu işyerlerinde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanlarının kayıtları ...’dan getirtilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, 2009-2011 tarihleri arasında... müfettişlerince yapılan bir inceleme olup olmadığını sormak, çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince kanıtladıktan sonra davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.